Άννα Πολυβίου
Με μια φαντασμαγορική τελετή εγκαινίων και φόντο τις Πυραμίδες της Γκίζας, η Αίγυπτος παρουσίασε στο κοινό σε όλη την υφήλιο το Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο (Grand Egyptian Museum - GEM), το μεγαλύτερο αρχαιολογικό μουσείο του κόσμου. Ένα έργο-ορόσημο που φιλοδοξεί να αναδείξει τη μαγεία του αρχαίου αιγυπτιακού πολιτισμού μέσα από χιλιάδες εκθέματα και πρωτοποριακή αρχιτεκτονική.
Το μουσείο σε αριθμούς
Με συνολική έκταση που ξεπερνά τα 490.000 τετραγωνικά μέτρα, το GEM είναι το μεγαλύτερο μουσείο στον κόσμο, αφιερωμένο αποκλειστικά στον πολιτισμό της αρχαίας Αιγύπτου. Η τοποθεσία του, μόλις 2 χιλιόμετρα από τις Πυραμίδες της Γκίζας, επιτρέπει στους επισκέπτες να βιώσουν την ιστορία μέσα από ένα ενιαίο αρχαιολογικό τοπίο.
Η κατασκευή του ξεκίνησε το 2005 και ολοκληρώθηκε το 2023, έπειτα από 18 χρόνια σχεδιασμού και τεχνικών προκλήσεων. Το συνολικό κόστος του έργου ανήλθε περίπου στα 1,1 δισεκατομμύρια δολάρια, με χρηματοδότηση από την αιγυπτιακή κυβέρνηση, διεθνείς οργανισμούς αλλά και ιδιωτικές δωρεές.
Το μουσείο φιλοξενεί περισσότερα από 100.000 αρχαιολογικά αντικείμενα, εκ των οποίων περίπου 5.000 προέρχονται αποκλειστικά από τον τάφο του Τουταγχαμών. Οι συλλογές καλύπτουν 7.000 χρόνια αιγυπτιακής ιστορίας, από την προδυναστική περίοδο έως την ελληνορωμαϊκή εποχή. Οι εκθέσεις είναι οργανωμένες σε πάνω από 20 θεματικές αίθουσες, με σύγχρονα μέσα παρουσίασης, διαδραστικές εφαρμογές και υψηλή τεχνολογία.
Το μουσείο απασχολεί περισσότερους από 2.000 εργαζομένους, μεταξύ των οποίων αρχαιολόγοι, συντηρητές, μουσειολόγοι, τεχνικοί και προσωπικό εξυπηρέτησης. Η ετήσια επισκεψιμότητα αναμένεται να ξεπεράσει τα 5 εκατομμύρια επισκέπτες, καθιστώντας το GEM έναν από τους πιο δημοφιλείς πολιτιστικούς προορισμούς στον κόσμο.
Τα κορυφαία εκθέματα
Στην καρδιά του Μεγάλου Αιγυπτιακού Μουσείου βρίσκονται μερικοί από τους πιο εμβληματικούς θησαυρούς της αρχαίας Αιγύπτου, εκθέματα που για πρώτη φορά παρουσιάζονται στο κοινό. Το μουσείο φιλοξενεί αντικείμενα που καλύπτουν όλες τις περιόδους της αιγυπτιακής ιστορίας, από την προδυναστική εποχή έως την ελληνορωμαϊκή περίοδο, με έμφαση σε μοναδικά τεχνουργήματα, μούμιες, κοσμήματα, παπύρους και καθημερινά αντικείμενα.
Το επίκεντρο της συλλογής είναι αναμφίβολα ο θησαυρός του Τουταγχαμών, ο οποίος εκτίθεται για πρώτη φορά στο σύνολό του. Πάνω από 5.000 αντικείμενα από τον τάφο του νεαρού φαραώ παρουσιάζονται σε ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες, με φωτισμό, επεξηγηματικά μέσα και διαδραστικές εφαρμογές που επιτρέπουν στον επισκέπτη να μάθει την ιστορία του. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η χρυσή νεκρική μάσκα, το πιο αναγνωρίσιμο σύμβολο της αρχαίας Αιγύπτου, καθώς και το χρυσό άρμα, τα τελετουργικά αγγεία, τα κοσμήματα και τα μουμιοποιημένα ζώα που συνόδευαν τον φαραώ στο ταξίδι του προς τη μεταθανάτια ζωή.
Στην είσοδο του μουσείου δεσπόζει το κολοσσιαίο άγαλμα του Ραμσή Β’, ύψους 11 μέτρων, το οποίο μεταφέρθηκε ειδικά από τη Μέμφιδα και αποτελεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά αρχιτεκτονικά σημεία του χώρου. Το άγαλμα υποδέχεται τους επισκέπτες με την επιβλητικότητα που αρμόζει σε έναν από τους πιο ισχυρούς ηγεμόνες της αρχαιότητας.
Άλλες σημαντικές ενότητες περιλαμβάνουν:
- Αίθουσα των Βασιλικών Μουμιών, με μούμιες φαραώ και βασιλισσών σε ειδικά ελεγχόμενες συνθήκες.
- Συλλογή παπύρων και γραφών, με σπάνια τεκμήρια της αιγυπτιακής γραφής και διοίκησης.
