Ριάνα Στυλιανού
Αν μεγάλωσες στα ‘90s, τότε σίγουρα θυμάσαι τα Trolls. Εκείνα τα μικρά, παράξενα πλάσματα με το γυμνό σώμα, τα ζωηρά και «αγκαθωτά» μαλλιά, που έστεκαν όρθια και τα μεγάλα γουρλωτά μάτια. Ήταν αναμφίβολα ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παιχνίδια της δεκαετίας. Τα Trolls κατάφεραν να γίνουν ένα πολιτιστικό σύμβολο που συνδέει την παιδική νοσταλγία με τη σύγχρονη pop κουλτούρα. Αν όμως είσαι μικρότερος από 25 και άρα έχεις μεγαλώσει μέσα στην τεχνολογία και τα βιντεοπαιχνίδια, τότε πολύ πιο οικεία θα σου είναι τα Labubu, τα μυστηριώδη και κάπως τρομακτικά κατά την άποψη μου τερατάκια, που έγιναν το απόλυτο fashion statement στη μόδα του 2025.
Το ευχάριστο είναι ότι σε μια εποχή που τα ψηφιακά παιχνίδια και οι οθόνες κυριαρχούν, τα φυσικά παιχνίδια με χαρακτήρα συνεχίζουν να μαγεύουν γενιές. Αυτά τα παιχνίδια - μικρά έργα τέχνης- δεν είναι απλώς αντικείμενα, είναι γέφυρες που ενώνουν το παρελθόν με το παρόν. Από τα πολύχρωμα Trolls των ‘90s μέχρι τα Labubu της σύγχρονης εποχής, ο κόσμος των παιχνιδιών είναι γεμάτος ιστορία.
1950
Τα Trolls – Οι καλικάντζαροι που κατέκτησαν τον κόσμο
Τα Trolls πρωτοεμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1950, όταν ο Δανός ξυλουργός Thomas Dam δημιούργησε την πρώτη ξύλινη φιγούρα. Η ιδέα βασίστηκε σε παραδοσιακούς σκανδιναβικούς μύθους για καλικάντζαρους και ξωτικά, με στόχο να φτιάξει ένα παιχνίδι για την κόρη του. Τα αρχικά Trolls ήταν χειροποίητα και ξύλινα, αλλά το 1960 η εταιρεία του άρχισε να παράγει πλαστικά, πιο ανθεκτικά Trolls, κάνοντας το προϊόν πιο προσιτό και διαδεδομένο.
Η απόλυτη φήμη ήρθε όμως τη δεκαετία του ’90, όταν η εταιρεία Dam Things άρχισε να προωθεί τα Trolls ως συλλεκτικά αντικείμενα για παιδιά και ενήλικες σε όλο τον κόσμο. Τα πολύχρωμα μαλλιά, η quirky εμφάνιση και η μεγάλη ποικιλία χαρακτήρων τα μετέτρεψαν σε φαινόμενο της pop κουλτούρας. Παράλληλα, στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και στις αρχές των 2000, κυκλοφόρησαν σειρές κόμικ, animated shorts, και πιο πρόσφατα οι ταινίες κινουμένων σχεδίων "Trolls" (2016) και "Trolls World Tour" (2020) που ενίσχυσαν ακόμα περισσότερο τη δημοτικότητά τους σε παγκόσμιο επίπεδο.
1983
My Little Pony – Χαριτωμένα πόνι με αμέτρητες περιπέτειες
Η σειρά My Little Pony πρωτοεμφανίστηκε το 1983 από την εταιρεία Hasbro. Δημιουργήθηκε από τον σχεδιαστή Bonnie Zacherle, και η ιδέα ήταν να φτιαχτεί μια σειρά παιχνιδιών που θα ενθάρρυνε το φανταστικό παιχνίδι με πόνι και ιστορίες φιλίας. Τα πόνι είχαν χαρακτηριστικές πολύχρωμες χαίτες, ουρές και μοναδικά σημάδια γνωστά ως “cutie marks” στα πλευρά τους.
Κατά τη δεκαετία του ’80 και του ’90, η σειρά απέκτησε τεράστια επιτυχία μέσω τηλεοπτικών σειρών κινουμένων σχεδίων και ταινιών. Το σύμπαν του My Little Pony εξελίχθηκε σε μια μεγάλη μάρκα, που ακόμη και σήμερα έχει φανατικούς οπαδούς. Η επανεκκίνηση της σειράς το 2010 με την ονομασία "My Little Pony: Friendship is Magic" έδωσε νέα πνοή και προσέλκυσε κοινό από όλες τις ηλικίες, καθιστώντας το σύμβολο στην pop κουλτούρα.
