Πάρις Δημητριάδης
«Ο Θεός δηµιούργησε τον κόσµο και οι Ολλανδοί την Ολλανδία» λέει ένα παλιό γνωστό ρητό, και δεν υπάρχει αµφιβολία ότι πάντοτε υπάρχουν καλοί λόγοι για να ιεραρχείς τη χώρα του Βαν Γκογκ ψηλά στη λίστα των προορισµών σου για ταξίδι εντός Ευρώπης.
Σίγουρα η δημοφιλέστερη και διασημότερη πόλη της Ολλανδίας είναι το ειδυλλιακό και κοσμοπολίτικο Άμστερνταμ και τουλάχιστον μία φορά στη ζωή σου «οφείλεις» να το επισκεφθείς, εάν όμως οι δρόμοι σε βγάλουν στις λεγόμενες «Κάτω Χώρες», όπως είναι επίσης γνωστή η μικρή, βορειοδυτική αυτή χώρα της Ευρώπης, να ξέρεις πως έχεις πολλά πράγματα να δεις και να κάνεις, τόσο εντός, όσο και εκτός της παγκοσμίως γνωστής της πρωτεύουσας.
Καταρχάς, η Ολλανδία στο σύνολό της θεωρείται στις μέρες μας ως ένα από τα πιο μοντέρνα και προηγμένα κράτη στην ευρωπαϊκή ήπειρο, καθώς τόσο σε επίπεδο υποδομών και υπηρεσιών όσο και σε επίπεδο νομοθεσιών, συνεχώς πρωτοπορεί και γίνεται τρόπον τινά «πρότυπο». Γνωστή για την ανοιχτομυαλοσύνη και την προοδευτικότητα των κατοίκων της, είναι μια χώρα που εμπνέει, ξεκουράζει και πάντοτε αφυπνίζει το πνεύμα ως ταξιδιωτικός προορισμός. Πού οφείλεται αυτή η κοινή παραδοχή για την Ολλανδία και από πού προήλθε;
Θάλασσα και ευημερία
Ιστορικά μιλώντας, το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την Ολλανδία εντοπίζεται αναμφίβολα στη σύγχρονη εποχή και ειδικότερα στη χρονική εκείνη περίοδο που η χώρα υπήρξε θαλασσοκράτειρα και παγκόσμια αποικιοκρατική δύναμη. Μαζί με τους Ισπανούς και τους Πορτογάλους, που υπήρξαν οι πρώτοι που αποπειράθηκαν και κατόρθωσαν με επιτυχία να πραγματοποιήσουν υπερπόντια ταξίδια, οι Άγγλοι, οι Ολλανδοί και σε μεγάλο βαθμό και οι Γάλλοι, είναι οι λαοί που με τα καράβια και τις αποικίες τους άλλαξαν κυριολεκτικά τον ρου, όχι μόνο της ευρωπαϊκής αλλά και της παγκόσμιας Ιστορίας. Κι αυτό είναι μια γεωπολιτική συνθήκη, που, συχνά μέσω της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης άλλων λαών, για να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους, συνετέλεσε σημαντικά στη σύγχρονη ευημερία της χώρας.
Μέχρι και σήμερα πάντως, ο πρωταγωνιστικός ρόλος της θάλασσας και του υγρού στοιχείου ευρύτερα είναι από τα πρώτα πράγματα που θα παρατηρήσει κανείς με το που επισκεφθεί την Ολλανδία. H ενασχόληση με τη θάλασσα και τα ταξίδια ήταν που επί αποικιοκρατίας ανέδειξαν τη χώρα ηγέτιδα δύναμη και σε πολύ μεγάλο βαθμό, η ίδια αυτή ενασχόληση είναι που διατηρεί την ολλανδική οικονομία σε υψηλούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης. Τόσο το Άμστερνταμ, άλλωστε, όσο και το Ρότερνταμ, που είναι οι δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, έχουν τεράστια και σημαντικά λιμάνια - με αυτό του Ρότερνταμ μάλιστα να θεωρείται το μεγαλύτερο σε ολόκληρη την Ευρώπη και το τρίτο μεγαλύτερο παγκοσμίως. Η Ολλανδία είναι κυριολεκτικά η είσοδος του έξω κόσμου στην ηπειρωτική Ευρώπη μέσω θαλάσσης και το λιμάνι του Ρότερνταμ παραδοσιακά λειτουργεί ως εξαιρετικά σημαντικό hub.
Έπειτα, είναι και τα άπειρα κανάλια που διασχίζουν ολόκληρη την επικράτεια της Ολλανδίας και που δεν περιορίζονται στο Άμστερνταμ, που επί της ουσίας είναι μια πόλη περιτρυγιρισμένη παντού από νερό. Μία χαλαρή βόλτα στο μεταξύ, με ένα από τα μικρά καραβάκια που διασχίζουν καθημερινά τα στενά κανάλια του Άμστερνταμ, αξίζει με τα χίλια ως εμπειρία. Θα σου δοθεί η ευκαιρία να χαζέψεις και να απολαύσεις τη σχετικά απλή, ωστόσο πολύ κομψή και καλαίσθητη, νεοκλασική αρχιτεκτονική του Άμστερνταμ και να δεις γενικώς την πόλη από μια διαφορετική και πανοραμική ματιά.
