Άννα Πολυβίου
Σε έναν κόσμο όπου η εικόνα μετράει όσο οι λέξεις -αν όχι και περισσότερο-, το λογότυπο (logo) μιας εταιρείας αποτελεί κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό γραφιστικό σχέδιο.
Είναι η πρώτη εντύπωση, το σήμα κατατεθέν, η «εικαστική ταυτότητα» που κουβαλά την ιστορία και τον χαρακτήρα μιας εταιρείας. Από μια απλή πινελιά σε ένα προϊόν, μέχρι ένα σύμβολο που αναγνωρίζεται παγκοσμίως με μια ματιά, το logo έχει τη «δύναμη» να γίνει εμβληματικό και να καταστεί το σήμα κατατεθέν μιας εταιρείας.
Πίσω από πολλά εκ των πιο γνωστών λογότυπων που βλέπουμε καθημερινά, κρύβονται ιστορίες που λίγοι γνωρίζουν. Κάποια σχεδιάστηκαν από διάσημους καλλιτέχνες και γραφίστες, όπως ο Salvador Dalí (από τους σημαντικότερους Ισπανούς ζωγράφους στην ιστορία της τέχνης) ή ο Paul Rand (από τους πιο γνωστούς και καινοτόμους σχεδιαστές γραφικών του 20ού αι.), άλλα γεννήθηκαν από αναπάντεχες εμπνεύσεις, προσωπικές υπογραφές, ή και απλές συμπτώσεις που εξελίχθηκαν σε logo με τεράστια απήχηση.
Από το δαγκωμένο μήλο της Apple και το ανθρωπάκι της Michelin, μέχρι το ρετρό λογότυπο της Harley-Davidson, κάθε logo έχει κάτι να πει, ή… να δείξει.
Παρακάτω, παρουσιάζουμε μερικά από τα πιο εμβληματικά λογότυπα διάσημων εταιρειών, αποκαλύπτουμε ποιοι τα σχεδίασαν, τι συμβολίζουν και πώς κατάφεραν να γράψουν το δικό τους κεφάλαιο στην ιστορία του branding.
1. Chupa Chups
Και ποιος δεν έχει δοκιμάσει ένα γλειφιτζούρι Chupa Chups; Το λογότυπο του διάσημης ισπανικής λιχουδιάς ίσως είναι το μοναδικό που σχεδιάστηκε από έναν από τους μεγαλύτερους ζωγράφους του 20ού αιώνα, τον Salvador Dalí.
Το 1969, ο ιδρυτής της εταιρείας, Enric Bernat, θέλοντας να ανανεώσει την εικόνα του προϊόντος, ζήτησε από τον Dalí να επανασχεδιάσει το λογότυπο. Ο διάσημος καλλιτέχνης όχι μόνο ανταποκρίθηκε, αλλά το ολοκλήρωσε μέσα σε λιγότερο από μία ώρα. Το αποτέλεσμα ήταν ένα λουλουδένιο σχήμα με το όνομα «Chupa Chups» με έντονα γράμματα, σχεδιασμένο έτσι ώστε να τοποθετείται πάνω στο καραμελάκι, και όχι στο πλάι, μια ιδέα που αύξησε θεαματικά την αναγνωρισιμότητα του brand. Από τότε, το logo παραμένει σχεδόν αναλλοίωτο.
2. Coca-Cola
Ίσως το πιο αναγνωρίσιμο λογότυπο στον κόσμο, το λογότυπο της Coca-Cola δημιουργήθηκε το 1886 από τον Frank Mason Robinson, συνέταιρος και λογιστής του φαρμακοποιού John Pemberton, που εφηύρε το αναψυκτικό. Ο Robinson επέλεξε τη Spencerian script, η οποία ήταν δημοφιλής στις ΗΠΑ τον 19ο αιώνα, για να δημιουργήσει ένα κομψό και ξεχωριστό λογότυπο. Επίσης, πρότεινε το όνομα «Coca-Cola», πιστεύοντας ότι η επανάληψη του γράμματος «C» θα ήταν καλή διαφήμιση. Το κόκκινο και το λευκό χρώμα επιλέχθηκαν για να προσελκύσουν την προσοχή και να παραπέμψουν σε έννοιες όπως ενέργεια και αγνότητα.
