Ανδρονίκη Λασηθιωτάκη
Τι είναι τελικά η τέχνη; Είναι ο καθρέφτης του κόσμου ή το παράθυρο προς έναν άλλον; Είναι η ανθρώπινη ανάγκη να αποτυπώσουμε το συναίσθημα, την ομορφιά, την περιέργεια, τον χρόνο; Όπως κι αν την ορίσει κανείς, η τέχνη παραμένει ένας ζωντανός, ανεξάντλητος διάλογος ανάμεσα στον άνθρωπο και στην εικόνα, σε αυτό που αντικρίζει· ένα παιχνίδι αντίληψης, φαντασίας και έκφρασης.
Κι όταν θέλουμε να μιλήσουμε στα παιδιά γι’ αυτήν, η πρόκληση γίνεται ακόμη πιο γοητευτική: πώς μεταφέρεις τη μαγεία της χωρίς διδακτισμό; Πώς δείχνεις ότι πίσω από κάθε έργο κρύβεται μια ιστορία, μια ψυχή, μια περιπέτεια χρωμάτων και μορφών;
Οι εκδόσεις Φουρφούρη δίνουν μια απρόσμενα απολαυστική απάντηση μέσα από δύο ευφάνταστα βιβλία που αποδεικνύουν πως η τέχνη μπορεί να γίνει παιχνίδι, χαμόγελο και έμπνευση.
Το πρώτο, «Η Ιστορία της Τέχνης σε 21 Σκύλους», μας προσκαλεί να περιπλανηθούμε στην ιστορία της προσωπογραφίας — από τα επιβλητικά αιγυπτιακά αγάλματα ως τα χαρακτηριστικά πορτρέτα της ποπ αρτ — μέσα από έναν απίθανο, χιουμοριστικό φακό. Είκοσι ένα διάσημα αριστουργήματα της τέχνης ξαναγεννιούνται… αλλιώς! Φάτσες μαλλιαρές, χαρούμενες ή αυστηρές στρέφουν τις μουσούδες τους και ταιριάζουν με τα πιο εμβληματικά έργα όλων των εποχών.
Το αποτέλεσμα; Μια απολαυστική βόλτα χωρίς λουρί στα μονοπάτια της τέχνης.
Η μεταμόρφωση των διάσημων πορτρέτων δεν είναι απλώς μια ευφυής ιδέα, αλλά μια πρόσκληση να δούμε την τέχνη αλλιώς: με ελευθερία, με χιούμορ, με τρυφερότητα. Μέσα από το βλέμμα του σκύλου –του πιο πιστού και χαρούμενου συντρόφου του ανθρώπου– τα έργα αποκτούν νέα ζωντάνια. Ο αναγνώστης, μικρός ή μεγάλος, μαθαίνει χωρίς κόπο. Αναγνωρίζει στυλ και εποχές, παρατηρεί λεπτομέρειες, συνδέει εικόνες και συναισθήματα.
Κι ύστερα, με την ίδια ευρηματικότητα, η περιήγηση συνεχίζεται με το βιβλίο «Η Ιστορία της Τέχνης σε 21 Γάτες».
Εδώ, οι γάτες –αιώνιες μούσες και σύντροφοι των καλλιτεχνών– παίρνουν τη σκυτάλη. Από την αρχαιότητα μέχρι τη σύγχρονη εποχή, η Felis catus έχει εμπνεύσει πολιτισμούς και δημιουργούς: οι Αιγύπτιοι τις λάτρευαν, ο Πικάσο και ο Μονέ τις φιλοξενούσαν στα ατελιέ τους, η Τζόρτζια Ο’ Κιφ τις ζωγράφιζε με λατρεία.
Μέσα από 21 γάτες που «ξέρουν από τέχνη», ο αναγνώστης ταξιδεύει στη Βυζαντινή Εποχή, την Αναγέννηση, τον Ιμπρεσιονισμό, την Ποπ Αρτ και ακόμη παραπέρα. Κάθε γάτα, θεματοφύλακας φινέτσας και πνεύματος, γίνεται ξεναγός σ’ ένα διαφορετικό καλλιτεχνικό ρεύμα. Με κομψότητα, περιέργεια και μια δόση παριζιάνικης φινέτσας, μας μυεί στη μαγεία της δημιουργίας.
Τα δύο αυτά βιβλία, με την υψηλή αισθητική τους και τη λεπτή τους ειρωνεία, καταφέρνουν κάτι σπάνιο: εκλαϊκεύουν την τέχνη. Την κάνουν προσιτή χωρίς να την απλοποιούν, παιγνιώδη χωρίς να τη γελοιοποιούν, ελκυστική χωρίς να χάνει την ουσία της.
Τα παιδιά γελούν, οι ενήλικες αναγνωρίζουν τις αναφορές και χαμογελούν συνωμοτικά, και όλοι μαζί αντιλαμβανόμαστε πως η τέχνη δεν είναι μια κλειστή γνώση για λίγους, αλλά ένας ανοιχτός δρόμος για όλους.
Στο τέλος, είτε πρόκειται για έναν σκύλο με βλέμμα σοφίας είτε για μια γάτα με βλέμμα μυστηρίου, αυτό που απομένει είναι η χαρά της ανακάλυψης.
Η τέχνη, όπως και η ζωή, χρειάζεται παιχνίδι για να την κατανοήσεις. Και τα βιβλία των εκδόσεων Φουρφούρη μάς υπενθυμίζουν πως η καλύτερη βόλτα στα μονοπάτια της δημιουργίας είναι εκείνη που κάνεις με ανοιχτά μάτια, ανοιχτή καρδιά — και, γιατί όχι, παρέα με ένα ζώο που ξέρει να απολαμβάνει την ομορφιά του κόσμου.
Αναζητήστε τα βιβλία στα Βιβλιοπωλεία Parga εδώ και εδώ.
lasithiotakisa@sppmedia.com
