Μαρία Σάββα
Το Brainrot (ή brain rot, δηλαδή «σαπίλα εγκεφάλου») είναι ένας όρος της αργκό που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις επιπτώσεις του να είναι κανείς διαρκώς συνδεδεμένος στο διαδίκτυο και να καταναλώνει μεγάλες ποσότητες περιεχομένου χαμηλής αξίας.
Τι είναι και από πού προέρχεται
Ο όρος, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο ως ουσιαστικό όσο και ως ρήμα, περιγράφει επίσης μια έντονη και συχνά εμμονική ενασχόληση με ένα συγκεκριμένο θέμα, όπως μια τηλεοπτική σειρά, μια ταινία ή μία διασημότητα. Άτομα που βιώνουν brainrot συχνά καταλήγουν να κάνουν ασυνείδητα ατελείωτο scroll στα social media.
Από πού προέρχεται το brainrot
Η ακριβής προέλευση του όρου είναι άγνωστη, αλλά πιστεύεται ότι εμφανίστηκε για πρώτη φορά στο διαδίκτυο γύρω στο 2007. Η αρχική του χρήση συνδέεται με κύκλους φαν των media (fandoms), όπου άτομα περιέγραφαν την εμμονή τους με φανταστικούς χαρακτήρες, σειρές ή πλοκές σαν να είχε «σαπίσει» ο εγκέφαλός τους από την υπερβολική κατανάλωση του συγκεκριμένου περιεχομένου. Με τα χρόνια, ο όρος κέρδισε έδαφος σε πλατφόρμες όπως το Instagram, το Twitter και το TikTok.
Χιουμοριστικά memes και βίντεο που εξηγούν τον όρο συχνά παρουσιάζουν υπερβολικές αλλά αναγνωρίσιμες σκηνές ανθρώπων που έχουν απορροφηθεί πλήρως από ένα συγκεκριμένο θέμα ή από χαμηλής ποιότητας διαδικτυακό περιεχόμενο.
Ένα ιδιαίτερα δημοφιλές meme σχετίζεται με έναν πίνακα ζωγραφικής με τίτλο The 2,000-Yard Stare. Ο πίνακας, από τη δεκαετία του 1940, δείχνει έναν στρατιώτη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου με ένα απλανές, αποστασιοποιημένο βλέμμα που αντικατοπτρίζει το τραύμα του πολέμου. Στην κουλτούρα του διαδικτύου, ο πίνακας αυτός έχει επαναπροσδιοριστεί με χιουμοριστικό τρόπο ως το “The 1,000-Yard Stare” . Ένα viral meme που συμβολίζει το μούδιασμα και την αποξένωση που σχετίζονται με το brainrot.
Η ιστορία και η εξέλιξη του Brainrot
2005–2009
Αυτή η περίοδος σηματοδοτεί τη γέννηση των διαδικτυακών memes και της ψηφιακής κουλτούρας. Δημοφιλή memes της εποχής περιλαμβάνουν τον Crazy Frog, το τραγούδι I’m a Gummy Bear, το αξέχαστο αγόρι που είπε “I like turtles” σε τηλεοπτική συνέντευξη, το διάσημο φαινόμενο Rickroll, καθώς και τον μυθικό “Raptor Jesus”. Ήταν τα πρώτα βήματα του ίντερνετ ως πλατφόρμα δημιουργικότητας και χιούμορ.
2010–2014
Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων, διαμορφώθηκαν τα πρώτα memes που έθεσαν τις βάσεις για τη σημερινή διαδικτυακή χιουμοριστική κουλτούρα. Εμβληματικά παραδείγματα περιλαμβάνουν το Nyan Cat, τον Annoying Orange, το TrollFace που αντιπροσωπεύει τον “τρολ” χρήστη του ίντερνετ, τον Doge με τις αστείες λεζάντες σε Comic Sans, και τα MLG (Major League Gaming) βίντεο που σατίριζαν την κουλτούρα των gamers. Αυτά τα memes έφεραν μια νέα εποχή δημιουργικότητας και ειρωνείας.
2015–2017
Αυτή η περίοδος χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση των λεγόμενων deep-fried memes, που αποτέλεσαν τον πρόδρομο των πιο παρανοϊκών και σουρεαλιστικών μορφών χιούμορ που βλέπουμε σήμερα, γνωστών και ως brain rot. Δημοφιλή memes αυτής της εποχής ήταν τα Deez Nuts, ο John Cena με το εμβληματικό intro του, το τραγικό meme του Harambe, τα βίντεο Shooting Stars και το οικονομικό meme Stonks. Το ίντερνετ μπήκε σε μία νέα εποχή υπερβολής και ακραίας ειρωνείας.
2018–2019
Αυτή ήταν η εποχή των dank memes, όπου κυριάρχησαν χαρακτήρες όπως ο Ugandan Knuckles, ο Big Chungus και το Crab Rave έγινε viral. Το meme FBI Open Up εμφανίστηκε σε άπειρα βίντεο-έκπληξη, ενώ τα λογοπαίγνια όπως το Ligma και το Bofa ξεγέλασαν πολλούς στο διαδίκτυο. Ήταν η αληθινή χρυσή εποχή των memes και της διαδικτυακής κουλτούρας.
