Άννα Πολυβίου
Οι φοβίες είναι μία από τις πιο μυστηριώδεις πτυχές της ανθρώπινης ψυχολογίας. Πέρα από τις γνωστές φοβίες, για παράδειγμα όπως είναι η ακροφοβία ή η αγοραφοβία, υπάρχει ένας κόσμος από σπάνιες και ασυνήθιστες φοβίες, κάποιες τις οποίες μπορεί να μην φανταζόμαστε καν, όπως είναι ο φόβος για τις κούκλες, τις πάπιες που παρακολουθούν, ακόμα και για το ίδιο το γέλιο του ανθρώπου.
Αν και μπορεί να φαίνονται περίεργες ή ακόμη και αστείες για κάποιους, για όσους τις βιώνουν είναι εξίσου αληθινές και τρομακτικές. Οι φόβοι αυτοί συχνά έχουν τις ρίζες τους σε προσωπικά βιώματα, πολιτισμικές επιρροές ή ακόμα και νευρολογικές συνδέσεις που είναι δύσκολο να εξηγηθούν πλήρως. Η αντιμετώπιση μιας φοβίας, είτε αφορά το φυστικοβούτυρο που κολλάει στον ουρανίσκο είτε την αίσθηση ότι κάποιος σε κοιτάζει, μπορεί να γίνει πραγματική μια πρόκληση.
Τι προκαλεί αυτές τις ασυνήθιστες φοβίες; Πώς επηρεάζουν την καθημερινότητα όσων τις έχουν; Και γιατί κάποιες από αυτές μοιάζουν τόσο απίστευτες;
1. Spectrophobia - Φοβία των καθρεφτών
Άτομα με spectrophobia μπορεί να έχουν τραυματικές εμπειρίες που σχετίζονται με καθρέφτες, όπως φόβο ότι θα δουν κάτι τρομακτικό ή ότι η αντανάκλασή τους θα τους προκαλέσει άγχος. Συχνά αποφεύγουν χώρους με καθρέφτες, όπως μπάνια ή δοκιμαστήρια.
2. Scopophobia - Φοβία του να σε κοιτάνε
Αυτή η φοβία μπορεί να προέρχεται από κοινωνικό άγχος ή τραυματικές εμπειρίες όπου το άτομο ένιωσε υπερβολική έκθεση. Οι πάσχοντες συχνά αποφεύγουν δημόσιους χώρους ή καταστάσεις όπου μπορεί να τραβήξουν την προσοχή.
3. Hippopotomonstrosesquipedaliophobia - Φοβία των μεγάλων λέξεων
Παρά την ειρωνεία του ονόματος, αυτή η φοβία μπορεί να προκαλέσει πραγματικό άγχος σε άτομα που δυσκολεύονται με την ανάγνωση ή την προφορά μεγάλων λέξεων. Μπορεί να σχετίζεται με δυσλεξία ή αρνητικές εμπειρίες στην εκπαίδευση.
4. Doraphobia - Φοβία της γούνας ή του τριχώματος των ζώων
Άτομα με doraphobia μπορεί να έχουν βιώσει δυσάρεστες εμπειρίες με ζώα ή να έχουν αισθητηριακή ευαισθησία στην υφή της γούνας. Μπορεί να αποφεύγουν κατοικίδια ή ρούχα με γούνινη επένδυση.
5. Pediophobia - Φοβία για τις κούκλες
Η φοβία αυτή μπορεί να προέρχεται από την αίσθηση ότι οι κούκλες μοιάζουν υπερβολικά αληθινές ή από παιδικές εμπειρίες με τρομακτικές κούκλες. Ορισμένοι πάσχοντες αποφεύγουν καταστήματα παιχνιδιών ή ταινίες τρόμου με κούκλες.
6. Agyrophobia - Φοβία του να διασχίσεις δρόμο
Μπορεί να σχετίζεται με τραυματικές εμπειρίες, όπως ατυχήματα ή φόβο για την κυκλοφορία. Άτομα με agyrophobia μπορεί να αποφεύγουν πολυσύχναστους δρόμους ή να νιώθουν πανικό όταν πρέπει να περάσουν απέναντι.
7. Chrometophobia - Φοβία του χρήματος
Αυτή η φοβία μπορεί να προέρχεται από φόβο μόλυνσης μέσω χρημάτων ή από αρνητικές εμπειρίες που σχετίζονται με οικονομικά προβλήματα. Οι πάσχοντες μπορεί να αποφεύγουν τη χρήση μετρητών και να προτιμούν ψηφιακές συναλλαγές.
8. Pentheraphobia - Φοβία της πεθεράς
Αν και ακούγεται αστεία, αυτή η φοβία μπορεί να προέρχεται από δύσκολες οικογενειακές σχέσεις ή από αρνητικές εμπειρίες με πεθερές που προκαλούν άγχος και φόβο.
9. Cathisophobia - Φοβία του να κάθεσαι
Μπορεί να σχετίζεται με σωματικό πόνο ή τραυματικές εμπειρίες που συνδέονται με την καθιστή θέση. Οι πάσχοντες μπορεί να αποφεύγουν καθίσματα και να προτιμούν να στέκονται.
10. Phobophobia - Φοβία των φόβων
Άτομα με phobophobia αγχώνονται υπερβολικά για την πιθανότητα να αναπτύξουν νέες φοβίες, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο άγχους.
11. Geliophobia - Φοβία του γέλιου
Μπορεί να προέρχεται από φόβο κοινωνικής αμηχανίας ή από αρνητικές εμπειρίες όπου το άτομο ένιωσε ότι γελούσαν εις βάρος του.
12. Anatidaephobia - Φοβία ότι μια πάπια σε παρακολουθεί
Αν και μπορεί να ακούγεται αστεία, αυτή η φοβία μπορεί να προέρχεται από αίσθηση παρακολούθησης ή από παιδικές εμπειρίες με επιθετικά πουλιά.
13. Arachibutyrophobia - Φοβία ότι το φυστικοβούτυρο θα κολλήσει στον ουρανίσκο
Άτομα με αυτήν τη φοβία αποφεύγουν το φυστικοβούτυρο γιατί φοβούνται την αίσθηση ότι θα κολλήσει στον ουρανίσκο τους ή ότι θα πνιγούν από αυτό.
14. Nomophobia - Φοβία του να μείνεις χωρίς κινητό
Στον σύγχρονο κόσμο, η εξάρτηση από την τεχνολογία μπορεί να οδηγήσει σε άγχος όταν κάποιος χάνει την πρόσβαση στο κινητό του ή την σύνδεση στο διαδίκτυο.
15. Pogonophobia - Φοβία των γενειάδων
Τα άτομα αισθάνονται άγχος γύρω από άτομα με γενειάδα, είτε λόγω κάποιας αρνητικής εμπειρίας είτε λόγω του τρόπου που τις αντιλαμβάνονται.
Όσο περίεργες ή ασυνήθιστες κι αν ακούγονται αυτές οι φοβίες, υπενθυμίζουν κάτι βασικό, ο ανθρώπινος νους είναι πολύπλοκος και κάθε άτομο βιώνει τον φόβο με τον δικό του τρόπο. Οι φοβίες, ακόμη και οι πιο σπάνιες, αξίζουν κατανόηση και σεβασμό. Και φυσικά, όταν επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής κάποιου, η βοήθεια από έναν ειδικό ψυχικής υγείας μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο.