Παρά τις ελάχιστες αλλαγές μέσα στα χρόνια, το στυλ του λογoτύπου παραμένει σχεδόν αμετάβλητο εδώ και πάνω από έναν αιώνα, ενισχύοντας τη διαχρονικότητα γύρω από το διάσημο brand.
3. Carlsberg
Η ιστορία του λογοτύπου της Carlsberg ξεκινά το 1904, όταν ο Carl Jacobsen λάνσαρε την Carlsberg Pilsner και ανέθεσε στον Δανό καλλιτέχνη Thorvald Bindesbøll να σχεδιάσει το λογότυπο, το οποίο είχε αισθητική από το καλλιτεχνικό ρεύμα Art Nouveau.
Στο λογότυπο ξεχωρίζει ένα φύλλο λυκίσκου πάνω από το γράμμα «r», που υποδηλώνει τη φυσικότητα και την ποιότητα των συστατικών της μπύρας. Ιστορικά, το σήμα περιλάμβανε και ένα σύμβολο σβάστικας, το οποίο τότε ερμηνευόταν ως σημάδι τύχης και ευημερίας, ωστόσο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο το σύμβολο αποσύρθηκε λόγω της αρνητικής του σύνδεσης.
Τα χρώματα επίσης παίζουν σημαντικό ρόλο στην ταυτότητα του brand. Το βαθύ πράσινο χρώμα παραπέμπει στη φρεσκάδα, τη φύση και την αυθεντικότητα, ενώ το λευκό προσδίδει καθαρότητα και απλότητα. Το logo έχει υποστεί ήπιες εκσυγχρονίσεις με την πάροδο των χρόνων.
4. Harley-Davidson
Το «Bar and Shield» logo της Harley-Davidson δημιουργήθηκε το 1910, επτά χρόνια μετά την ίδρυση της εταιρείας, και από τότε αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της αμερικανικής κουλτούρας. Σχεδιάστηκε από υπαλλήλους της ίδιας της εταιρείας, χωρίς να γνωρίζουμε τον δημιουργό, και συμβολίζει τη δύναμη, την ελευθερία, αλλά και τη μηχανική υπεροχή. Αρχικά ήταν ασπρόμαυρο με σκίαση, αλλά μετέπειτα εξελίχθηκε σε έγχρωμο και μοντέρνο, ενώ πλέον διατηρεί την αναγνωρίσιμη μορφή του, παραμένοντας σταθερή και διαχρονική.
5. Kellogg’s
Η υπογραφή στο λογότυπο της Kellogg’s είναι πραγματική και ανήκει στον W.K. Kellogg, ιδρυτή της εταιρείας. Ο ίδιος επέμενε να χρησιμοποιείται το όνομά του με αυτό τον τρόπο για να εγγυάται προσωπικά την ποιότητα των προϊόντων. Από το 1906, το λογότυπο έχει εκσυγχρονιστεί τυπογραφικά, αλλά η μορφή της υπογραφής παραμένει σχεδόν ίδια, ενισχύοντας την αίσθηση παράδοσης και εμπιστοσύνης.
6. Michelin
Ο θρυλικός «Bibendum», γνωστός ως Michelin Man, το διάσημο λογότυπο της εταιρείας Michelin, δημιουργήθηκε το 1898 από τον Γάλλο σκιτσογράφο Marius Rossillon (O’Galop). Πρόκειται για μια ανθρωπόμορφη φιγούρα φτιαγμένη από στοιβασμένους ελαστικούς τροχούς, και θεωρείται ένα από τα παλαιότερα και πιο αναγνωρίσιμα εμπορικά σήματα στον κόσμο. Η μορφή του εμπνεύστηκε όταν ένας από τους ιδρυτές της Michelin παρατήρησε μια στοίβα ελαστικών που θύμιζε άνθρωπο. Αν και έχει εξελιχθεί εμφανισιακά, ο Michelin Man παραμένει η ίδια εμβληματική μορφή.