2020
Το 2020 χαρακτηρίστηκε από την τεράστια επιτυχία του Among Us, με τη λέξη sus να γίνεται μέρος της καθημερινής αργκό. Το Coffin Dance έγινε το soundtrack κάθε αποτυχημένου βίντεο, και το meme με το DaBaby Car κέρδισε δημοτικότητα με το χαρακτηριστικό “let’s gooo!”. Η Bella Poarch έγινε viral με τα lip sync της. Το meme Always has been, με τους αστροναύτες και τη Γη, ενισχύθηκε την ίδια χρονιά. Άλλες αναφορές ήταν ο Victor και ο Juan. Ήταν επίσης η χρονιά που το TikTok άρχισε να κυριαρχεί, και η εξέλιξη του brain rot (της αποδιοργάνωσης του χιούμορ) έγινε πιο έντονη.
2021
Το 2021 ήταν η χρονιά του Bing Chilling, με τον Τζον Σίνα να μιλάει στα κινέζικα, και των Uncanny Incredibles, όπου οι χαρακτήρες των Απίθανων έγιναν ανατριχιαστικά memes. Το δίδυμο Tom και Ben από την εφαρμογή Talking Friends εμφανίστηκε σε πολλά edits. Ο Gigachad καθιερώθηκε ως το απόλυτο πρότυπο ανδρικής τελειότητας. Το Fortnite Card meme και ο Stretchy LeBron έφεραν τρελές παραμορφώσεις, ενώ το meme Sugar Crash απέδωσε τέλεια την εξάντληση της γενιάς. Ήταν το τελευταίο έτος πριν την πλήρη κυριαρχία του brain rot στο χιούμορ του ίντερνετ.
2022
Το 2022 αποτέλεσε την απαρχή μιας νέας εποχής στο διαδίκτυο — αυτής του λεγόμενου «εγκεφαλικού σαπίσματος». Viral χαρακτήρες όπως ο Quandale Dingle και παράδοξα φαινόμενα όπως το Only in Ohio κατέκλυσαν τις οθόνες, ενώ φιγούρες όπως ο Patrick Bateman και ατάκες τύπου “Nathaniel B” έγιναν μέρος του καθημερινού ψηφιακού λεξιλογίου. Το χιούμορ μεταμορφώθηκε σε μια συνεχή παράσταση γελοιότητας μέσα από memes όπως το Kumala vs Servesta και το Home Sae Young, ενώ παράλληλα τάσεις όπως το Knee Surgery και βίντεο με τον σοκαρισμένο Jslutty δημιούργησαν ένα νέο παγκόσμιο είδος αστείου.
2023
Καθώς μπήκαμε στο 2023, η τεχνητή νοημοσύνη άρχισε να παίζει καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση της διαδικτυακής κουλτούρας, επιταχύνοντας τον ρυθμό και την ένταση της εγκεφαλικής φθοράς. Το TikTok πλημμύρισε με αλλόκοτα viral, όπως το Skibidi Toilet, οι Barbie Dogs και ο John Pork. Τα memes έγιναν ακόμα πιο παρανοϊκά, με νέες εκφράσεις όπως Rizz και Gooning να διαμορφώνουν τον ψηφιακό λόγο. Φαινόμενα όπως ο Cat Smurf και το Biggest Bird εξέφρασαν τη νέα αισθητική του διαδικτυακού χιούμορ, ενώ η τάση της Hood Irony αποκάλυψε την ειρωνική αυτοπαρατήρηση της Gen Z.
2024
Το 2024 θεωρείται από πολλούς το αποκορύφωμα αυτής της παράλογης πορείας. Το συλλογικό χάος του διαδικτυακού χιούμορ αποτυπώθηκε στο TikTok Rizz Party και στους Costco Guys, οι οποίοι ενσάρκωσαν τη νέα μορφή πολιτισμικής τρέλας. Τάσεις όπως το Low Taper Fade και το ακατάληπτο αλλά καθηλωτικό Hawk Tuah κυριάρχησαν σε αισθητική και μιμήσεις. Παράλληλα, ο Sigma Boy και το meme LeBron Sunshine απέδωσαν μια γελοιογραφική εκδοχή του σύγχρονου ανδρισμού.
2025
Το 2025 αποτυπώνει με χιουμοριστική διάθεση την τρέλα του διαδικτύου: από τις ασταμάτητες παρωδίες του LeBron μέχρι τις παράξενες νέες λέξεις όπως «Γκουρτ» και «Σύμπαου», που σαρώνουν χωρίς ξεκάθαρο νόημα· από τον «ιππέα κοτόπουλου» και τα αμέτρητα παρατσούκλια στα σχόλια, μέχρι τη φανταστική μονομαχία «100 άνδρες εναντίον ενός γορίλα»· από το εθιστικό «Τραλαλέρο τραλαλά» ως τους σουρεαλιστικούς ήχους «Τουνγκ Τουνγκ Σαχούρ».
