Αν και έχει γερμανικές καταβολές, γεννημένος στο Μόναχο το 1932, ο Ρίτσαρντ Σάπερ, θεωρήθηκε παιδί του design made in Italy, με το οποίο εκπροσώπησε διεθνώς τη χώρα, τον αιώνα που μάς πέρασε.
Ο Σάπερ ως σχεδιαστής έδρασε στο Μιλάνο όπου και μετακόμισε μετά τη λήξη της συνεργασίας του με τη Mercedes Benz. Αρχικά, συνεργάζεται με το φημισμένο πολυκατάστημα του Μιλάνου Rinascente έχοντας στο πλευρό του τον Τζο Πόντι, ενώ στη συνέχεια με τον Μάρκο Τζανούζο θα απογειωθεί. Σχεδιάζει ραδιόφωνα και τηλεοράσεις για την Brionvega, το τηλέφωνο Grillo για τη Siemens, όπως επίσης έπιπλα, φωτιστικά και αντικείμενα που φέρουν την υπογραφή τους. Από το 1970 έως το 1976 ήταν ο σύμβουλος της Fiat και της Pirelli στα αυτοκίνητα και τα αξεσουάρ. Από το 1986, διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Τεχνών στη Βιέννη. Μια μικρή αναδρομή στις δημιουργίες του, θα μάς δώσει τη νοσταλγική γεύση αντικειμένων που συνεχίζουν να λάμπουν. Κάποιοι εξ ημών, ίσως κατέχουν ένα από αυτά!
Ταξίδι στον χρόνο
Το ραδιόφωνο Cubo TS 502 για την εταιρεία Brionvega (1962), το φωτιστικό Tizio για την Artemide (1972), ο βραστήρας 9091 με το περίτεχνο χερούλι και τη διπλή σφυρίχτρα με το μελωδικό σφύριγμα για την Alessi ( 1983), καθώς και η καφετιέρα 9090 (Alessi): τα αντικείμενά του, μιλούν γι’ αυτόν.
Ο ίδιος προτιμά τη σιωπή. Δεν μιλά ποτέ για τη δουλειά του διότι αυτό που πρεσβεύει είναι το μότο: «Everything is done so it explains itself». Ό,τι κι αν σχεδίασε, έχει μια ταχύτητα παραπάνω. Το υποστηρίζει και ο ανταγωνιστικός κόσμος του ντιζάιν αναγνωρίζοντας σ’ αυτόν το μεγάλο ταλέντο του και τη διορατική του ικανότητα. Μελέτησε τόσο την αναπόφευκτη εξέλιξη όσο και το γούστο της εκάστοτε εποχής το οποίο αλλάζει συνεχώς, γι’ αυτό οι δημιουργίες του χαρακτηρίζονται από μια έξυπνη τεχνική και διαίσθηση που τα κάνουν πάντα να φαίνονται επίκαιρα. Θα αναφέρω, επίσης, ότι κατά τη συνεργασία του με την IBM, η ιντελεκτουέλ νοημοσύνη του, τον οδήγησε στον σχεδιασμό του εντελώς πρωτότυπου τάμπλετ Leapfrog, όπως και το λάπτοπ ThinkPad 700C για την ίδια εταιρεία.
Η εργονομία, το σχεδιαστικό ύφος και τα υλικά υψηλών προδιαγραφών κάνουν όλα τα αντικείμενά του επίκαιρα και μοναδικά. Δεν είναι τυχαίο ότι συναντάμε μερικά από αυτά σε μουσεία όπως εκείνο της Knoll International και το Moma. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η -εκτός παραγωγής πλέον- καρέκλα Lambda Chair για την εταιρεία Ganina SpA (1979) που, όσα χρόνια και αν περάσουν, θα δείχνει πάντα teenager.
Για το τέλος…
Οι ωραίες εμπνεύσεις δεν παρακμάζουν ποτέ, μένουν διαχρονικά σικ και αντιπροσωπεύουν με πολύ μοντέρνο προφίλ τις εποχές που πέρασαν χωρίς να δείχνουν παλιακές. Σαν μια νοσταλγική υπενθύμιση έρχεται και η συμβουλή: Μην πετάτε τις πραγματικές δημιουργίες γεμάτες έμπνευση όσο κι αν η fast τεχνολογία τις κάνει να φαίνονται πασέ και άχρηστες.
