Μαρία Καραμάνου
Είμαι λάτρης των σειρών και ειδικά εκείνων που έχουν bad boys, δερμάτινα μπουφάν, μηχανές και ηθοποιούς που σε κάνουν να κολλάς στην οθόνη. Κάπως έτσι, ένα βράδυ που έψαχνα κάτι καινούργιο να δω, ξεκίνησα το «Sons of Anarchy». Από τα πρώτα επεισόδια με τράβηξε εκείνος ο παράλληλος κόσμος, οι αδερφικοί δεσμοί, οι κώδικες τιμής, τα clubhouses γεμάτα καπνό και μυστήριο. Και τότε μου γεννήθηκε η απορία, πώς είναι άραγε τα motorcycle clubs στην πραγματική ζωή; Υπάρχουν τέτοιοι «κόσμοι» και στην Κύπρο, ή είναι όλα απλώς τηλεοπτική μυθοπλασία;
Κάπως έτσι, με τη βοήθεια ενός γνωστού, μου άνοιξε η πόρτα για έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο. Όταν μπήκα για πρώτη φορά στο H.O.G. Cyprus Chapter Clubhouse, είχα μέσα μου ένα μείγμα ενθουσιασμού και δισταγμού. Ίσως και λίγη προκατάληψη, επηρεασμένη, φυσικά, από την αμερικανική εκδοχή του «clubhouse των μηχανόβιων». Περίμενα κάτι πιο… άγριο. Αντί γι’ αυτό, βρέθηκα μπροστά σε έναν χώρο γεμάτο ενέργεια, χαμηλά φώτα και ροκ μουσική να παίζει στο background. Οι τοίχοι γεμάτοι παλιές φωτογραφίες, σημαίες, λάβαρα, κράνη, παλιές πινακίδες, σαν να μπήκες σε μουσείο πάθους για τις Harley Davidson.
Μίλησα με μέλη, γνώρισα τον αρχηγό, ήπια δυο ποτά (εντάξει, ίσως και τρία) και κάπου ανάμεσα σε κουβέντες και γέλια κατάφερα να καταλάβω κάτι πολύ βαθύτερο, αυτό που βλέπουμε στις σειρές είναι απλώς το περιτύλιγμα.
Από το Μιλγουόκι του 1903 μέχρι τη Λευκωσία του σήμερα, ο πρόεδρος του H.O.G. Cyprus, Σάββας Παπασάββα, μάς ξεναγεί στον κόσμο των Harley riders και εξηγεί γιατί η μοτοσικλέτα αυτή δεν είναι απλώς μεταφορικό μέσο, αλλά τρόπος ζωής.
Μπαίνοντας στο H.O.G. Cyprus Chapter Clubhouse, κατάλαβα αμέσως ότι δεν πρόκειται για μια απλή λέσχη μοτοσικλετιστών. Κάθε φωτογραφία, κάθε σημαία και κάθε Harley πάνω στα stands έχει τη δική της ιστορία, εκεί συνάντησα τον Σάββα Παπασάββα, πρόεδρο του κυπριακού chapter, ο οποίος μου μίλησε με πάθος για την ιστορία της Harley-Davidson και για το πώς αυτό το παγκόσμιο φαινόμενο ρίζωσε και στην Κύπρο.
«Η Harley Owners Group γεννήθηκε το 1983, σαν ένας τρόπος να ενώσει τους ανθρώπους που αγαπούν τη Harley-Davidson όχι μόνο σαν μηχανή, αλλά σαν ιδέα. Ήταν μια πρωτοβουλία της ίδιας της εταιρείας για να δημιουργήσει δεσμούς με τους αναβάτες της. Από τότε, τα μέλη του H.O.G. έγιναν η “καρδιά” της Harley». Η ιστορία της Harley-Davidson ξεκινά το 1903 στο Μιλγουόκι, όταν ο William Harley και οι αδελφοί Davidson αποφάσισαν να μετατρέψουν ένα απλό ποδήλατο σε όχημα με κινητήρα. Έτσι γεννήθηκε ένας θρύλος. Η Harley-Davidson πέρασε δύσκολες δεκαετίες, ειδικά μετά τον πόλεμο του Βιετνάμ, όταν η φήμη των outlaw clubs επισκίασε τη ρομαντική εικόνα του αναβάτη. «Τότε η εταιρεία αποφάσισε να επαναφέρει την ταυτότητα της Harley στην ουσία της, στην αγάπη για τον δρόμο και την κοινότητα», μου εξηγεί.
