Αφροδίτη Δερματά
Η Αστερομάτα της Κλαυδίας είναι από εκείνα τα τραγούδια που, όσες φορές κι αν τα ακούσεις, δεν χάνουν ποτέ τη δύναμή τους. Κάθε φορά που ξεκινά, νιώθω έναν λιγμό να καραδοκεί χαμηλά στον λαιμό μου, αναζητώντας την κατάλληλη στιγμή για να αποδράσει. Κι αυτό το συναίσθημα δεν είναι μόνο δικό μου. Παρακολουθώντας τις αντιδράσεις των ανθρώπων στα κοινωνικά δίκτυα, διακρίνω μια κοινή συγκίνηση — ένα συλλογικό αίσθημα περηφάνιας, θαυμασμού, και βαθιάς συναισθηματικής ταύτισης.
Πολλοί λένε πως η συγκίνηση είναι ανεξήγητη. Μα εγώ διαφωνώ. Δεν είναι τυχαία. Οι στίχοι, η μουσική, ο σπαραγμός στη φωνή της Κλαυδίας στην αρχή — θυμίζουν αρχαία τραγωδία. Το τραγούδι αυτό ξυπνάει μνήμες που δεν έχουμε ζήσει, αλλά κουβαλάμε. Είναι σαν να ακουμπάει το τραύμα του συλλογικού μας DNA. Σαν να φυσάει μέσα μας μια αύρα γεμάτη πένθος, ξεριζωμό, προσφυγιά. Η μάνα που χάνει το παιδί. Το παιδί που αποχαιρετά τη μάνα. Η καταστροφή της Σμύρνης, του Πόντου, της Πόλης. Η προσωπική μας καταστροφή, αυτή που κουβαλάμε σιωπηλά. Ο πόνος, ο πόλεμος, η φυγή. Και ο σπαραγμός.
Ο τίτλος «Αστερομάτα» δεν είναι τυχαίος. Στη Σμύρνη, ήταν ένας από τους ποιητικούς χαρακτηρισμούς που συνήθιζαν για να υμνήσουν την ομορφιά μιας γυναίκας — μάτια σαν άστρα, λαμπερά και βαθιά. Μαζί του και άλλοι: «περδικομάτα», «σκιζαμυγδαλάτη», «βεργετόστομη», «σουρμαδού», «τσελεμπίνα». Λέξεις που φέρνουν πίσω τη γλώσσα μιας χαμένης πατρίδας. Την κομψότητα, την αρχοντιά, τη λεπτότητα του Μικρασιάτικου πολιτισμού.
Ας ευχηθούμε, λοιπόν, κάθε επιτυχία στην Κλαυδία. Αλλά ας σταθούμε και στο γεγονός πως ένα τραγούδι, χωρίς φανταχτερά σκηνικά, χωρίς γυμνά σώματα και θεατρινίστικες υπερβολές, κατάφερε να φτάσει κατευθείαν στις καρδιές μας. Αυτό, από μόνο του, είναι μια νίκη. Ήσυχη. Μα βαθιά.
Γιατί όσο κι αν καταναλώνουμε το εύπεπτο και το δήθεν, το μέσα μας ξέρει να ξεχωρίζει το αυθεντικό. Το αληθινό. Και τότε, το σώμα αντιδρά: το δέρμα ανατριχιάζει, τα μάτια βουρκώνουν — και λένε την αλήθεια που ίσως εμείς δεν τολμάμε να παραδεχτούμε.
