Γράφουν ο Δρ Θάνος Ασκητής και η Θέκλα Βασιλείου*
Η περίοδος της εγκυμοσύνης αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά κεφάλαια στη ζωή της γυναίκας, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για το πρώτο παιδί. Αυτό που συνήθως παραβλέπουμε είναι η εξίσου σημαντική περίοδος της λοχείας που επιφέρει πολλές και σημαντικές αλλαγές σε σωματικό και ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο. Αρχικά η γυναίκα που επιστέφει στο σπίτι με ένα καινούργιο μωρό μπαίνει σε ένα εντελώς διαφορετικό πρόγραμμα αφού πλέον οι προτεραιότητές της έχουν αλλάξει. Ο χρόνος της ξοδεύεται αποκλειστικά για τις ανάγκες του μωρού, αφήνοντάς την εξαντλημένη και ανασφαλή για το εάν τελικά είναι καλή μάνα, αν τα καταφέρνει. Ενδεχομένως σε αυτή τη φάση να πιάσει τον εαυτό να παρακολουθεί με αγωνία το μωρό καθώς κοιμάται, αν αναπνέει, αν είναι καλά… Οι φόβοι και οι ανασφάλειες δεν είναι σπάνιες αφού έχει την ευθύνη να το προστατέψει.
Το γεγονός ότι η ίδια παύει να είναι η προτεραιότητα του εαυτού της μπορεί να θεωρείται δεδομένο και ρυθμιζόμενο από τη φύση. Στην πραγματικότητα αρκετές γυναίκες μετά το τοκετό «τα βρίσκουν μπαστούνια». Μπορεί ακόμα να λαχταρούν λίγο προσωπικό χρόνο για να ασχοληθούν με τον εαυτό τους ή να περάσουν χρόνο με άλλους ενήλικες χωρίς κλάματα και συνεχή ευθύνη. Οι σκέψεις αυτές, αν και φυσιολογικές και πολύ πιο συχνές από όσο φανταζόμαστε, τις γεμίζουν ενοχές αφού το κοινωνικό μοντέλο της «καλής μάνας» είναι εκείνο της γυναίκας που θυσιάζει με απόλυτη προθυμία και χωρίς δεύτερη σκέψη τις προσωπικές της ανάγκες και επιθυμίες στο βωμό της μητρότητας. Είναι σημαντικό για τη νέα μαμά να καταλάβει πως τα ανάμειχτα συναισθήματα που μπορεί να νιώθει είναι αναμενόμενα. Η ανάγκη για προσωπικό χρόνο και ξεκούραση είναι φυσιολογική και απαραίτητη για να κρατήσει τις ισορροπίες στη ζωή της.
Δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε και τις έντονες ορμονικές μεταβολές που εμφανίζονται κατά τη περίοδο της λοχείας. Τα επίπεδα των ορμονών μειώνονται απότομα σε σχέση με τη περίοδο της κύησης, επηρεάζοντας και τη διάθεση της λεχώνας. Εξαιτίας των μεταβολών, του άγχους και των έντονων συναισθημάτων, πολλές γυναίκες εμφανίζουν επιλόχεια μελαγχολία. Αυτή είναι μια κατάσταση φυσιολογική και αναμενόμενη που τις περισσότερες φορές ρυθμίζεται από μόνη της, υποχωρεί δηλαδή μερικές εβδομάδες αργότερα καθώς η γυναίκα προσαρμόζεται. Χαρακτηρίζεται κυρίως από ευσυγκινησία και κλάμα, κόπωση, άγχος και δυσκολία συγκέντρωσης. Σε κάποιες περιπτώσεις η κατάσταση αυτή συνεχίζεται και εντείνεται οδηγώντας στην επιλόχεια κατάθλιψη. Τα συμπτώματα είναι η έντονη θλίψη, ευερεθιστότητα, κοινωνική απόσυρση, υποτονική σεξουαλική επιθυμία και άρνηση ενασχόλησης με το βρέφος. Είναι σημαντικό τόσο η γυναίκα όσο και ο σύντροφός της να μπορούν να αναγνωρίσουν τα συμπτώματα και να απευθυνθούν σε ειδικό.
Η έντονη ενασχόληση της νέας μητέρας με το μωρό, που είναι συνήθως χωρίς όρια, επηρεάζει και τον συντροφικό της ρόλο. Η εικόνα του ζευγαριού που ήταν μόνο οι δυό τους, σύντροφοι και εραστές, μπαίνει στο συρτάρι προκειμένου να καταφέρουν να εκπληρώσουν το γονεϊκό τους ρόλο με επάρκεια. Ως αποτέλεσμα η σχέση της με τον άντρα διαφοροποιείται και από κοινού καλούνται να αντιμετωπίσουν τις αλλαγές αλλά και να καταφέρουν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Ο άντρας συνειδητοποιεί πως έρχεται δεύτερος και συχνά νιώθει παραμελημένος. Τις πρώτες έξι περίπου εβδομάδες μετά τον τοκετό απαγορεύονται οι σεξουαλικές επαφές αλλά ακόμα και μετά, κάποια ζευγάρια δυσκολεύονται να επανέλθουν σεξουαλικά. Εξίσου σημαντικό είναι και το γεγονός πως η εικόνα της έχει αλλάξει. Ειδικά εάν τα κιλά που πήρε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι πολλά και δυσκολεύεται να τα χάσει, μπορεί εκείνη να μην νιώθει άνετα με το σώμα της ή εκείνος να μην την βρίσκει εξίσου ελκυστική.
Σε αυτό το τεράστιο κεφάλαιο της γυναικείας ωρίμανσης είναι σημαντικό για εκείνην να μην (ξε)χάσει τον σύντροφό της αλλά και τον εαυτό της. Ο άντρας από τη πλευρά του θα πρέπει να είναι δίπλα της, συνοδοιπόρος και σύμμαχος. Η δική του στήριξη και κατανόηση είναι απαραίτητη για την γυναίκα προκειμένου να μη πνιγεί μέσα στο κυκεώνα των νέων ευθυνών. Είναι επίσης σημαντικό να της υπενθυμίζει πως συνεχίζει να είναι γυναίκα πέρα από μαμά και πως οι δυό τους εξακολουθούν να είναι ζευγάρι πέρα από γονείς.
Dr Θάνος Ε. Ασκητής
Νευρολόγος – Ψυχίατρος &
Θέκλα Βασιλείου Ψυχολόγος
Ιατρικό Κέντρο Σεξουαλικής Υγείας Θάνου Ασκητή
Αθαλάσσας 62, Στρόβολος, Λευκωσία
Τηλ.: 22459555
www.askitis-cy.com
Δωρεάν Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας
Δευτέρα-Παρασκευή 12.00-16.00
Τηλέφωνο 77.77.28.77
