Ριάνα Στυλιανού
Κάθε χρόνο η δεύτερη Τρίτη του Οκτώβρη γιορτάζεται ως Ada Lovelace Day — μια ημέρα αφιερωμένη στις γυναίκες που άλλαξαν — και αλλάζουν — τον κόσμο της επιστήμης, της τεχνολογίας και της καινοτομίας.
Και για εμάς, την ομάδα του must, έχει ακόμη πιο ειδική σημασία: το σύστημα με το οποίο γράφουμε και διαχειριζόμαστε τα άρθρα μας ονομάζεται ADA, εμπνευσμένο από τη γυναίκα που θεωρείται η πρώτη προγραμματίστρια υπολογιστή στην ιστορία.
Η γυναίκα που “έγραψε” το πρώτο πρόγραμμα στην ιστορία
Σε μια εποχή όπου οι γυναίκες δεν είχαν πρόσβαση στην επιστήμη, η Ada Lovelace τόλμησε να σκεφτεί διαφορετικά — και να γράψει ιστορία. Γεννημένη το 1815, κόρη του διάσημου ποιητή Λόρδου Βύρωνα, η Ada μεγάλωσε σε έναν κόσμο γεμάτο ποίηση, αλλά η ίδια επέλεξε τη λογική και τα μαθηματικά ως τη δική της μορφή τέχνης.
Η μητέρα της, Anne Isabella Milbanke, την ενθάρρυνε να ακολουθήσει τις επιστήμες, πιστεύοντας πως η λογική θα εξισορροπούσε την ποιητική "τρέλα" του πατέρα της. Έτσι, η Ada αφιερώθηκε στη μελέτη των μαθηματικών, της μηχανικής και της αναδυόμενης τότε τεχνολογίας.
Η μεγάλη στιγμή ήρθε όταν γνώρισε τον Charles Babbage, τον “πατέρα του υπολογιστή”. Ο Babbage σχεδίαζε την Analytical Engine, μια μηχανή που μπορούσε να εκτελεί πολύπλοκους υπολογισμούς — τον πρόδρομο του σημερινού υπολογιστή. Η Ada εντυπωσιάστηκε από την ιδέα του και άρχισε να συνεργάζεται μαζί του.
Μετέφρασε ένα άρθρο για τη μηχανή και πρόσθεσε εκτενείς σημειώσεις, οι οποίες αποδείχθηκαν πιο σημαντικές από το ίδιο το κείμενο. Σε αυτές, περιέγραψε βήμα-βήμα έναν αλγόριθμο που θα μπορούσε να εκτελεστεί από τη μηχανή — γράφοντας έτσι το πρώτο πρόγραμμα υπολογιστή στην ιστορία.
Η πιο επαναστατική της ιδέα όμως ήταν η εξής: ότι μια τέτοια μηχανή δεν θα μπορούσε να χειρίζεται μόνο αριθμούς, αλλά και ήχο, εικόνα και σύμβολα — κάτι που ουσιαστικά προέβλεψε τη σύγχρονη ψηφιακή εποχή, εκατό χρόνια πριν υπάρξει υπολογιστής.
Η Ada Lovelace έφυγε από τη ζωή μόλις στα 36 της χρόνια, το 1852 από καρκίνο της μήτρας. αφήνοντας πίσω της μια κληρονομιά που συνεχίζει να εμπνέει.
Κατά τη διάρκεια της ασθένειάς της, υπέφερε για αρκετούς μήνες, ενώ οι θεραπείες της εποχής ήταν πολύ περιορισμένες — μάλιστα, κάποιες ήταν επώδυνες και χωρίς αποτέλεσμα.
Τις τελευταίες εβδομάδες της ζωής της, ζήτησε να τη θάψουν δίπλα στον πατέρα της, τον Λόρδο Βύρωνα, παρόλο που δεν τον είχε γνωρίσει ποτέ, καθώς εκείνος είχε πεθάνει όταν εκείνη ήταν μωρό.
Ο θάνατός της ήρθε σε μια περίοδο που η επιστημονική της δουλειά δεν είχε ακόμα αναγνωριστεί, και χρειάστηκε να περάσει σχεδόν ένας αιώνας μέχρι να εκτιμηθεί πραγματικά η συνεισφορά της στην ιστορία των υπολογιστών.
Σήμερα, όμως, η Ada Lovelace θεωρείται πρωτοπόρος της πληροφορικής και σύμβολο των γυναικών στην τεχνολογία, μια γυναίκα που —παρότι έφυγε νωρίς— άφησε πίσω της μια κληρονομιά που διαμόρφωσε το μέλλον. Προς τιμήν της, η γλώσσα προγραμματισμού ADA πήρε το όνομά της.
