Μαρία Σάββα
Το να προσπαθείς να συμβαδίσεις με τους όρους που χρησιμοποιούν τα Gen Z παιδιά σου, οι φίλοι σου ή οι συνάδελφοί σου μπορεί να μοιάζει με δουλειά πλήρους απασχόλησης από μόνη της. Κι ενώ μπορεί να σε πειράζουν για τα «ξεπερασμένα» slang words που χρησιμοποιείς εσύ, οι νεότερες γενιές κάνουν ακριβώς αυτό που έκαναν όλες οι προηγούμενες: εξελίσσουν τη γλώσσα.
Μερικές φορές, αυτό σημαίνει απλώς ότι επαναλαμβάνουν λέξεις και φράσεις χωρίς να έχουν κάποιο ιδιαίτερο νόημα ή να γνωρίζουμε από πού προήλθαν. Κι ενώ η διαδικασία υιοθέτησης νέων λέξεων παραμένει η ίδια όπως και με τις προηγούμενες γενιές, αυτό που ξεχωρίζει τις διαδικτυακές γενιές από τους μεγαλύτερους είναι η ταχύτητα με την οποία συμβαίνει αυτή η αλλαγή.
Και εδώ προκύπτει ένα εύλογο ερώτημα. Είναι αυτό κάτι σαν «απειλή» για την ελληνική γλώσσα; Για να μας λυθεί η απορία, ζητήσαμε από τον γλωσσολόγο στο Πανεπιστήμιο Κύπρου Δρ Σπύρο Αρμοστή* να μας απαντήσει στο ερώτημα κατά πόσο η ελληνική γλώσσα ή και η κυπριακή διάλεκτος, κυρίως στον προφορικό λόγο, «κινδυνεύουν» από τη χρήση τέτοιων λέξεων ή φράσεων κυρίως από την GenZ, αλλά και να κάνει ένα σχόλιο για το ποια θεωρεί πως θα είναι η τύχη τους στο μέλλον (η απάντηση στο τέλος του άρθρου).
Πιο κάτω μαζέψαμε μία λίστα με τις λέξεις που έκανα τον γύρο του διαδικτύου κατά την διάρκεια του 2025 που σίγουρα έχετε ακούσει τους Gen Z να χρησιμοποιούν έστω και μία φορά -αν όχι- τότε ίσως να είστε τυχεροί.
Locking in
Ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια κατάσταση βαθιάς συγκέντρωσης, όπου κάποιος διοχετεύει ολοκληρωτικά την ενέργειά του στο έργο που έχει «μπροστά» του, χωρίς εξωτερικές περισπασμούς.
«Θα κάνω lock in στο γυμναστήριο αυτόν τον μήνα».
Crash out
Η φράση, η οποία προέρχεται από την Αφροαμερικανική Ελληνική Προφορική Διάλεκτο (AAVE), σύμφωνα με τους New York Times, χρησιμοποιείται για να περιγράψει έντονες, υπερβολικά συναισθηματικές εκρήξεις, ή κάποιον που έχει την τάση να τις εκδηλώνει.
«Έχω τόσα να κάνω σήμερα, Θα κάνω crash out»
6-7
Κανείς δεν είναι πραγματικά σίγουρος τι σημαίνει το “6-7”. Αυτό είναι και το αστείο.
Ο όρος, που πιστεύεται ότι ξεκίνησε ως διαδικτυακό meme με το τραγούδι του 2024 "Doot Doot (6 7)" από τον Skrilla, αναδείχθηκε πρόσφατα ως η «Λέξη της Χρονιάς» του Dictionary.com, κάτι που ίσως σηματοδοτεί πως οι μέρες του ως inside joke τελειώνουν, καθώς οι ενήλικες προσπαθούν (και αποτυγχάνουν) να το υιοθετήσουν.
Σε ορισμένες χρήσεις, ο όρος μπορεί να σημαίνει «έτσι κι έτσι» ( αν και στην πραγματικότητα δεν σημαίνει κάτι) και συχνά συνοδεύεται από μια χειρονομία όπου και τα δύο ανοιχτά χέρια, με τις παλάμες προς τα πάνω, κινούνται σαν ζυγαριά από τη μία πλευρά στην άλλη.
Aura farming
Το “aura farming” είναι ένας όρος για συμπεριφορές που κάνουν κάποιον να κερδίσει «aura points» ή να φαίνεται πιο cool. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι εκτελεί μια εντυπωσιακή χορευτική κίνηση, παίρνει μια εντυπωσιακή πόζα ή φέρεται μυστηριωδώς σε δημόσιο χώρο.
Η Gen Z χρησιμοποιεί επίσης επιπλέον λέξεις για να περιγράψει άτομα που κάνουν “aura farm”.
«Δες λίγο πως περπατάει αυτός, κάνει aura farming»
Unc
Συντομογραφία της λέξης “uncle”, το “unc” χρησιμοποιείται από τους νεότερους της Gen Z και της Gen Alpha για να περιγράψουν άτομα μεγαλύτερα από αυτούς.
