Ριάνα Στυλιανού
Σε μια χώρα όπως η Κύπρος, που εδώ και δεκαετίες αποτελεί σταυροδρόμι πολιτισμών, χιλιάδες άνθρωποι από κάθε γωνιά του κόσμου έχουν φτιάξει εδώ μια νέα ζωή. Καθώς πλησιάζουμε στην Ανάσταση, την πιο φορτισμένη συναισθηματικά στιγμή του ορθόδοξου εορτολογίου, αναρωτηθήκαμε: όσοι άφησαν πίσω την πατρίδα τους, κρατούν ακόμα τα έθιμά της ζωντανά; Ή μήπως, με τα χρόνια, τα έχουν αφήσει να σβήσουν μπροστά σε μια νέα καθημερινότητα;
Μιλήσαμε με ανθρώπους από τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, τη Σουηδία, την Αλβανία, τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, που ζουν εδώ και χρόνια στο νησί, και τους ρωτήσαμε αν και πώς τιμούν τις παραδόσεις τους, ειδικά την περίοδο του Πάσχα. Οι απαντήσεις τους φωτίζουν έναν πολιτισμικό χάρτη γεμάτο μνήμες, νοσταλγία, αλλά και νέες συνήθειες που γεννιούνται εκεί όπου οι κουλτούρες συναντιούνται.
Ρουμανία – Μιχαέλα Στυλιανού
Η Μιχαέλα Στυλιανού, με καταγωγή από τη Ρουμανία, θυμάται το Πάσχα ως μια γιορτή πλημμυρισμένη από χρώματα, ευλάβεια και παραδοσιακές γεύσεις. Στην πατρίδα της, τα πασχαλινά αυγά δεν είναι απλώς βαμμένα -είναι μικρά έργα τέχνης. Τα λεγόμενα încondeiate ouă στολίζονται με μοτίβα λουλουδιών και φύλλων και βάφονται πάντα κόκκινα, κυρίως με φυσικές βαφές. Η Μιχαέλα «ντύνει» το σπίτι της με φρέσκα λουλούδια, ενώ το πασχαλινό τραπέζι γεμίζει με αρώματα και γεύσεις: drob de miel (ρολό από εντόσθια αρνιού), ciorbă de miel (παραδοσιακή σούπα από αρνί) και φυσικά ο cozonac, το αρωματικό γλυκό ψωμί με καρύδια και σταφίδες, που συνοδεύεται συχνά με ένα ποτήρι σπιτικής țuică ή palincă.
Photo from pixabay.com
@rodica_godlewski
Η πίστη κατέχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά των Ρουμάνων, ανεξαρτήτως ηλικίας. Οι εκκλησιαστικές λειτουργίες της Μεγάλης Εβδομάδας αποτελούν ιδιαίτερες στιγμές για τους πιστούς, που συρρέουν στους ναούς με ευλάβεια. Στην Κύπρο υπάρχουν αρκετές εκκλησίες που τελούν ρουμανικές λειτουργίες, επιτρέποντας στη μεγάλη κοινότητα του νησιού να συνεχίζει τα ήθη και τα έθιμα, ακόμη και στη ξενιτιά. Μέσα σε αυτή την κατανυκτική ατμόσφαιρα, οι φωνές ενώνονται σε ύμνους και ψαλμωδίες, δημιουργώντας ένα αίσθημα ενότητας και πνευματικής κοινότητας.
Σουηδία - Λίλεμουρ Σάββα
Η Λίλεμουυρ Σάββα μάς συστήνει ένα τελείως διαφορετικό Πάσχα -φωτεινό και παιχνιδιάρικο. Στη Σουηδία, το Πάσχα θυμίζει λίγο... κυνήγι θησαυρού! Το πρωί της Κυριακής του Πάσχα, τα παιδιά της οικογένειας ψάχνουν για το μεγάλο αυγό, γεμάτο λιχουδιές. Τα σπίτια στολίζονται με påskris, κλαδιά σημύδας τοποθετημένα σε βάζα και διακοσμημένα με πολύχρωμα φτερά. Αυτή η παράδοση σηματοδοτεί το τέλος του χειμώνα και την αναγέννηση της φύσης. Ένα από τα πιο όμορφα στοιχεία του påskris είναι το πνεύμα συλλογικότητας: οι οικογένειες συγκεντρώνονται για να στολίσουν μαζί τα πασχαλινά τους δέντρα, σε μια διαδικασία που γεμίζει χαρά μικρούς και μεγάλους.
