Ανδρονίκη Λασηθιωτάκη
Μετάφραση: Άρης Σφακιανάκης – Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα
σελ. 544
Το μυθιστόρημα Ο μοιραίος διάπλους του Tom Hindle μάς μεταφέρει στο 1924, σε ένα υπερωκεάνειο που διασχίζει τον Ατλαντικό. Το πλοίο σαν τόπος περιορισμένης και συγκεκριμένης έκτασης, αλλά και της σκηνής του μυστηρίου που ταράζει την ηρεμία του ταξιδιού εξυπηρετεί εξαιρετικά το φόντο της ιστορίας. Ένας ηλικιωμένος επιβάτης πεθαίνει κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες και, όσο το ταξίδι συνεχίζεται, δύο άνδρες –ένας αξιωματικός του πληρώματος και ένας ντετέκτιβ της Σκότλαντ Γιαρντ– αναλαμβάνουν να διαλευκάνουν την υπόθεση. Όμως, σε έναν χώρο όπου κανείς δεν μπορεί να φύγει και όλοι έχουν κάτι να κρύψουν, η αναζήτηση της αλήθειας μετατρέπεται σε ψυχολογικό παιχνίδι.
Η επιλογή του πλοίου ως κεντρικού σκηνικού προσδίδει ιδιαίτερη ένταση στην αφήγηση. Ο περιορισμένος χώρος, η ταξική διάκριση των καταστρωμάτων και οι αντιθέσεις ανάμεσα στους επιβάτες δημιουργούν ένα μικρόκοσμο όπου τα πάντα είναι ορατά, αλλά τίποτα δεν αποκαλύπτεται εύκολα. Ο συγγραφέας αξιοποιεί αυτή την αίσθηση εγκλωβισμού για να χτίσει ένα περιβάλλον αποπνικτικό και γοητευτικό ταυτόχρονα. Η ατμόσφαιρα θυμίζει τις παραδοσιακές αστυνομικές ιστορίες της μεσοπολεμικής περιόδου, εκεί όπου η πλοκή βασίζεται στη λογική, στην παρατήρηση και στις μικρές λεπτομέρειες που οδηγούν στην αποκάλυψη.
Η γραφή του Hindle χαρακτηρίζεται από καθαρότητα και ακρίβεια. Δεν επιδιώκει τη θεαματικότητα, αλλά την προσεκτική ανάπτυξη της έντασης μέσα από διαλόγους και σιωπές. Το ενδιαφέρον του στρέφεται περισσότερο στη διαδικασία της έρευνας παρά στην ίδια τη βία του εγκλήματος. Καθώς το μυστήριο ξετυλίγεται, η αφήγηση αποκτά ρυθμό θεατρικό: κάθε χαρακτήρας παρουσιάζεται σαν να ανεβαίνει στη σκηνή για να πει το κομμάτι του, ενώ ο αναγνώστης καλείται να σταθμίσει τις αντιφάσεις και τις αλήθειες ή τα ψέματα που προκύπτουν.
Η πλοκή προχωρά με σταθερά βήματα, αποκαλύπτοντας τις σχέσεις των επιβατών και τα κίνητρά τους. Αν και σε ορισμένα σημεία ο ρυθμός γίνεται πιο αργός, η ατμόσφαιρα παραμένει ζωντανή, χάρη στη συνεχή αίσθηση απειλής που αιωρείται πάνω από το πλοίο. Ο συγγραφέας κατορθώνει να διατηρήσει την αγωνία χωρίς να καταφεύγει σε υπερβολές, οδηγώντας τον αναγνώστη σε ένα τέλος που κλείνει τον κύκλο με συνέπεια και ικανοποίηση.