Ο όρος, που επίσης προέρχεται από το AAVE, χρησιμοποιείται συχνά για να χαρακτηρίσει κάποιον που δεν συμβαδίζει με τις τάσεις και θεωρείται uncool. Όταν κάποιος φτάσει στο “unc status”, δεν ανήκει πλέον στην ομάδα των νέων και cool – όπως οι περισσότεροι από εμάς.
Chopped και Cooked (Δύο διαφορετικές λέξεις με περίπου την ίδια σημασία)
Το πρόσφατο slang της Gen Z δανείζεται λίγο… εξοπλισμό από την κουζίνα του σεφ.
Το “chopped” χρησιμοποιείται για να περιγράψει κάποιον που δεν δείχνει και τόσο κομψός ή περιποιημένος, ενώ κάποιος που έχει κάνει λάθος ή έχει “καεί”, περιγράφεται ως “cooked”.
Αν εμφανιστείς στο γραφείο με τσαλακωμένα, κακοραμμένα ρούχα, μπορεί να φαίνεσαι “chopped”, αλλά αν μπλέξεις με τα ανώτερα στελέχη, τότε μάλλον είσαι “cooked”.
«Δεν διάβασα τίποτα για το σημερινό τεστ, είμαι cooked»
«Πρέπει επειγόντος να φτιάξω τα μαλλιά μου, φαίνομαι chopped»
Clocking the tea
Προερχόμενο από την LGBTQ+ κοινότητα και την ballroom κουλτούρα, το “clock that tea” περιγράφει το να αντιλαμβάνεσαι τα μυστικά κάποιου ή να «πιάνεις» την αλήθεια μιας κατάστασης.
Η φράση, στη σύγχρονη χρήση της, συνοδεύεται συνήθως από finger claps ή μια χειρονομία όπου κάποιος μιμείται το “τσίμπημα”, ενώνoντας επανειλημμένα τον δείκτη και τον αντίχειρα.
Στα social media, τα finger claps χρησιμοποιούνται επίσης για να δηλώσουν συμφωνία με μια δήλωση ή για να συγχαρούν κάποιον που “clocked” κάτι ή είδε καθαρά τις προθέσεις ενός άλλου.
«Κατάλαβα από την αρχή το vibe της = Έκανα clock το tea της»
@kurtloganwilliams Clock it! Gen Z slang 101!
Quirky Rope - DJ BAI
Ate
Συχνά συνδέεται με τη μόδα και την ομορφιά· όταν λέμε ότι κάποιος “ate”, εννοούμε ότι δείχνει καταπληκτικός και έκανε εξαιρετική δουλειά.
Κοίτα σχεδόν οποιαδήποτε φωτογραφία της Zendaya στο κόκκινο χαλί και θα ήταν σωστό να πεις: «She ate».
Ο όρος επίσης προέρχεται από τις LGBTQ+ κοινότητες και τη ballroom σκηνή.
Left no crumbs
Αν ακούσεις το “she ate”, συχνά θα ακούσεις αμέσως μετά “and left no crumbs”.
Η επιπλέον αυτή φράση τονίζει πόσο άψογη ήταν η εκτέλεση του ατόμου, αν και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μόνη της.
Για παράδειγμα, “Cardi B ate and left no crumbs at Paris Couture Week” σημαίνει ότι εκτέλεσε το look τέλεια.
Dubai Chocolate Matcha Labubu
Αν καμία από αυτές τις λέξεις δεν σου λέει τίποτα, έχεις περίπου 2 λεπτά να μάθεις τι είναι.
Τα Labubus (παιχνίδι που έγινε fashion accessory), το Dubai chocolate (viral σοκολατένιο γλυκό γεμισμένο με κρέμα φιστικιού και φύλλο καταΐφι), και η matcha (είδος πράσινου τσαγιού) ανέβηκαν αστραπιαία σε δημοτικότητα στις νεότερες γενιές μέσα στο 2025.
Αυτές οι τάσεις, όταν μπαίνουν όλες μαζί, δημιουργούν μια σχεδόν σατιρική εικόνα του πώς τα viral trends εξαπλώνονται ραγδαία σε διαφορετικούς τομείς. Μερικές εταιρείες μάλιστα πουλούν πραγματικές Dubai chocolates σε σχήμα Labubu.
Όπως θα έλεγαν οι Gen Z-ers, «Αυτό είναι το consumerism final boss».