Photo from Maria Savva
Photo from Pinterest by шоколад
Ρωσία - Ειρήνα Ιβάν
Η Ειρήνα, με καταγωγή από τη Ρωσία, περιγράφει το Πάσχα ως τη βαθύτερη πνευματική εμπειρία του χρόνου. Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, οι εκκλησίες γεμίζουν φως και οι πιστοί ανταλλάσσουν τον αναστάσιμο χαιρετισμό: «Χριστός Ανέστη! - Αληθώς Ανέστη!». Τα αυγά βάφονται κόκκινα και προσφέρονται ως ευχές. Στο εορταστικό τραπέζι ξεχωρίζουν το Kulich, ένα γλυκό ψωμί με σταφίδες και γλάσο, και το Paskha, ένα γλυκό από τυρί cottage. Μια ξεχωριστή ρωσική συνήθεια που τηρεί η Ειρήνα με την οικογένειά της είναι και η Radonitsa -μια επίσκεψη στα νεκροταφεία, τη δεύτερη Τρίτη μετά το Πάσχα, για να τιμήσουν τις ψυχές των αγαπημένων προσώπων.
Photo from https://vikalinka.com/
Αλβανία - Λιντίτα Τσερκέζη
Η Λιντίτα Τσερκέζη από την Αλβανία ζει στην Κύπρο αλλά κάθε Πάσχα επιστρέφει -νοερά ή κυριολεκτικά- στο χωριό. Το κόκκινο αυγό, το τσούγκρισμα και ο χαιρετισμός «Krishti u Ngjall!» είναι κοινά και στις δύο χώρες. Το Πάσχα είναι πάνω απ’ όλα γιορτή οικογενειακής επανένωσης. Το αρνί στη σούβλα, το byrek (πίτα με τυρί ή κρέας), το revani και o bakllava δημιουργούν ένα τραπέζι γεμάτο παράδοση και αγάπη. Για την ίδια, δεν είναι μόνο οι γεύσεις -είναι το να κάθεσαι ξανά με τους δικούς σου, με ανθρώπους που μοιράζονται τις ίδιες μνήμες.
Photpo from Pexels
Βουλγαρία - Βαλεντίνα Ντιμίτροβα
Η Βαλεντίνα Ντιμίτροβα από τη Βουλγαρία μας μεταφέρει σε μια Ανάσταση γεμάτη πίστη και νοστιμιές. Οι πιστοί συγκεντρώνονται στην εκκλησία με αυγά βαμμένα κόκκινα και ανταλλάσσουν ευχές με το χαρακτηριστικό «τσούγκρισμα». Το πρωί της Κυριακής, φέρνουν στον ναό καλάθια με αυγά, ψωμί και φαγητό, τα οποία ο ιερέας ευλογεί μετά τη λειτουργία. Το ευλογημένο φαγητό θεωρείται ιερό και καταναλώνεται με σεβασμό. Από το πασχαλινό μενού δεν λείπει το kozunak με καρύδια και σταφίδες, το ψητό αρνί, αλλά και οι γεμιστές πατάτες -γεύσεις που γεμίζουν τα σπίτια με μυρωδιές παιδικών χρόνων.
Deb Twynam on Pinterest
Ηνωμένες Πολιτείες - Shemaine Κυριακίδης
Η Shemaine Κυριακίδης, Αμερικανίδα καθολική που ζει εδώ και χρόνια στην Κύπρο, συνεχίζει να τηρεί με αγάπη τα πασχαλινά έθιμα της πατρίδας της, προσθέτοντας μια δόση πολύχρωμης χαράς στη γιορτή. Για εκείνη, το Πάσχα είναι μια οικογενειακή και γιορτινή περίοδος, γεμάτη δημιουργικότητα και παιδικές αναμνήσεις. Τα αυγά βάφονται σε ποικιλία χρωμάτων -όχι απαραίτητα κόκκινα- και το παραδοσιακό Easter egg hunt, το κυνήγι αυγών στον κήπο, είναι από τις πιο αγαπημένες στιγμές μικρών και μεγάλων. Το Easter Bunny, ο πασχαλινός λαγός, είναι η μασκότ αυτής της περιόδου, τα παιδιά φορούν τα «καλά» τους ρούχα -ειδικά τα κοριτσάκια και οι γυναίκες, συνήθως ένα καινούργιο easter dress. Αν και η προσέγγιση είναι λιγότερο θρησκευτική από τις ορθόδοξες παραδόσεις, η Shemaine τιμά τη σημασία της ημέρας με συμμετοχή στη λειτουργία της Καθολικής Εκκλησίας, κρατώντας έτσι ζωντανό το πνευματικό νόημα της Ανάστασης.
Photo from Pinterest by "In The Playroom"