Έτσι, τη δεκαετία του ’80 γεννήθηκε το Harley Owners Group (H.O.G.) International, με παραρτήματα, τα λεγόμενα chapters, σε ολόκληρο τον κόσμο. Το H.O.G. Cyprus Chapter ιδρύθηκε το 1992, φέρνοντας για πρώτη φορά στην Κύπρο τη φιλοσοφία και το lifestyle της Harley-Davidson. «Έχουμε μάλιστα υπογεγραμμένο στο clubhouse το επίσημο certificate από τον ίδιο τον Will Davidson, τον τρισέγγονο του William S. Davidson», μου λέει ο Σάββας, δείχνοντάς μου περήφανα το κορνιζαρισμένο έγγραφο στον τοίχο. Τα πρώτα χρόνια, η λέσχη διοργάνωσε τα παγκύπρια ράλι του ’93, ’94 και ’95, όπου συμμετείχαν riders από όλο τον κόσμο.
Το 2011 το H.O.G. Κύπρου έγινε επίσημο σωματείο. Από το 2014, όταν ο Σάββας ανέλαβε πρόεδρος, η δραστηριότητα της λέσχης απογειώθηκε. «Κάθε χρόνο κάνουμε πάνω από 24 rides, δύο κάθε μήνα. Πηγαίνουμε παντού, από τα βουνά μέχρι τις παραλίες, αλλά και σε διεθνείς εκδηλώσεις όπως το European Bike Week στην Αυστρία». Το 2015, το κυπριακό chapter απέκτησε το πρώτο του clubhouse στη Λευκωσία, ένας χώρος που δεν είναι απλώς στέκι, είναι “ιερό” για όσους αγαπούν τη μηχανή τους όσο την ελευθερία τους.
Η Harley-Davidson είναι μια παγκόσμια οικογένεια και το H.O.G. είναι το διαβατήριο. «Κάθε ιδιοκτήτης Harley μπορεί να γίνει μέλος του H.O.G. International. Με την κάρτα μέλους έχεις πρόσβαση σε ένα παγκόσμιο δίκτυο υποστήριξης, από εκπτώσεις στα καταστήματα μέχρι οδική βοήθεια σε οποιαδήποτε χώρα. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι, όπου κι αν βρεθείς, δεν είσαι μόνος».
H.O.G. Cyprus Chapter, η αδελφότητα των Harley riders και η φιλοσοφία του δρόμου
Στο H.O.G. Cyprus Chapter, όλα ξεκινούν και τελειώνουν με έναν ήχο, τον βαθύ, μεταλλικό παλμό μιας Harley-Davidson. «Έναν κανόνα έχουμε και τον τηρούμε ευλαβικά», μου λέει ο Σάββας, πρόεδρος του chapter. «Για να είσαι μέλος, πρέπει να είσαι ιδιοκτήτης Harley. Είναι θέμα σεβασμού προς το όνομα, προς την ιστορία και προς τη φιλοσοφία της μηχανής». Η κοινότητα αριθμεί σήμερα περίπου 130 με 140 μέλη, και όλοι μοιράζονται το ίδιο πάθος, το ride. «Η φιλοσοφία και το όραμά μας είναι απλά, κάθε βόλτα είναι μια εμπειρία, μια νέα ανακάλυψη, μια καλή παρέα. Δεν υπάρχει τίποτα πιο όμορφο από το να ανεβαίνεις στη μηχανή και να χαράζεις νέους δρόμους. Αυτό είναι το όνειρό μας, να γυρίσουμε τον κόσμο πάνω στις δύο ρόδες».
Η καρδιά της λέσχης χτυπά μέσα από τα rides. «Κάνουμε δύο rides τον μήνα, σε διαφορετικές διαδρομές κάθε φορά. Έχουμε 5-6 αγαπημένες διαδρομές στην Κύπρο που τις επαναλαμβάνουμε, αλλά πάντα ψάχνουμε κάτι καινούργιο. Από τα βουνά του Τροόδους μέχρι τις παραλιακές διαδρομές, κάθε βόλτα είναι μια νέα ιστορία». Όμως, το H.O.G. δεν είναι μόνο διασκέδαση. «Προσπαθούμε να δίνουμε πίσω στην κοινωνία. Έχουμε στηρίξει δράσεις όπως το “Ένα Όνειρο Μια Ευχή” και τον Ραδιομαραθώνιο. Κάνουμε φιλανθρωπικές εκδηλώσεις, βοηθούμε οικογένειες, παιδιά, ανθρώπους που έχουν ανάγκη».
