4 cosplayers στην Κύπρο μάς μιλάνε για την τέχνη τους

Το cosplay, συντομογραφία των λέξεων costume και play, είναι η πρακτική του να μεταμορφώνεσαι σε έναν φανταστικό ή ιστορικό χαρακτήρα μέσω κοστουμιού, μακιγιάζ και υποκριτικής. Ξεκίνησε ως χόμπι των φανατικών της επιστημονικής φαντασίας και του anime, αλλά εξελίχθηκε γρήγορα σε μια πολύπλευρη μορφή τέχνης που ενώνει δεξιοτεχνία, δημιουργική έκφραση και πολιτισμική ταυτότητα.

Αν και το cosplay έχει τις ρίζες του ήδη από τη δεκαετία του 1930 στις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν οι fans του φανταστικού εμφανίζονταν σε sci-fi συνέδρια ντυμένοι ως χαρακτήρες από pulp μυθιστορήματα και κόμικς, η σύγχρονη μορφή του γεννήθηκε στην Ιαπωνία τη δεκαετία του 1980. Η λέξη «cosplay» καθιερώθηκε από τον Ιάπωνα δημοσιογράφο Nobuyuki Takahashi το 1984, ο οποίος εντυπωσιάστηκε από τους μεταμφιεσμένους fans στο «Worldcon» του Λος Άντζελες και ήθελε να μεταφέρει αυτή τη φιλοσοφία στην ιαπωνική κουλτούρα του otaku.

Από τότε, το cosplay εξελίχθηκε σε παγκόσμιο φαινόμενο. Σήμερα, αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της geek κουλτούρας με επαγγελματίες cosplayers, διαγωνισμούς σε διεθνή conventions όπως το «Comic-Con» και το «Japan Expo». Στην Κύπρο, υπάρχει μια ζωντανή κοινότητα που δημιουργεί, εμπνέει και εξελίσσεται.

Μιλήσαμε με τέσσερις εκπροσώπους της εγχώριας σκηνής για να κατανοήσουμε βαθύτερα τι σημαίνει για αυτούς το cosplay. Τους ζητήσαμε να μας μιλήσουν για το πώς ξεκίνησαν, πώς είναι η εμπειρία του να ασχολείσαι με το cosplay στην Κύπρο, αν υπάρχει υποστήριξη, κοινότητα, αλλά και ποια εμπόδια συναντούν. Τέλος, μοιράστηκαν τι θα ήθελαν να καταλάβει καλύτερα ο κόσμος για το cosplay.

@catalth_cos

Από το καρναβάλι της Λεμεσού, στα χρώματα και τη φαντασία του Comic Con, η Sasha όπως μας λέει, «μπήκα στο cosplay αρκετά αργά, αλλά με πολύ αποφασιστικό τρόπο». Το μικρόβιο της μεταμφίεσης υπήρχε από παιδί, το ντύσιμο για το καρναβάλι ήταν πάντα μια περίσταση δημιουργίας, ακρίβειας και φαντασίας. «Πάντα ήθελα να βάζω προσεγμένες λεπτομέρειες στα κοστούμια μου». Κι όταν ανακάλυψε ότι υπάρχει μια παγκόσμια κοινότητα που όχι απλώς ντύνεται αλλά ζει μέσα από τους χαρακτήρες, όλα απέκτησαν νέο νόημα

Ξεκίνησε πειραματιζόμενη με μακιγιάζ και ό,τι υλικά είχε στο σπίτι. Έμαθε να ράβει με τη βοήθεια της μητέρας της, επένδυσε σε περούκες και «χρησιμοποίησε κάθε συμβουλή και πληροφορία από το διαδίκτυο». Η έμπνευση ήρθε τόσο από διάσημους cosplayers όσο και από τους απλούς fans που συναντούσε στα conventions.

Η κοινότητα στην Κύπρο, αν και μικρή, είναι για τη Sasha πηγή δύναμης και υποστήριξης: «είναι η πιο ζεστή κοινότητα στην οποία είχα ποτέ τη χαρά να γίνω μέλος». Θυμάται με συγκίνηση την πρώτη φορά που φόρεσε πλήρες cosplay το 2019 στο Cyprus Comic Con, «τρομοκρατήθηκα για το πώς θα με υποδέχονταν». Αντ’ αυτού, τη στήριξε ακόμη και η βετεράνος cosplayer Eva (@insoriel_cosplay), η οποία την επαίνεσε για τη δουλειά της. Παρόλο που «ήταν λίγο δύσκολο να βρεις υλικά για cosplays στην Κύπρο», η αγάπη του κόσμου και η αύξηση του ενδιαφέροντος βοηθούν.

