Ανδρονίκη Λασηθιωτάκη
«Δεν ήμουν πια άνθρωπος»
Osamu Dazai
Μετάφραση από τα ιαπωνικά Στέλιος Παπαλεξανδρόπουλος
Eκδ. Gutenberg
Σελ. 175
Εμένα ακόμη κι ο Θεός μου προκαλούσε φόβο. Δεν μπορούσα να πιστέψω στην αγάπη του, μόνο στην τιμωρία του. Πίστη. Αυτή η λέξη μου δημιουργούσε την αίσθηση ότι πρόκειται για τη στάση με σκυμμένο κεφάλι που παίρνει κανείς μπροστά στο δικαστήριο για να δεχτεί το μαστίγιο του Θεού. Μπορούσα να πιστέψω στην κόλαση, αλλά στην ύπαρξη του παραδείσου με τίποτα.(απόσπασμα σελ. 120)
Αν επισκεφθεί κανείς ένα βιβλιοπωλείο θα διαπιστώσει πως τελευταία όλο και περισσότεροι Iάπωνες συγγραφείς μεταφράζονται στα ελληνικά. Μας δίδεται λοιπόν η ευκαιρία να διαβάσουμε κλασικά ιαπωνικά έργα που δεν είχαμε την ευκαιρία να διαβάσουμε παλαιότερα και να διαπιστώσουμε πως δεν απαιτούνται σαμουράι και ανθισμένες κερασιές ώστε ένα έργο να μπορεί να χαρακτηριστεί ιαπωνικής κουλτούρας αλλά ένα σωρό άλλα στοιχεία. Όπως εκείνα τα στοιχεία για το πως αντιλαμβάνεται κανείς τη ζωή και το θάνατο, την οντότητα και την ύπαρξη του ατόμου, του κάθε ατόμου, μέσα στο σύνολο της κοινωνίας, τη χαρά και τη λύπη, την αυτοαποδοχή ή και την αυταπάρνηση. Την ηθογραφία του τόπου και του χρόνου. Ακόμα, εκτός από την διαφορετική οπτική των πραγμάτων, των πάντα σύγχρονων ή επίκαιρων θεμάτων προς προβληματισμό, έχουμε και τη διαφορετική δόμηση και αντίληψη της ροής ή της παρουσίασης των γεγονότων.
Η νουβέλα του Osamu Dazai «Δεν ήμουν πια άνθρωπος (人間失格)» βρίσκεται σταθερά στα πρώτα σε πωλήσεις βιβλία στο είδος του στην Ιαπωνία. Πολλοί υποστηρίζουν πως πρόκειται για το χαρακτηριστικότερο του έργο. Είναι αυτό που εκφράζει καλύτερα από κάθε άλλο έργο του τον ψυχισμό του. Η ευαισθησία, η ειλικρίνια, η διαφορετική αντίληψη που διέπουν τον κεντρικό του χαρακτήρα είναι αυτά που τον καθιστούν ως μη άνθρωπο αφού χαρακτηρίζεται από αρετές σε υπέρμετρο βαθμό. Ωστόσο, ζει στην δυστυχία αφού φαίνεται να κατέχει κάποιες από τις ανθρώπινες αρετές σε ακραίο βαθμό που για τον ίδιο καταντά να είναι βασανιστικό και δυσβάστακτο. Στο τέλος του βιβλίου μέσα από την εξομολόγησή του στον αφηγητή, αντιλαμβανόμαστε την ανικανότητα του ήρωα του Dazai να αντιληφθεί την πραγματική του φύση. Η ηττοπάθεια ή η αδυναμία του δεν τον άφηναν να δεχτεί και να αγαπήσει αυτό που ήταν ο ίδιος θεωρώντας πάντοτε όλους τους άλλους ίσως καλύτερους ή ορθότερους ή και τελικά δυνατότερους.
Πρόκειται για ένα αυτοβιογραφικό έργο ή ένα έργο εμπνευσμένο από τη ζωή και τις εμπειρίες του συγγραφέα του, θα έλεγα, που αποδίδεται με χαρισματική μυθοπλασία, αμεσότητα και σαρκασμό ενώ είναι δομημένο σε ευφυέστατη αρχιτεκτονική.
Καθόλου παράξενο δεν είναι που εξακολουθούν ακόμα και σήμερα τα έργα του να ελκύουν το αναγνωστικό κοινό και πέραν των συνόρων της χώρας του. Οι ιστορίες του έχουν αποτελέσει πηγή έμπνευσης για πληθώρα ταινιών, σειρών άνιμε αλλά και άλλες όπως και βιβλίων και μάνγκα. Σημαντική είναι και η απήχησή των έργων του στους νέους, οι οποίοι ενίοτε ταυτίζονται με τους χαρακτήρες του και ελκύονται από τα διαχρονικά θέματα τους, όπως η κατάθλιψη, η κοινωνική απομόνωση, η ανθρώπινη φύση, οι ανθρώπινες σχέσεις, οι εξαρτήσεις κ.α..
Είναι σίγουρα ένα διαφορετικό βιβλίο που δεν μοιάζει με κανένα αλλό που έχω διαβάσει ποτέ. Άξιζε πραγματικά τον κόπο και τον χρόνο μου η περιπλάνηση στις σελίδες του αφού βγήκα από αυτό καλύτερη και με πλούσιο υλικό για μελέτη και προβληματισμό. Αν ψάχνετε ένα διαφορετικό και ιδιαίτερο βιβλίο που θα σας ταξιδέψει σε ξεχωριστά μονοπάτια που παρόμοια δεν έχετε περπατήσει ποτέ μέχρι σήμερα, σας το συστήνω ανεπιφύλακτα.
Αναζητήστε το βιβλίο στα Βιβλιοπωλεία Parga εδώ.
Από το οπισθόφυλλο: Μπροστά στους ανθρώπους έτρεμα πάντα από φόβο. Επειδή δεν είχα την παραμικρή αυτοπεποίθηση στα λόγια μου και στη συμπεριφορά μου κρατούσα μυστική, μόνο για τον εαυτό μου, την αγωνία και το άγχος μου, βαθιά σ᾽ ένα μικρό κουτί μέσα στο στήθος. Κι έτσι, κρύβοντας καλά καλά όλη τη μελαγχολία και τη νευρικότητά μου, για να μη φανούν, προσποιούμενος με όλη μου τη δύναμη μια ουράνια αισιοδοξία, βαθμηδόν τελειοποιούσα τον εαυτό μου στο ρόλο του εκκεντρικού γελωτοποιού. Το μόνο που σκεφτόμουν ήταν πώς οτιδήποτε ήταν καλό, αρκεί να έκανε τους ανθρώπους να γελάσουν. Μ᾽ αυτό τον τρόπο δεν έδιναν και πολλή σημασία στο ότι εγώ ήμουν έξω από τη λεγόμενη “ζωή” τους. Το Δεν ήμουν πια άνθρωπος είναι το αριστούργημα του Οσάμου Νταζάι (1909-1948) και διαχρονικά το δεύτερο μυθιστόρημα σε πωλήσεις στην Ιαπωνία.