Ένα από τα πιο σημαντικά κεφάλαια του H.O.G. Cyprus είναι η εκπαίδευση και η ασφάλεια. «Προσπαθούμε να καλλιεργήσουμε κουλτούρα μοτοσικλετισμού», εξηγεί ο Σάββας. «Είτε έχεις Harley είτε άλλη μηχανή, πρέπει να καταλάβεις ότι ο δρόμος απαιτεί σεβασμό. Πάντα κράνος, πάντα εξοπλισμός, πάντα ασφάλεια. Θέλουμε να βάλουμε μέσα στο μυαλό του κάθε αναβάτη αυτή τη νοοτροπία».
Η λέσχη, μέσα από τις δράσεις της, προσπαθεί να βελτιώσει τη σχέση του Κυπρίου με τη μοτοσικλέτα, ενισχύοντας την παιδεία γύρω από την οδήγηση και τη συνύπαρξη στον δρόμο. Όταν τον ρώτησα τι είναι αυτό που κάνει τη Harley-Davidson κάτι περισσότερο από ένα όχημα, ο Σάββας χαμογέλασε. «Υπάρχει ένα ρητό, αν μπορούσα να σου το εξηγήσω, δεν θα το καταλάβαινες, πρέπει να το ζήσεις, και αυτό είναι η αλήθεια. Δεν μπορείς να περιγράψεις με λόγια τι σημαίνει να είσαι πάνω σε μια Harley, να ακούς τον ήχο της, να νιώθεις τον αέρα και την ελευθερία. Είναι εμπειρία, είναι συναίσθημα».
Πριν φύγω, με προσκάλεσε: «Έλα ένα ride μαζί μας. Τότε θα καταλάβεις».
Περισσότερο από ένα hobby, ένα lifestyle, μια κοινότητα, μια φιλοσοφία ελευθερίας που δοκιμάζεται στη νέα εποχή της τεχνολογίας
Όταν κάθεσαι απέναντι από τον Σάββα, τον πρόεδρο του H.O.G. Cyprus Chapter, αντιλαμβάνεσαι αμέσως ότι δεν μιλάς απλώς με έναν μοτοσικλετιστή. Για εκείνον, οι δύο τροχοί είναι κάτι παραπάνω από πάθος, είναι τρόπος ύπαρξης.
«Αυτό που προσφέρουν οι δύο τροχοί είναι η ελευθερία, ακόμα και ο αέρας που αναπνέεις είναι διαφορετικός», μου λέει με ένα χαμόγελο που μαρτυρά χιλιάδες χιλιόμετρα εμπειριών. «Το όλο mentality είναι... θεραπευτικό. Κάθε φορά που βρισκόμαστε όλοι μαζί, οι συζητήσεις μας είναι για δρόμους, ποιον βρήκαμε, ποιον δοκιμάσαμε, ποιον αγαπήσαμε. Είναι ένα περίεργο hobby, αλλά μας ενώνει».
Για τον Σάββα, το ride δεν είναι φυγή, είναι επιστροφή. «Κάθε ride είναι ένα reset. Φεύγεις από τη ρουτίνα, καθαρίζει το μυαλό σου. Ο ήχος του κινητήρα, η αίσθηση του ανέμου, το τοπίο που αλλάζει είναι σαν να κάνεις ψυχοθεραπεία χωρίς λόγια». Στο clubhouse, κάθε συζήτηση μοιάζει με μικρό ταξίδι. Ανταλλάσσουν εμπειρίες, διαδρομές, ιστορίες από rides που έγιναν θρύλοι ανάμεσά τους. «Έχω έναν δρόμο να σας πω παιδιά…» ακούγεται συχνά, πριν αρχίσει ένα νέο κεφάλαιο περιπέτειας.
Το μέλλον της μοτοσικλετιστικής κουλτούρας
Όταν η κουβέντα πηγαίνει στο μέλλον, ο Σάββας σοβαρεύει. «Κάτι που με ανησυχεί προσωπικά είναι η τεχνολογία. Οι νέοι οδηγοί έχουν μπει σε ένα τριπάκι, ''ό,τι κάνω, να το ανεβάσω story, όπου πάω, να το δείξω'' και αυτό κάπου δεν συνάδει με το lifestyle όπως το φαντάζομαι εγώ. Αν αυτό είναι το μέλλον του μοτοσικλετισμού, τότε ειλικρινά… δεν μου ταιριάζει». Φέρνει ως παράδειγμα μια ιστορία που τον συγκίνησε και τον τρόμαξε ταυτόχρονα. «Είδα μια φωτογραφία στο Facebook πριν λίγες μέρες, ένας άνθρωπος που πριν χρόνια είχε σώσει κάποιον μετά από ατύχημα με μηχανή και τώρα, πέντε χρόνια μετά, ανεβάζει selfie στο ίδιο σημείο… Δηλαδή, κάπου χάνουμε το νόημα. Το ride είναι βίωμα, όχι περιεχόμενο για social media». Ο ίδιος, όπως παραδέχεται, νοσταλγεί την παλιά εποχή. «Αλλιώς μας το έμαθαν. Αλλιώς το ονειρευτήκαμε».
