Μαρία Σάββα
Το μυθιστόρημα «Frankenstein» ή αλλιώς «The Modern Prometheus» της Mary Shelley, που εκδόθηκε το 1818, θεωρείται ένα από τα λογοτεχνικά αριστουργήματα του 19ου αιώνα. Το γοτθικό αυτό best-seller έγινε διάσημο επειδή εισήγαγε δύο από τους πιο διασκευασμένους φανταστικούς χαρακτήρες όλων των εποχών -τον Δρ. Βίκτορ Φρανκενστάιν και το δημιούργημά του, το τέρας.
Οι χαρακτήρες αυτοί, μαζί με το κεντρικό θέμα του ανθρώπου που επιχειρεί να παίξει τον ρόλο του Θεού με καταστροφικές συνέπειες, έχουν εμπνεύσει αμέτρητες προσαρμογές σε διάφορα Mέσα, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 400 κινηματογραφικών ταινιών. Μέσα σε αυτή την πληθώρα έργων, οι καλύτερες μεταφορές του Φρανκενστάιν ξεχωρίζουν για την επιρροή, την καλλιτεχνική τους αξία και τη δημιουργικότητά τους.
Η πρώτη κινηματογραφική εκδοχή του Φρανκενστάιν κυκλοφόρησε το 1910 ως μια μικρού μήκους ταινία που παρήγαγε το στούντιο του εφευρέτη Τόμας Άλβα Έντισον, Edison Studios. Ωστόσο, ο χαρακτήρας δεν απέκτησε πραγματικά εμβληματική θέση στη σύγχρονη ποπ κουλτούρα μέχρι το 1931, όταν ο σκηνοθέτης Τζέιμς Γουέιλ παρουσίασε μια ταινία μεγάλου μήκους με τον Boris Karloff στον ρόλο του τέρατος.
Η πιο πρόσφατη μεταφορά, το Frankenstein του Γκιγιέρμο ντελ Τόρο (2025), επαναφέρει στο προσκήνιο το διαχρονικό έργο της Shelley, εστιάζοντας στις φιλοσοφικές του αναζητήσεις και στο ψυχολογικό του βάθος.
Στις 7 Νοεμβρίου, το Frankenstein έκανε πρεμιέρα στο Netflix, με τον Oscar Isaac να υποδύεται τον «λαμπρό αλλά εγωκεντρικό επιστήμονα» που δίνει ζωή σε ένα πλάσμα μέσα από ένα τερατώδες πείραμα. Ο Jacob Elordi ενσαρκώνει το εμβληματικό τέρας, το οποίο στη νέα εκδοχή ονομάζεται The Creature.
Σε αντίθεση με την ταινία του 1931, ο ντελ Τόρο υποσχέθηκε ότι η δική του εκδοχή του Φρανκενστάιν παραμένει πολύ πιο πιστή στο αρχικό κείμενο. «Αυτό δεν είναι ο συνηθισμένος Φρανκενστάιν με τον τρελό επιστήμονα και το τέρας που μουγκρίζει ενώ το κυνηγούν χωρικοί με δαυλούς», δήλωσε ο σκηνοθέτης στο περιοδικό WIRED τον Οκτώβριο του 2025. «Αυτή η ταινία είναι απολύτως βασισμένη στο πνεύμα του μυθιστορήματος».
Θυμόμαστε πιο κάτω ποιο ήταν το καστ του αρχικού Φρανκενστάιν (1931), συγκρίνοντάς το με τους ηθοποιούς που ενσαρκώνουν τους ρόλους στην ταινία του 2025:
Δρ. Φρανκενστάιν: Colin Clive and Oscar Isaac
Την ταινία Frankenstein του 1931 χαρακτηρίζουν αρκετές δημιουργικές ελευθερίες σε σχέση με το μυθιστόρημα της Mary Shelley, μεταξύ αυτών και η αλλαγή του ονόματος του πρωταγωνιστή.
Ο Colin Clive υποδύθηκε τον Henry Frankenstein στην ταινία του 1931, ενώ στη νέα διασκευή του 2025 ο Isaac επαναφέρει το αυθεντικό όνομα του χαρακτήρα, Victor. Όπως και ο προκάτοχός του, έτσι κι αυτός είναι απόλυτα εμμονικός με την ιδέα της αθανασίας και την υπέρβαση του θανάτου μέσω της επιστήμης.
«Τον είδα περισσότερο ως έναν καλλιτέχνη παρά ως επιστήμονα», δήλωσε ο Isaac στο Variety τον Αύγουστο του 2025.
Το Πλάσμα: Boris Karloff και Jacob Elordi
Πριν από σχεδόν 100 χρόνια, ο Boris Karloff ενσάρκωσε το επιβλητικό, με βίδες στον λαιμό «Τέρας», που θα έμενε στην ιστορία του τρόμου.