1983
Polly Pocket – Μικροί κόσμοι σε κουτάκια
Η Polly Pocket γεννήθηκε το 1983 από την εταιρεία Bluebird Toys, που αργότερα αγοράστηκε από την Mattel. Η δημιουργία της οφείλεται στην Chris Wiggs, η οποία εμπνεύστηκε την ιδέα όταν η κόρη της ήθελε μια μικρή κούκλα που να χωράει στην τσέπη. Η πρώτη Polly Pocket ήταν ένα μικρό κουτί που άνοιγε για να αποκαλύψει ένα μικροσκοπικό σπίτι με μικροσκοπικές φιγούρες.
Κατά τη διάρκεια των ‘80s και ‘90s, τα εν λόγω παιγνίδια επεκτάθηκαν σε ολόκληρους μίνι κόσμους, όπως κάστρα, σχολεία και πάρκα. Η πρακτική της πώλησης μικρών παιχνιδιών που μπορούν να μεταφερθούν εύκολα σε συνδυασμό με την εκπληκτική λεπτομέρεια των σκηνικών έκαναν τα Polly Pocket από τα πιο δημοφιλή παιχνίδια της εποχής. Έχουν επίσης δημιουργηθεί τηλεοπτικές σειρές που προωθούν την αίσθηση της εξερεύνησης και της φιλίας.
Μετά από μια περίοδο ψηφιοποίησης, όπου οι οθόνες μονοπώλησαν το παιδικό (και όχι μόνο) παιχνίδι, τα τελευταία χρόνια βλέπουμε μια εντυπωσιακή αναγέννηση των φυσικών, συλλεκτικών παιχνιδιών – μόνο που τώρα είναι πιο «καλλιτεχνικά», πιο εκκεντρικά, και πολλές φορές απευθύνονται περισσότερο σε ενήλικες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της νέας γενιάς είναι τα Sonny Angels.
2004
Sonny Angels – Μωρά με χαριτωμένα καπέλα
Τα Sonny Angels πρωτοκυκλοφόρησαν στην Ιαπωνία το 2004 από την εταιρεία Dreams Inc. Η ιδέα ήταν να δημιουργηθεί μια σειρά φιγούρων-μωρών που συμβολίζουν αθωότητα και γαλήνη, και ταυτόχρονα να προωθηθεί η έννοια της έκπληξης, αφού πωλούνται σε τυχαία κουτιά (blind boxes).
Οι φιγούρες είναι γυμνές, αλλά το στοιχείο που τις ξεχωρίζει είναι τα ιδιαίτερα καπέλα τους – τα οποία έχουν συνήθως θέμα από τη φύση, τα ζώα ή τα φρούτα. Η σχεδίασή τους αντλείτε από την ιαπωνική κουλτούρα του kawaii (χαριτωμένο) και την minimal αισθητική. Τα Sonny Angels έγιναν δημοφιλή όχι μόνο ως παιχνίδια, αλλά και ως διακοσμητικά αντικείμενα και συλλεκτικά κομμάτια σε όλο τον κόσμο, ενώ έχουν αποκτήσει ισχυρή παρουσία σε κοινωνικά δίκτυα και κοινότητες συλλεκτών.
2015
Labubu – Το “σκοτεινό” και παράξενο τέρας της σύγχρονης εποχής
Ο Labubu δημιουργήθηκε από τον καλλιτέχνη Kasing Lung στο Χονγκ Κονγκ και κυκλοφόρησε από την POP MART, εταιρεία που ηγείται στην αγορά των designer toys, στα μέσα της δεκαετίας του 2010. Ο Labubu είναι ένα πλάσμα με μυτερά αυτιά, μεγάλο στόμα γεμάτο δόντια και έκφραση που ισορροπεί ανάμεσα στο παράξενο και το χαριτωμένο.
Οι φιγούρες Labubu έρχονται σε ποικιλία θεμάτων, όπως Space Labubu και Pirates Labubu, ενώ πωλούνται σε blind boxes που ενισχύουν το στοιχείο της έκπληξης. Η ιδιαίτερη αισθητική τους συνδυάζει pop κουλτούρα, ασιατικό street art και μοντέρνο design. Οι συλλέκτες τις θεωρούν περισσότερο έργα τέχνης παρά απλά παιχνίδια. Ο Labubu έχει κερδίσει φανατικό κοινό παγκοσμίως, με συλλογές που ξεπερνούν τα όρια του παραδοσιακού παιχνιδιού.
Τα Labubu είναι πιο «σκοτεινά» και περίεργα, χωρίς όμως να χάνουν τη χαριτωμενιά του. Όπως και τα Trolls, έτσι και τα Labubu μοιάζουν με κάτι που δεν μπορείς να εξηγήσεις — μόνο να αγαπήσεις ή να φοβηθείς λίγο.