Τι λένε όμως οι ειδικοί;
Ο Δρ. Σπύρος Αρμοστής αναφερόμενος στα νέα slang words της Gen Z αναφέρει στο wknd by must: “Σε όλους τους πολιτισμούς και σε όλες τις εποχές υπάρχει η πεποίθηση ότι οι νέοι καταστρέφουν τη γλώσσα με τις γλωσσικές τους επιλογές: αυτή την κατηγορία τη λέμε σήμερα, την έλεγαν και για τους γονιούς μας όταν ήταν νέοι, την έλεγαν και πριν δύο αιώνες… την έλεγαν ακόμα και στην αρχαιότητα. Αυτή είναι η γνωστή στη γλωσσολογία πλάνη της «αιωνίως θνήσκουσας γλώσσας»: αν η γλώσσα θα καταστρεφόταν από τους (εκάστοτε) νέους, σημαίνει ότι γενιά με γενιά θα έπρεπε η γλώσσα να σβήνει και να έχουμε καταλήξει σήμερα σχεδόν άλαλοι! Το ότι αυτό δεν συνέβη, δείχνει ακριβώς ότι δεν υπήρχε ποτέ κάποια πραγματική απειλή από τη γλώσσα των εκάστοτε νέων, τη νεανική αργκό.
Η νεανική αργκό έχει το χαρακτηριστικό να είναι πολύ δημιουργική: συνέχεια αλλάζει. Μερικά πράγματα που εφευρίσκει μπορεί να διατηρούνται και να ενσωματώνονται στην ευρύτερη γλωσσική χρήση: π.χ. η φράση «δεν υπάρχει» (με την έννοια ‘είναι απίστευτο’) παρέμεινε στη γλώσσα. Πάρα πολλές όμως λέξεις και εκφράσεις της νεανικής αργκό αποδεικνύονται πυροτεχνήματα. Π.χ. τη δεκαετία του ’90 στην Κύπρο (ή τουλάχιστον στη Λευκωσία) ήταν πολύ «ιν» εκφράσεις όπως «έφαεν τυρίν» με την έννοια ‘έφαγε ήτα’, ή κάτι ήταν «ισχυρό» με τη σημασία ‘κουλ’. Σήμερα αυτά δεν υπάρχουν και ο λόγος είναι ότι η νεανική αργκό είναι ακριβώς πολύ ευμετάβλητη. Οπότε, αν κάποιος πιο μεγάλος πάει να το παίξει «κουλ» χρησιμοποιώντας αυτό που νομίζει ότι είναι η νεανική αργκό, θα καταλήξει πιθανότατα να είναι λίγο κριντζ, επειδή θα ακουστεί σαν «μπούμερ» (ίσως πλέον σαν «unc»;)!
Σήμερα οι αλλαγές στη νεανική αργκό είναι ακόμα πιο ταχείες λόγω της μεγάλης αλληλεπίδρασης των νέων πλέον σε παγκόσμιο επίπεδο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (ΜΚΔ). Και τα γλωσσικά πυροτεχνήματα ίσως είναι πιο συχνά, όπως είναι πιο συχνά τα διάφορα ιντερνετικά trends, τα όποια αποδεικνύονται τόσο δημοφιλή όσο ―τελικά― και εξόχως παροδικά. Λόγω αυτής της παγκόσμιας διάδρασης των νέων στα ΜΚΔ, λέξεις που πλάθονται στη lingua franca, την αγγλική, περνάνε εύκολα στις νεανικές αργκό διαφόρων γλωσσών. Πάρτε για παράδειγμα τη λέξη «rizz», η οποία αναδείχθηκε από το Oxford Dictionary ως η λέξη της χρονιάς για το 2023: προέρχεται από το αγγλικό “charisma” κι αυτό από το ελληνικό «χάρισμα».
Αυτές οι δάνειες λέξεις, είτε προσαρμοστούν στην ελληνική μορφολογία (όπως το «κριντζάρω», «λαγκάρω» κ.λπ.) είτε όχι (όπως το «rizz»), είναι πλέον κομμάτι και της δικής μας νεανικής αργκό. Είτε αποδειχθούν πυροτεχνήματα είτε μας μείνουν (όπως έμεινε η λέξη «κουλ»), η ίδια η ελληνική γλώσσα δεν κινδυνεύει αυτό αυτά σε καμία περίπτωση, αφού τις ενσωματώνει (ή στην τελική τις απορρίπτει) με πολύ φυσιολογικό τρόπο. Το βέβαιο είναι πως ό,τι κι αν πιστεύουμε εμείς οι unc/μπούμερ/μπαρμπάδες γι’ αυτές, η νεολαία θα τις χρησιμοποιεί ως ενδείκτες της νεανικής τους ταυτότητας ―και άρα ως διαφοροποιητικά γλωσσικά χαρακτηριστικά που τους ξεχωρίζουν από τους μεγαλύτερους… όπως ακριβώς κάναμε κι εμείς κάποτε με τους δικούς μας μπαρμπάδες, έστω κι αν τους τη σπάζαμε με τις γλωσσικές μας επιλογές!”.
*Ο Σπύρος Αρμοστής είναι Επίκουρος Καθηγητής Γλωσσολογίας στο Τμήμα Αγγλικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Είναι κάτοχος PhD και MPhil στη Γλωσσολογία (ειδίκευση: Φωνητική) από το Πανεπιστήμιο του Cambridge (Αγγλία) και BA στις Κλασικές Σπουδές από το Πανεπιστήμιο Κύπρου.