Η σύγχρονη εκδοχή του πλάσματος που δημιουργεί ο Φρανκενστάιν, χρησιμοποιώντας ένα συνονθύλευμα ανθρώπινων μελών, έχει μετονομαστεί σε «The Creature». Ο ηθοποιός Jacob Elordi αποκάλυψε στο Variety ότι χρειάστηκε να περάσει από πολλαπλά στρώματα προσθετικού μακιγιάζ και έντεκα ώρες στην καρέκλα των ειδικών εφέ για να αποδοθεί ρεαλιστικά το δέρμα του χαρακτήρα.
«Υπάρχουν τόσα πολλά επίπεδα στη στολή», εξήγησε ο Elordi. «Όταν “γεννιέται”, είναι σχεδόν γυμνός, το στήθος του είναι ανοιχτό και το κεφάλι του ψηλά. Καθώς όμως αρχίζει να νιώθει πόνο, όπως στην εφηβεία, σκύβει τους ώμους του. Και στην ενηλικίωση, κλείνεται εντελώς στον εαυτό του».
Elizabeth: Mae Clarke και Mia Goth
Το 1931, η Mae Clarke υποδύθηκε τη Μνηστή του Φρανκενστάιν, Elizabeth, η οποία δέχεται επίθεση από το Τέρας τη νύχτα του γάμου της.
Στη διασκευή του 2025, ο χαρακτήρας επαναπροσδιορίζεται: η Ελίζαμπεθ είναι η μέλλουσα νύφη του μικρότερου αδελφού του Φρανκενστάιν - για τον οποίο ο ίδιος ο επιστήμονας τρέφει μυστικά αισθήματα.
Η ηθοποιός Mia Goth υποδύεται διπλό ρόλο, την Elizabeth και τη μητέρα του Φρανκενστάιν, η οποία πέθανε στη γέννα.
Η Goth δήλωσε στο Elle πριν από την κυκλοφορία της ταινίας ότι ο Γκιγέρμο ντελ Τόρο έγραψε τον ρόλο έχοντάς την στο μυαλό του.
«Ό,τι κι αν επιλέξω να κάνω με τον χαρακτήρα, δεν θα είναι λάθος», είπε, όταν ρωτήθηκε ποια ήταν η συμβουλή του ντελ Τόρο για την ερμηνεία της.
Πρόσθεσε επίσης: «Μου είπε ότι μετά τη συνάντησή μας, ο χαρακτήρας της Elizabeth “ζωντάνεψε” και μπόρεσε επιτέλους να τη συμπεριλάβει στο σενάριο. Μέχρι τότε υπήρχε μόνο ως πρόχειρο περίγραμμα. Έτσι, ό,τι κι αν αποφάσιζα να κάνω με την Elizabeth, θα ήταν η σωστή επιλογή και έπρεπε να την ακολουθήσω».
Ο Καθηγητής: Edward Van Sloan και Ralph Ineson
Παρόλο που ο Δρ. Βάλντμαν, ο μέντορας του Φρανκενστάιν στο Πανεπιστήμιο του Ίνγκολσταντ, δεν εμφανίζεται στη νέα ταινία, ο Ralph Ineson αναλαμβάνει έναν αντίστοιχο ρόλο.
Υποδύεται τον Καθηγητή Κρεμπ, έναν δάσκαλο του Φρανκενστάιν που αποδοκιμάζει τις έρευνές του, έναν χαρακτήρα που επίσης υπάρχει στο μυθιστόρημα της Shelley.
Βαρόνος Φρανκενστάιν: Frederick Kerr και Charles Dance
Ένας ακόμη χαρακτήρας που επαναπροσδιορίστηκε για τη διασκευή του 2025 είναι ο πατέρας του Φρανκενστάιν.
Ο Frederick Kerr είχε ερμηνεύσει τον ρόλο του Βαρώνου Φρανκενστάιν στην ταινία του 1931. Στη σύγχρονη εκδοχή, ο Charles Dance ενσαρκώνει τον πατριάρχη, που πλέον ονομάζεται Βαρόνος Λέοπολντ Φρανκενστάιν.
Περιγράφεται ως μια ψυχρή και αυταρχική φιγούρα, πεπεισμένη ότι η επιστήμη είναι σημαντικότερη από την ίδια την ανθρώπινη ζωή.
Oι διαφορετικές κινηματογραφικές μεταφορές του «Frankenstein» αποδεικνύουν πόσο διαχρονικό και πολυδιάστατο παραμένει το έργο της Mary Shelley. Από την πρωτοποριακή ταινία του 1931 μέχρι τη σύγχρονη, βαθιά ανθρωποκεντρική προσέγγιση του Γκιγιέρμο ντελ Τόρο, κάθε δημιουργός προσθέτει το δικό του αποτύπωμα σε μια ιστορία που συνεχίζει να συγκινεί και να προβληματίζει. Οι νέες ερμηνείες των χαρακτήρων, η επιστροφή στο αυθεντικό πνεύμα του βιβλίου και η έμφαση στο ψυχολογικό και φιλοσοφικό βάθος του μύθου αποδίδουν εκ νέου ζωή σε έναν από τους πιο εμβληματικούς θρύλους της λογοτεχνίας.