Οι χαρακτήρες, αν και κινούνται μέσα στα πλαίσια του παραδοσιακού αστυνομικού, διαθέτουν αρκετό ενδιαφέρον ώστε να στηρίξουν την πλοκή. Ο αξιωματικός Birch, εσωστρεφής και ευσυνείδητος, αντιπαραβάλλεται με τον οξυδερκή και κάπως επιδεικτικό Temple· η συνεργασία τους συνθέτει το δίπολο της λογικής και της διαίσθησης. Οι δευτερεύουσες μορφές –επιβάτες και μέλη του πληρώματος– πλαισιώνουν πειστικά το μυστήριο, αποδίδοντας την ποικιλία των ανθρώπινων τύπων μιας περασμένης εποχής.
Συνολικά, Ο μοιραίος διάπλους είναι μια προσεγμένη, καλοστημένη αστυνομική ιστορία που συνδυάζει το μυστήριο με τη νοσταλγία της κλασικής φόρμας. Δεν επιχειρεί να ανατρέψει τις συμβάσεις του είδους, αλλά να τις υπηρετήσει με συνέπεια και ευαισθησία. Η δύναμή του βρίσκεται στην ατμόσφαιρα και στην ακρίβεια της αφήγησης, περισσότερο παρά στην πρωτοτυπία της πλοκής. Είναι ένα απολαυστικό μυθιστόρημα, κυρίως για τον τρόπο που αναβιώνει τη λογοτεχνική παράδοση του είδους, προσφέροντας την ηδονή του μυστηρίου μέσα σε ένα κλειστό, αυτάρκες σύμπαν όπου το ψέμα και η αλήθεια βρίσκονται σε διαρκή αντιπαράθεση.
Αναζητήστε το βιβλίο στα βιβλιοπωλεία Parga εδώ.
lasithiotakisa@sppmedia.com
Από το οπισθόφυλλο: Νοέμβριος 1924. Το υπερωκεάνιο Endeavour ξεκινά το ταξίδι του για τη Νέα Υόρκη με 2.000 επιβάτες – και έναν δολοφόνο. Όταν ένας ηλικιωμένος άνδρας βρίσκεται νεκρός στη βάση μιας σκάλας, ο αξιωματικός του πλοίου Τίμοθι Μπιρτς ετοιμάζεται να το αναφέρει ως τραγικό ατύχημα. Όμως ο Τζέιμς Τεμπλ, ένας ισχυρογνώμων ντετέκτιβ της Σκότλαντ Γιαρντ, επιμένει ότι κάτι σκοτεινό κρύβεται πίσω από αυτό το «ατυχές» συμβάν. Ο Μπιρτς δέχεται να διερευνήσουν την υπόθεση. Έτσι ανακαλύπτουν την κλοπή ενός ανεκτίμητου πίνακα ζωγραφικής, την ύπαρξη του οποίου γνώριζε μόνο ο κάτοχός του… που είναι πλέον νεκρός. Λίγες μόνο μέρες απομένουν έως την άφιξη στη Νέα Υόρκη, κι ενώ αρχίζουν να εγείρονται υπόνοιες για τον λόγο που ο επιθεωρητής της Σκότλαντ Γιαρντ βρίσκεται στο πλοίο, στην έρευνα του Μπιρτς για τον δράστη προκύπτουν διαρκώς νέοι κίνδυνοι. Στο μεταξύ, οι επιβάτες συνεχίζουν να περιφέρονται αμέριμνοι στο πλοίο, ενώ ένας δολοφόνος κυκλοφορεί ανάμεσά τους.
Για τον συγγραφέα: Ο Tom Hindle κατάγεται από το Leeds και ζει στο Oxfordshire με τη γυναίκα του, μια γάτα και δύο εκπληκτικά πονηρές χελώνες. Είναι ο συγγραφέας των A Fatal Crossing, The Murder Game και Murder on Lake Garda - τα οποία εμπνεύστηκε από δεξιοτέχνες του είδους του εγκλήματος όπως η Agatha Christie και ο Anthony Horowitz. Ο Τομ εργάζεται σκληρά για το επόμενο μυστήριο του φόνου του.
