Τ ο κουρκούμι ή ο κουρκουμάς ή αλλιώς τούρμερικ (turmeric) είναι το μπαχαρικό που δίνει στο κάρυ το κίτρινό του χρώμα. Είναι ένα φυτό που σχετίζεται με το τζίντζερ, καλλιεργείται σε όλη την Ινδία, σε άλλα μέρη της Ασίας και στην Κεντρική Αμερική. Στην Ινδία χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια ως μπαχαρικό και φαρμακευτικό βότανο. Η κουρκουμίνη είναι το κύριο δραστικό συστατικό στο κουρκούμι. Έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και είναι ένα πολύ ισχυρό αντιοξειδωτικό. Ωστόσο, η περιεκτικότητα σε κουρκουμίνη δεν είναι τόσο υψηλή. Πρόκειται για περίπου 3%, κατά βάρος.
Οι περισσότερες από τις μελέτες σχετικά με αυτό το βότανο χρησιμοποιούν εκχυλίσματα κουρκούμης που περιέχουν κυρίως κουρκουμίνη. Θα ήταν πολύ δύσκολο να φτάσετε αυτά τα επίπεδα χρησιμοποιώντας μόνο το κουρκούμι στα γεύματά σας. Δυστυχώς, η κουρκουμίνη απορροφάται ελάχιστα στην κυκλοφορία του αίματος. Η κατανάλωση μαύρου πιπεριού μαζί με τον κουρκουμά, το οποίο περιέχει πιπερίνη, ενισχύει την απορρόφηση της κουρκουμίνης κατά 2.000%.
Η χρόνια φλεγμονή συμβάλλει σε πολλές κοινές ασθένειες. Η κουρκουμίνη είναι μια βιοδραστική ουσία που καταπολεμά τη φλεγμονή σε μοριακό επίπεδο. Το οξειδωτικό στρες πιστεύεται ότι είναι ένας από τους μηχανισμούς πίσω από πολλές ασθένειες. Περιλαμβάνει ελεύθερες ρίζες, άκρως αντιδραστικά μόρια με μη συζευγμένα ηλεκτρόνια. Οι ελεύθερες ρίζες τείνουν να αντιδρούν με σημαντικές οργανικές ουσίες, όπως λιπαρά οξέα, πρωτεΐνες ή DNΑ.
Ο κύριος λόγος για τον οποίο τα αντιοξειδωτικά είναι τόσο ευεργετικά είναι ότι προστατεύουν το σώμα σας από τις ελεύθερες ρίζες. Η κουρκουμίνη είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που μπορεί να εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες λόγω της χημικής δομής της και ενισχύει τη δραστηριότητα των αντιοξειδωτικών ενζύμων του σώματός σας. Λόγω της ικανότητάς τους να αυξάνουν την έκκριση της χολής, το κουρκούμι και η κουρκουμίνη δεν πρέπει να λαμβάνονται από άτομα με απόφραξη του χοληφόρου πόρου, χολαγγειίτιδα, ηπατική νόσο και πέτρες στη χολή. Επίσης, άτομα που λαμβάνουν αντιπηκτικά πρέπει να αποφεύγουν να παίρνουν συμπληρώματα κουρκουμά.
Πώς να χρησιμοποιήσετε το κουρκουμι (ώς μπαχαρικό)
Προσθέστε 1-2 κουταλάκια του γλυκού σε οποιαδήποτε συνταγή σούπας. Θα προσθέσει μια βαθιά χρυσή απόχρωση και μια πικάντικη γεύση. Όταν σοτάρετε τα λαχανικά σε λάδι, προσθέστε 1 κουταλάκι κουρκούμι. Προσθέστε χρώμα και γεύση σε πιάτα με ρύζι προσθέτοντας ½ κουταλάκι του γλυκού κουρκούμι στο νερό κατά το μαγείρεμα του ρυζιού. Κατά την παρασκευή τσαγιού, προσθέστε 1/4 κουταλάκι του γλυκού κουρκούμι πριν ρίξετε στο ζεστό νερό. Μαγειρέψτε φακές ή άλλα όσπρια με κρεμμύδια, ελαιόλαδο και 1 κουταλάκι του γλυκού κουρκούμι.
Πηγή: Χαρά Μαλιώτη- κλινική διαιτολόγος, με ειδίκευση στις διατροφικές διαταραχές
