Η ικανότητά μας να λαμβάνουμε καθαρές και συμφέρουσες αποφάσεις για το μέλλον μας, αλλά και για μικρά καθημερινά διλήμματα, όσο προχωρά η μέρα, δυστυχώς, μειώνεται, όπως έχουν αποδείξει πρόσφατες έρευνες. Με φρέσκο μυαλό, ξεκούραστο και χαλαρό, κατά τις πρωινές ώρες, είναι πολύ πιο εύκολο να πάρουμε τις σωστές αποφάσεις, αφού ζυγίσουμε με προσοχή τα δεδομένα μας. Όσο, όμως, το μυαλό μας κουράζεται αυξάνεται και ο κίνδυνος να πάρουμε τη λάθος απόφαση, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για σημαντικά ζητήματα.
Το παράδειγμα του δικαστηρίου
Οι ερευνητές Σάι Ντανζίνγκερ και Λιόρα Αβνάι-Πέσσο, αναλύοντας περισσότερες από 1000 αποφάσεις δικαστηρίου, διαπίστωσαν ότι όταν επρόκειτο να δοθεί η ευκαιρία σε κάποιον κρατούμενο για ακρόαση, οι δικαστές και οι ένορκοι δεν λάμβαναν υπόψη τους τόσο το μέγεθος και τη σοβαρότητα του εγκλήματος, αλλά τη συγκεκριμένη ώρα μέσα στη μέρα κατά την οποία παρουσιάζονταν ενώπιον του δικαστηρίου. Οι κρατούμενοι που παρουσιάζονταν κατά τις πρωινές ώρες στην αίθουσα αντιμετωπίζονταν με μεγαλύτερη επιείκεια από αυτούς που εμφανίζονταν προς το τέλος της μέρας. Οι δικαστές όσο η μέρα προχωρούσε υπέφεραν από αυτό που ονομάζουμε «κούραση αποφάσεων» κι έτσι μη έχοντας τη δυνατότητα να βασανίσουν αρκετά μια συγκεκριμένη υπόθεση, κατέφευγαν στην εύκολη λύση και τη λιγότερο κοστοβόρα από την πλευρά τους, δηλαδή να ασκήσουν κάθε περιθώριο αυστηρότητας.
Τα δύσκολα είναι για το πρωί
Προτού ξεκινήσετε τη μέρα σας ιεραρχήστε τα ζητήματα που απαιτούν μεγαλύτερη προσοχή και πιθανόν και δυσκολότερες και περίπλοκες αποφάσεις και ξεκινήστε από αυτά. Εάν κατά τη διάρκεια της μέρας, εξάλλου, προκύψει κάτι καινούργιο, τότε προτού πάρετε τις αποφάσεις σας καλό θα ήταν να ξεκουραστείτε για λίγο.
Η πιο απλή λύση είναι η καλύτερη
Ο συγκεκριμένος κανόνας ισχύει στις περιπτώσεις όπου χρειάζεται να πάρετε μια απόφαση για τα δευτερεύοντα ζητήματα μέσα στη μέρα. Ποια επιλογή δεν σας αγχώνει; Ποια επιλογή σας κάνει να αισθάνεστε πως το πρόβλημα έχει λυθεί, χωρίς να απαιτεί από εσάς διαρκή παρακολούθηση; Αυτή θα είναι και η ασφαλέστερη επιλογή.
Οι καθημερινές επιλογές…
το βράδυ
Αποφάσεις που αφορούν στο γεύμα της επόμενης μέρας, στα ρούχα που θα φορέσετε στη δουλειά, στο σινεμά που θα παρακολουθήσετε το επόμενο βράδυ κι άλλα ζητήματα ρουτίνας, τότε η καλύτερη επιλογή είναι να λαμβάνονται στο τέλος κάθε μέρας. Έτσι, δεν θα σπαταλάτε μεγάλο μέρος της πρωινής σας πνευματικής… καθαρότητας σε ασήμαντα και βραχύβια διλήμματα.
Μην αποφασίζετε νηστικοί
Όταν είστε πεινασμένοι, το στομάχι σας παράγει μια ορμόνη που ονομάζεται γκρελίνη, η οποία επηρεάζει αρνητικά τη λήψη αποφάσεων. Αυτή η ορμόνη που αυξάνει την όρεξη μειώνει τον έλεγχο των παλμών και αυξάνει τις πιθανότητες λήψης λανθασμένων αποφάσεων. Μελετώντας τους αρουραίους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, όπως και οι άνθρωποι, τα τρωκτικά δυσκολεύονται να αντισταθούν στον πειρασμό όταν έχουν αυξημένα επίπεδα γκρελίνης. Γι’ αυτό τον λόγο, λοιπόν, καλό θα ήταν να βεβαιωθείτε ότι έχετε γεμάτο στομάχι πριν λάβετε μια απόφαση, ειδικά αν η ώρα είναι προχωρημένη και είστε ήδη επιρρεπείς στην κούραση.
Μειώστε τις επιλογές σας
Αν πρέπει να πάρετε μια απόφαση εξετάζοντας πολλές επιλογές, τότε περιορίστε τις σε τρεις επιλογές τη φορά. Αν δεν μπορείτε να αποφασίσετε μέσα στις τρεις επιλογές που έχετε περιορίσει, διαλέξτε άλλες τρεις επιλογές που πρέπει να λάβετε υπόψη. Για παράδειγμα, βρίσκεστε μπροστά στον πάγκο ενός ταχυφαγείου. Προτού αρχίσετε να δυσανασχετείτε με τις πολλές επιλογές, προσποιηθείτε ότι έχετε μόνο 3 επιλογές και αποφασίστε από αυτές. Εάν καμιά δεν σας ικανοποιεί, τότε προχωρήστε στην επόμενη τριάδα κ.ο.κ., ώστε να αποφύγετε το άγχος που προκύπτει από τις πολλές επιλογές.