Τα στερεότυπα και η νοοτροπία
Όπως μου εξηγεί, ένα από τα μεγάλα εμπόδια για την εξέλιξη της μοτοσικλετιστικής κουλτούρας στην Κύπρο είναι τα στερεότυπα. «Δυστυχώς υπάρχουν. Υπάρχει ακόμα μια αντίληψη ότι τα motorcycle clubs είναι κάτι "παραβατικό", κάτι περίεργο. Κι όμως, εμείς δεν έχουμε καμία σχέση με αυτό. Είμαστε οικογένεια, παρέα, άνθρωποι που αγαπούν τη μηχανή, απλώς… μερικοί δεν καταλαβαίνουν τη διαφορά».
Ο Σάββας μιλάει ανοιχτά για την εσωτερική “κόντρα” ανάμεσα στα διάφορα clubs: «Υπάρχει μια νοοτροπία ανταγωνισμού, “η δική μου μηχανή είναι καλύτερη από τη δική σου”, “εγώ πήγα πιο μακριά”. Κι αυτό, ειλικρινά, είναι λάθος. Δεν υπάρχει λόγος για σύγκριση. Είμαστε όλοι για έναν σκοπό, τον δρόμο. Εγώ λέω πάντα, αγάπη μόνο για τη μηχανή».
Το customization ως έκφραση
Καθώς η κουβέντα φτάνει στα μοντέλα και στις λεπτομέρειες, το πρόσωπό του φωτίζεται. Μιλάει για τις οικογένειες των Harley, Sportster, Softail, Dyna και για το πώς η κάθε κατηγορία έχει τη δική της ψυχή. «Το ωραίο με τη Harley είναι ότι κάθε μηχανή μπορεί να γίνει μοναδική. Μπορείς να την κάνεις custom πάνω σου. Ψηλά τιμόνια, ματ φινίρισμα, χρώμα, ό,τι εκφράζει τον καθένα και αυτό είναι το lifestyle της Harley, δεν είναι όλες ίδιες, όπως δεν είναι ίδιος κανένας από εμάς». Στο τέλος της συζήτησης, η φωνή του χαμηλώνει. «Ξέρεις τι χάσαμε λίγο; Το νόημα. Θέλουμε να τα απλοποιήσουμε τα πράγματα ξανά. Να θυμηθούμε γιατί ξεκινήσαμε να οδηγούμε. Για τον δρόμο, για την αίσθηση, για τη ζωή». Και πριν φύγω, μου λέει αυτό που ίσως συνοψίζει όλη τη φιλοσοφία του H.O.G. Cyprus: «Η μηχανή δεν είναι μόνο σίδερα και ήχος. Είναι ψυχή. Και όταν είσαι πάνω της, καταλαβαίνεις ποιος είσαι στ’ αλήθεια, το αίσθημα ελευθερίας».
Καθώς φεύγω λοιπόν από το clubhouse και οδηγώ προς το σπίτι, νιώθω σαν να έχω αφήσει πίσω έναν άλλο κόσμο, έναν κόσμο αυθεντικό, γεμάτο ιστορίες. Λίγο αργότερα, κάθομαι στον καναπέ, ανοίγω την τηλεόραση και βλέπω άλλο ένα επεισόδιο από τη σειρά μου. Μόνο που… τίποτα δεν είναι πια το ίδιο. Γιατί όσο καλογυρισμένη κι αν είναι η φαντασία του Hollywood, καμία σειρά δεν μπορεί να αποτυπώσει τη μυρωδιά της ασφάλτου, τον ήχο μιας Harley που ξυπνά τη νύχτα, ούτε εκείνη τη σιωπηλή αλληλεγγύη ανάμεσα σε ανθρώπους που μοιράζονται το ίδιο πάθος. Κλείνω την οθόνη, παίρνω μια βαθιά ανάσα και χαμογελώ, γιατί το επόμενο επεισόδιο, αυτή τη φορά, δεν θα παιχτεί στην τηλεόραση, θα το ζήσω εγώ πάνω σε δύο τροχούς, κάπου ανάμεσα στον ήλιο, τον αέρα και τον δρόμο... πάνω σε μία Harley.