Αν έπρεπε να διαλέξει ένα cosplay-ορόσημο, η απάντηση είναι ξεκάθαρη, η Jinx από το «Arcane». Ήταν ένα έργο πάθους, λέει, το πρώτο της πλήρως χειροποίητο cosplay, από τις πλεξούδες μέχρι τον εκτοξευτή πυραύλων. Το 60% των υλικών ήταν ανακυκλωμένα ή ήδη διαθέσιμα στο σπίτι. «Πάντα ένιωθα τρομοκρατημένη από τους cosplayers που επέμεναν ότι για να εκτελεστεί άψογα ένα cosplay έπρεπε να γίνει με ακριβά και συγκεκριμένα υλικά, αλλά αυτό είναι ψέμα». 

@manic.crafts

Το 2014, στο πρώτο «Cyprus Comic Con», γεννήθηκε κάτι που έμελλε να αλλάξει τη ζωή της @manic.crafts. «Δεν είχα φίλους στην Κύπρο τότε, όλοι ήταν στο εξωτερικό. Οπότε σκέφτηκα να γίνω εθελοντής στο CCC. Ήθελα απλώς να γνωρίσω κόσμο και να δω τι είναι όλο αυτό το κόμικ πράγμα ακουγόταν διασκεδαστικό».

Εκεί, για πρώτη φορά, ήρθε σε επαφή με τον κόσμο του cosplay. Και το αποτέλεσμα; Σχεδόν μοιραίο. «Μου άρεσε ήδη να φτιάχνω αντικείμενα από χαρτόνι για πλάκα. Οπότε όταν είδα cosplayers και κατάλαβα τι σημαίνει να ντύνεσαι και να ζεις έναν χαρακτήρα, ένιωσα ότι είχα βρει κάτι δικό μου».

Στα πρώτα χρόνια, τα πράγματα δεν ήταν εύκολα. «Ήμασταν οι πρώτοι που κάναμε cosplay στην Κύπρο. Δεν υπήρχαν πόροι, δεν είχαμε σε ποιον να απευθυνθούμε. Ό,τι μάθαμε, το μάθαμε από το διαδίκτυο και από άλλους cosplayers του εξωτερικού που μοιράζονταν οδηγούς και συμβουλές». Η έλλειψη γνώσης, όμως, γέννησε συνεργασία. Δημιούργησαν μια διαδικτυακή κοινότητα, έναν χώρο για όλους τους cosplayers του νησιού. «Αυτός ο χώρος είναι πολύ σημαντικός για μένα προσωπικά. Ειδικά όταν, στην πανδημία, τα παράτησα σχεδόν όλα».

Καθώς όλα πάγωσαν, έβαλε τα cosplay υλικά στο ''συρτάρι'' και πίστεψε πως «ίσως είχα φτάσει όσο μακριά μπορούσα. Ότι ήταν καιρός να αποσυρθώ». Αλλά η κοινότητα δεν την άφησε. Στα τέλη του 2024, επέστρεψε με κάτι εντελώς νέο. Το cosplay της Eivor από το «Assassin’s Creed Valhalla» ήταν, «η πιο απαιτητική στολή που έχω φτιάξει ποτέ. Με έκανε να κλάψω, αλλά απόλαυσα κάθε δευτερόλεπτο. Για πρώτη φορά πήρα πραγματικά στα σοβαρά το κομμάτι του roleplay.

Για την @manic.crafts, το cosplay είναι «κοστούμι και παιχνίδι. Μπορεί να είναι όσο απλό ή σύνθετο θέλεις, από το να ντυθείς απλώς με μια στολή μέχρι το να την κατασκευάσεις και να την παρουσιάσεις σε σκηνή». Και, όπως λέει, «είναι ακριβώς όπως ο αθλητισμός. Άλλος παίζει για τη χαρά, άλλος για το πρωτάθλημα. 

«Ο κόσμος δεν το καταλαβαίνει πάντα, αλλά το cosplay είναι τέχνη. Ράψιμο, κέντημα, γλυπτική, 3D μοντελοποίηση, ζωγραφική ακόμα και σκηνική υποκριτική. Είναι ένα πλήρες πακέτο δημιουργίας. Θέλει χρόνο, πάθος και διάθεση για να μάθεις».

@insoriel_cosplay

Η Eva, γνωστή ως @insoriel_cosplay, μας άνοιξε την καρδιά της και μίλησε με πάθος για τον κόσμο του cosplay έναν κόσμο που, όπως λέει η ίδια, γνώρισε το 2015 όταν επισκέφτηκε το CCC. «Μου άρεσε πολύ το concept και ενθουσιάστηκα πολύ να το δοκιμάσω», θυμάται. Πηγή έμπνευσης για εκείνη; «Τα αγαπημένα μου βιντεοπαιχνίδια και εκπομπές».

