Ανδρονίκη Λασηθιωτάκη
Μετάφραση: Γωγώ Αρβανίτη
Εκδόσεις Κλειδάριθμος.
Σελ, 408
Η Raynor Winn έγινε γνωστή με το Μονοπάτι του αλατιού, ένα βιβλίο που κατέκτησε το διεθνές κοινό με την αλήθεια και την ευαισθησία του. Σε εκείνο το έργο αφηγήθηκε πώς η ίδια και ο σύζυγός της, ο Μοθ, βρέθηκαν άστεγοι και αποφάσισαν να περπατήσουν κατά μήκος των νοτιοδυτικών ακτών της Αγγλίας, αναζητώντας όχι μόνο στέγη αλλά και έναν νέο λόγο ύπαρξης. Το βιβλίο αγαπήθηκε για τον συνδυασμό σκληρής πραγματικότητας και ποιητικής γραφής, και άνοιξε τον δρόμο σε μια συγγραφέα που κατέκτησε τις καρδιές των αναγνωστών με την ειλικρίνεια και τη δύναμή της.
Η συνέχεια αυτής της ιστορίας έρχεται στο Άγρια σιωπή. Εδώ δεν κυριαρχεί πλέον η περιπέτεια του περπατήματος, αλλά η επιστροφή στη γη και στον εσωτερικό κόσμο. Πρόκειται για ένα βιβλίο πιο στοχαστικό, πιο εσωτερικό, που εστιάζει στη διαχείριση της απώλειας, στην καθημερινή μάχη με την ασθένεια και στην αναζήτηση μιας νέας ισορροπίας.
Από τις πρώτες σελίδες γίνεται φανερό πως η Winn εγκαταλείπει την ορμή του δρόμου και στρέφεται στη μνήμη και στη σιωπή. Η αφήγηση κινείται ανάμεσα στην παιδική ηλικία, στη μητέρα που χάνεται και στον άντρα που παλεύει με την εκφυλιστική νόσο, και στο παρόν μιας γυναίκας που προσπαθεί να ξαναχτίσει τον εαυτό της. Ο τόνος είναι τρυφερός αλλά και αποκαλυπτικός, ένας εσωτερικός μονόλογος που σπάει σε μικρές εικόνες φύσης, φως και τοπία.
Η σχέση με τον Μοθ είναι η καρδιά του βιβλίου. Δεν είναι ρομαντική εξιδανίκευση, αλλά μια αλήθεια γεμάτη φόβο, κόπο, μικρές ήττες και στιγμές θριάμβου. Το σώμα που ξαφνικά ανταποκρίνεται, τα βήματα που συνεχίζονται, τα σκαλιά που ανεβαίνονται παρά την πρόγνωση, όλα αυτά μετατρέπονται σε συμβολισμούς ελπίδας. Είναι η υπενθύμιση ότι κάθε μικρό επίτευγμα είναι νίκη απέναντι στη φθορά.
(Photo by Annie Spratt on Unsplash)
Η φύση αναδεικνύεται σε βασικό πρωταγωνιστή. Στη φάρμα που τους δίνεται η ευκαιρία να καλλιεργήσουν, στο χώμα που αναπνέει ξανά, στην αλμύρα της θάλασσας, βρίσκεται η λύτρωση. Η «άγρια σιωπή» του τίτλου δεν είναι άδεια, αλλά γεμάτη φωνές: το τραγούδι του ανέμου, το βουητό των κυμάτων, τον ψίθυρο της γης που αναγεννιέται. Είναι μια σιωπή που μιλάει, που θεραπεύει, που υπενθυμίζει ότι η ζωή συνεχίζεται ακόμα και μέσα στις πιο δύσκολες συνθήκες.
Η γραφή της Winn παραμένει ποιητική, με εικόνες που αγκαλιάζουν τις αισθήσεις. Μπορεί να αγγίζει τον ρομαντισμό, αλλά το κάνει με ειλικρίνεια, χωρίς υπερβολές. Ο αναγνώστης νιώθει ότι περπατά πλάι της, ανασαίνει τον ίδιο αέρα, παρακολουθεί την ίδια δύση του ήλιου. Αυτή η αμεσότητα δίνει στο βιβλίο τη δύναμη να μετατραπεί σε εμπειρία, όχι μόνο σε αφήγηση.
Το βιβλίο δεν στερείται αδυναμιών: σε ορισμένα σημεία η ροή γίνεται πιο αργή, ιδιαίτερα όταν ανοίγεται σε περιγραφές ταξιδιών εκτός Βρετανίας. Ωστόσο, η συναισθηματική του αλήθεια είναι τόσο έντονη που ξεπερνά τις μικρές παρεκκλίσεις. Το κύριο σώμα του έργου παραμένει ισχυρό: η επανασύνδεση με τη γη, η διαχείριση της απώλειας, η ευθραυστότητα αλλά και σταθερότητα της δυναμικής της αγάπης.
(Image: fb, Dorchester Literary Festival)
Το Άγρια σιωπή μιλά σε όλους. Σε όσους έχουν γνωρίσει τη φθορά και την απώλεια, σε όσους αναζητούν μια πιο ουσιαστική σχέση με τη φύση, αλλά και σε κάθε αναγνώστη που αισθάνεται την ανάγκη να σταματήσει για λίγο τον θόρυβο του κόσμου και να αφουγκραστεί τη σιωπή μέσα του. Είναι μια υπενθύμιση ότι η ζωή δεν μετριέται μόνο με μεγάλες νίκες αλλά και με μικρές πράξεις αντοχής.
Στο τέλος, η Raynor Winn δεν μας παραδίδει μια ιστορία θριάμβου, αλλά μια ιστορία αλήθειας. Μας δείχνει πως ακόμα και όταν όλα φαίνονται εύθραυστα, υπάρχει πάντα τρόπος να προχωρήσουμε. Αρκεί να σταθούμε σιωπηλοί, να αφουγκραστούμε τον ρυθμό της γης και να επιτρέψουμε στη φύση να μας διδάξει ξανά την τέχνη της αντοχής.
Αναζητήστε το βιβλίο στα Βιβλιοπωλεία Parga εδώ.
Από το οπισθόφυλλο: Η ζωή της Ρέινορ και του συζύγου της Μοθ είναι περίπλοκα συνυφασμένη με τα θαύματα της φύσης. Έχοντας διανύσει 630 μίλια κατά μήκος του «Μονοπατιού του Αλατιού», διασχίζοντας την αγγλική ακτογραμμή, βρήκαν παρηγοριά στους βράχους, τον ουρανό και τη χαλικώδη γη, που τώρα νιώθουν σαν το σπίτι τους. Ο Μοθ βρίσκεται στο τελικό στάδιο μιας ανίατης ασθένειας, όμως δίπλα στη φύση, ανακαλύπτει ότι όλα είναι δυνατά. Η επιστροφή τους στην καθημερινότητα αποδεικνύεται πρόκληση – μέχρι που μια τυχαία χειρονομία από έναν αναγνώστη της ιστορίας τους αλλάζει τα πάντα. Η ευκαιρία να ξαναδώσουν ζωή σε μια όμορφη αγροικία φωλιασμένη βαθιά στους λόφους της Κορνουάλης είναι το νέο μονοπάτι που πρέπει να ακολουθήσουν. Μια ιστορία για την ελπίδα, την αγάπη αλλά και για τη ζωτική σημασία της σύνδεσης του ανθρώπου με τη φύση.