- Αίθουσα θεοτήτων, με αγάλματα και αντικείμενα λατρείας από ναούς και τάφους.
- Αίθουσα καθημερινής ζωής, με αντικείμενα που αποκαλύπτουν πτυχές της κοινωνίας, της εργασίας και της οικογένειας στην αρχαία Αίγυπτο.
Κάθε έκθεμα συνοδεύεται από επεξηγηματικά κείμενα σε πολλές γλώσσες, ψηφιακές εφαρμογές και δυνατότητα εικονικής αναπαράστασης, προσφέροντας μια εμπειρία που συνδυάζει την ιστορική ακρίβεια με τη σύγχρονη τεχνολογία.
Η εντυπωσιακή λάμψη των εγκαινίων
Η πολυαναμενόμενη τελετή εγκαινίων του Μεγάλου Αιγυπτιακού Μουσείου πραγματοποιήθηκε την 1η Νοεμβρίου 2025, σηματοδοτώντας την ολοκλήρωση ενός έργου που διήρκησε σχεδόν δύο δεκαετίες. Με φόντο τις Πυραμίδες της Γκίζας, η εκδήλωση εξελίχθηκε σε ένα υπερθέαμα που συνδύασε τεχνολογία, καλλιτεχνική έκφραση και ιστορία.
Το πρόγραμμα ξεκίνησε με ένα εντυπωσιακό σόου με περισσότερα από 500 drones, τα οποία φώτισαν τον ουρανό σχηματίζοντας αιγυπτιακά σύμβολα, θεότητες και σκηνές από την αρχαία ιστορία. Το θέαμα συνοδεύτηκε από μουσική και φωτισμούς που μεταμόρφωσαν την έρημο σε σκηνικό κινηματογραφικής παραγωγής.
Στη συνέχεια, προβλήθηκαν σε γιγαντοοθόνες εικονικές περιηγήσεις στο εσωτερικό του μουσείου, παρουσιάζοντας στους θεατές τα σημαντικότερα εκθέματα και τις θεματικές αίθουσες. Ακολούθησαν μουσικές και χορευτικές παραστάσεις εμπνευσμένες από την αιγυπτιακή μυθολογία και τις 30 δυναστείες της αρχαίας Αιγύπτου, με συμμετοχή καλλιτεχνών από την Αίγυπτο και το εξωτερικό.
Ένα από τα πιο συγκινητικά σημεία της βραδιάς ήταν η παρουσίαση του θησαυρού του Τουταγχαμών, με αποκαλυπτήρια αντικειμένων που εκτίθενται για πρώτη φορά στο κοινό. Η τελετή κορυφώθηκε με ομιλίες ηγετών, μεταξύ των οποίων του προέδρου Αμπντέλ Φατάχ Αλ-Σίσι, ο οποίος μεταξύ άλλων τόνισε ότι «η Αίγυπτος γράφει ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του παρόντος και του μέλλοντος».
Μερικοί από τους υψηλούς προσκεκλημένους της τελετής ήταν ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ Αλ-Σίσι, η Βασίλισσα Ράνια της Ιορδανίας, πρόσωπα βασιλικών οικογενειών, διεθνείς ηγέτες -κυρίως από χώρες της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης- διεθνείς οργανισμοί, όπως η UNESCO, καθώς και εκπρόσωποι από μεγάλα πολιτιστικά ιδρύματα όπως το Λούβρο και το Βρετανικό Μουσείο.
Αν και η εκδήλωση ήταν υψηλού επιπέδου και περιλάμβανε αυστηρά μέτρα ασφαλείας, οι διοργανωτές προσκάλεσαν εκπροσώπους της αιγυπτιακής κοινωνίας, φοιτητές, αρχαιολόγους, καλλιτέχνες και πολίτες που είχαν συμβάλει στην κατασκευή ή την έρευνα του μουσείου. Επιπλέον, ένα μέρος της εκδήλωσης ήταν ανοιχτό στο κοινό, με προβολές και μουσικά δρώμενα που πραγματοποιήθηκαν σε εξωτερικούς χώρους γύρω από το μουσείο, επιτρέποντας σε εκατοντάδες επισκέπτες να παρακολουθήσουν το εντυπωσιακό θέαμα από κοντά.
Το κόστος της εκδήλωσης δεν έχει γίνει επίσημα γνωστό, αλλά εκτιμάται ότι ξεπέρασε τα 5 εκατομμύρια δολάρια, λαμβάνοντας υπόψη την τεχνολογική υποδομή, την ασφάλεια, τη φιλοξενία και την όλη παραγωγή του θεάματος.
Με αριθμούς που εντυπωσιάζουν και εκθέματα που συγκινούν, το GEM αποτελεί πλέον σημείο αναφοράς όχι μόνο για την Αίγυπτο, αλλά για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Στους χώρους του, οι επισκέπτες μπορούν να δουν από κοντά πολύτιμα αντικείμενα με ιστορία χιλιάδων χρόνων, να περιηγηθούν σε αίθουσες με βασιλικές μούμιες και να γνωρίσουν την αιγυπτιακή ιστορία μέσα από σύγχρονες ψηφιακές εφαρμογές και διαδραστικές παρουσιάσεις.