Παρόλο που στην Κύπρο το cosplay δεν είναι ακόμη ιδιαίτερα διαδεδομένο, η Eva βρίσκει δύναμη στην κοινότητα. «Συχνά βρίσκομαι να εξηγώ τι είναι το cosplay, αλλά η τοπική κοινότητα είναι καταπληκτική. Πολύ φιλική, υποστηρικτική και πάντα πρόθυμη να μοιραστεί συμβουλές και να βοηθήσει» Ωστόσο, αναγνωρίζει τις προκλήσεις. «Η εύρεση υλικών είναι δύσκολη. Οι τοπικές προμήθειες είναι περιορισμένες και πολλά ηλεκτρονικά καταστήματα δεν αποστέλλουν στο νησί. Αλλά κι αυτό είναι μια ευκαιρία να γίνεις δημιουργικός».

Όταν τη ρωτάμε ποιο κοστούμι ξεχωρίζει, δεν μπορεί να διαλέξει εύκολα, κάθε δημιουργία είναι για εκείνη ένα βήμα εξέλιξης. Αν όμως έπρεπε να διαλέξει, αυτό θα ήταν το cosplay του Yamato από το «One Piece», το αγαπημένο της manga. «Μου έδωσε την ευκαιρία να βγω από τη ζώνη άνεσής μου και να μάθω πολλές νέες τεχνικές».

Πάνω απ’ όλα, θέλει ο κόσμος να καταλάβει τι πραγματικά σημαίνει cosplay, «πολλά από τα κοστούμια που βλέπετε στη σκηνή είναι χειροποίητα και χρειάζονται εκατοντάδες ώρες για να φτιαχτούν. Το cosplay συνδυάζει τόσες διαφορετικές μορφές τέχνης: ράψιμο, κατασκευή στηριγμάτων, τρισδιάστατο μοντελισμό, styling περούκας, υποκριτική. Δεν είναι απλώς το να ντυθείς. Είναι μια πλήρης δημιουργική διαδικασία».

@mouse_key_house

Η @mouse_key_house, μια από τις πιο ξεχωριστές παρουσίες στην κυπριακή cosplay σκηνή, μας μιλά με πάθος και αμεσότητα για την προσωπική της πορεία και την αγάπη της για το cosplay.

«Ξεκίνησα να φτιάχνω κοστούμια το 2006», μας λέει. Η πρώτη σπίθα άναψε στο σχολείο, μέσα από τα μαθήματα ραπτικής. Αν και δεν την τράβηξε η μόδα με την παραδοσιακή της έννοια, λάτρευε «τα κοστούμια και το θέατρο». Όταν ένας φίλος της τη σύστησε στον κόσμο του anime και του cosplay, όλα μπήκαν στη θέση τους και το ταξίδι ξεκίνησε.

Η εμπειρία του να κάνεις cosplay στην Κύπρο; «Η εμπειρία μου είναι ωραία. Εδώ είναι μια φιλική κοινότητα και ευγενικοί άνθρωποι». Έχει ζήσει πολλά τοπικά συνέδρια, και δείχνει ξεκάθαρα τη χαρά της που αποτελεί μέρος αυτής της μικρής αλλά δυναμικής σκηνής.

Όταν τη ρωτήσαμε για το αγαπημένο της κοστούμι, δεν δίστασε, «maleficent από το ''Sleeping Beauty'' του 1959». Ένα έργο τέχνης με κάθε έννοια από τις εντυπωσιακές ποσότητες υφάσματος, μέχρι την κατασκευή ειδικής ξύλινης βάσης 30 εκατοστών ώστε να αποκτήσει το σωστό ύψος. «Ήταν ένα μεγάλο έργο και ναι, σχεδόν έφτανα τα δύο μέτρα ύψος», μας λέει με χιούμορ.

Για εκείνη, το cosplay είναι πολλά περισσότερα από ένα εντυπωσιακό look, «είναι ένας μοναδικός συνδυασμός καλλιτεχνίας και δεξιοτεχνίας». Αναγνωρίζει την εξέλιξη του χώρου μέσα από δεκαετίες, και υπογραμμίζει τη σημασία του ως δημιουργικό μέσο που απαιτεί θεμελιώδεις δεξιότητες, σαν τη ζωγραφική, όπου «πρέπει να κατακτήσεις τις κλασικές τεχνικές πριν βουτήξεις στον εξπρεσιονισμό».

Το μήνυμά της είναι σαφές, το cosplay δεν είναι απλώς μεταμφίεση. Είναι τέχνη, πρόκληση, δημιουργία, εξέλιξη και πάνω απ’ όλα, μια ανοιχτή πρόσκληση να ζήσεις τη φαντασία σου, με τα χέρια, την καρδιά και το μυαλό σου.