7. Apple
Το πρώτο λογότυπο της Apple (1976) σχεδιάστηκε από τον Ronald Wayne (έναν από τους πρώτους συνιδρυτές) και έδειχνε τον Ισαάκ Νεύτωνα κάτω από μια μηλιά. Γρήγορα όμως αντικαταστάθηκε από το γνωστό «δαγκωμένο μήλο», το οποίο σχεδιάστηκε το 1977 από τον Rob Janoff, με σκοπό να είναι απλό και αναγνωρίσιμο. Έκτοτε, αν και έχουν υπάρξει αλλαγές στο χρώμα, η βασική μορφή παραμένει η ίδια, έχοντας γίνει το σύμβολο της εταιρείας που ξέρουμε μέχρι σήμερα.
8. Nike
Το λογότυπο της Nike, το γνωστό «Swoosh», δημιουργήθηκε το 1971 από τη φοιτήτρια Carolyn Davidson, για μόλις 35 δολάρια, ποσό βέβαια που αργότερα αναθεωρήθηκε με μια γενναιόδωρη αποζημίωση και μετοχές στην εταιρεία, σύμφωνα με αναφορές, σαν αναγνώριση για την προσφορά της Davidson. Το σύμβολο είναι εμπνευσμένο από το φτερό της αρχαίας Ελληνίδας Θεάς Νίκης. Το όνομα «Nike» επιλέχθηκε από τον Phil Knight, έναν από τους ιδρυτές της εταιρείας. Αν και συνοδεύτηκε από διαφορετικά λεκτικά στοιχεία ανά περιόδους, το Swoosh χρησιμοποιείται ακόμα και μόνο του, χωρίς καμία λέξη, αποδεικνύοντας την παγκόσμια δύναμη και επιρροή του συμβόλου.
9. Pepsi
Το λογότυπο της Pepsi έχει εξελιχθεί σημαντικά από την πρώτη του εμφάνιση, αντανακλώντας τις αλλαγές στην εταιρική ταυτότητα και τις τάσεις του σχεδιασμού. Από το 1940 περίπου, άρχισε να χρησιμοποιείται το κόκκινο-μπλε-λευκό χρωματικό μοτίβο, που θεωρείται φόρος τιμής στα χρώματα της αμερικανικής σημαίας. Το redesign του λογοτύπου το 2008 κόστισε περίπου 1 εκατομμύριο δολάρια και συνοδευόταν από ένα αναλυτικό branding. Το «χαμόγελο» στη λευκή καμπύλη είναι σήμερα βασικό οπτικό στοιχείο, σε μια πιο μινιμαλιστική και global-friendly προσέγγιση, διατηρώντας όμως την αναγνωρίσιμη σφαίρα και τα χρώματά της.
10. Lacoste
Το κροκοδειλάκι της Lacoste γεννήθηκε από το παρατσούκλι του ιδρυτή της, René Lacoste, διάσημος Γάλλος τενίστας της δεκαετίας του ’20. Ο Lacoste είχε το παρατσούκλι «The Crocodile» λόγω της επιμονής του στο γήπεδο. Το 1927, ο φίλος του και καλλιτέχνης Robert George σχεδίασε το πρώτο κροκοδειλάκι, το οποίο έγινε τελικά το πρώτο logo που ράφτηκε εξωτερικά σε ρούχο. Έκτοτε, έγινε σύμβολο κομψότητας και σπορ αισθητικής, ενώ δεν έφυγε ποτέ από τη θέση του.