Τεχνογνωσία
Εντυπωσιακή και επιβλητική είναι και η τεχνογνωσία που μέσα στους αιώνες ανέπτυξαν οι Ολλανδοί, η οποία βασίστηκε στο να δημιουργούνται τεχνητές λωρίδες γης σε σημεία που παλιά αποτελούνταν μόνο από νερό. Σύμφωνα με μια αντιπροσωπευτική παλιά παροιμία, «ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο και οι Ολλανδοί την Ολλανδία», μιας και δεν υπάρχει άλλο μέρος στον πλανήτη που να βρίσκεται τόσο χαμηλά από την επιφάνεια της θάλασσας, που να έχει χάσει από την καθίζηση το 20% των εδαφών της και που να έχει καταφέρει να επανακτήσει περίπου τα μισά στραγγίζοντας στην κυριολεξία θάλασσες και ποτάμια!
Μία μέθοδος εκχέρσωσης που εξακολουθεί να συμβαίνει μέχρι και στις μέρες μας, με όλο και μεγαλύτερο κομμάτι νερού να καλύπτεται με τεχνητή γη και νεόδμητα κτίρια. Νέες περιοχές ανατολικά του κέντρου του Άμστερνταμ, για παράδειγμα, «αναδύθηκαν» πρόσφατα και θεωρούνται κιόλας high end γειτονιές της πρωτεύουσας. Οι ντόπιοι κάτοικοι στις περιοχές αυτές συνηθίζουν μάλιστα να κάνουν και το μπάνιο τους στα κανάλια που υπάρχουν εκεί, ενώ μέχρι και παραλία με αμμουδιά έχει διαμορφωθεί για τους λουόμενους. Καμία σύγκριση φυσικά για εμάς τους μεσογειακούς με τα διάφανα και ζεστά νερά της δικής μας θάλασσας, ωστόσο για τους ορθολογιστές Ολλανδούς σημασία έχει μάλλον η καθαρότητα των νερών, που αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με μετρήσεις που γίνονται, διατηρείται σε πολύ καλά επίπεδα. Πολύ δημοφιλής στις συνοικίες αυτές του Άμστερνταμ είναι και η χρήση σανίδων τύπου SUP, ένα είδος γυμναστικής που φαίνεται να αγαπούν αρκετά οι ντόπιοι.
Η ίδια η ονομασία «Κάτω Χώρες», διεθνώς γνωστή ως The Netherlands, οφείλεται στο συναρπαστικό γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της γης βρίσκεται χαμηλότερα από την επιφάνεια της θάλασσας. Για την ακρίβεια, όταν γίνεται αναφορά στις Κάτω Χώρες, πέραν από την Ολλανδία, μιλάμε και για τα γειτονικά κράτη του Βελγίου και του Λουξεμβούργου, που μαζί θα τις συναντήσεις να λέγονται και με το ακρωνύμιο BENELUX, που προέρχεται από τις αρχικές συλλαβές των ονομάτων τους. Ενδιαφέρον είναι και το γεγονός ότι οι τρεις αυτές χώρες αποτελούν μαζί την πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή της Ευρώπης.
Προορισμός για τέχνη και ψυχαγωγία
Πέραν από τα πασίγνωστα coffee shops και το τουριστικό Red Light District, το Άμστερνταμ προσφέρει μια πληθώρα από υψηλής ποιότητας μουσεία, πολύ καλά εστιατόρια και αμέτρητα μπαράκια που, σύμφωνα με τη στερεότυπη έκφραση, μπορούν πράγματι να ικανοποιήσουν όλα τα γούστα. Ιδιαιτέρως δημοφιλής η ολλανδική κουζίνα δεν είναι, αφού η πραγματικότητα είναι πως δεν έχει και πολλά να προσφέρει, όμως στην πόλη βρίσκει κανείς θαυμάσιο φαγητό διεθνούς κουζίνας, με τα ιταλικά και όχι μόνο εστιατόρια να έχουν την τιμητική τους.
Μια ποδηλατάδα θεωρείται must, αφού μιλάμε για την πόλη όπου η διακίνηση πραγματοποιείται σε σημαντικό βαθμό με τα παραδοσιακά δίκυκλα και πολύ λιγότερο με ΙΧ αυτοκίνητα. Kαλό είναι να θυμόμαστε ωστόσο ότι η οδική συμπεριφορά στην Ολλανδία όχι μόνο συναινεί αλλά επιβάλλει να σέβεσαι τους ποδηλάτες. Κι αν αποφασίσεις να ποδηλατήσεις διανύοντας απόσταση, ίσως να μην πρέπει να το πάρεις απαραίτητα ως… χαλαρή βολτίτσα! Οι άνθρωποι εδώ παίρνουν σοβαρά το ζήτημα της προσεκτικής οδήγησης με ποδήλατο.
Από μουσεία στο Άμστερνταμ συνιστάται ανεπιφύλακτα για επίσκεψη το μικρό αλλά πολύ ανθρώπινο, βιογραφικό μουσείο της Άννας Φρανκ. Πρόκειται για το ίδιο το σπίτι όπου η μικρή Άννα πέρασε δύο χρόνια από τη σύντομη ζωή της, αναγκασμένη να κρύβεται μαζί με την οικογένειά της και δύο άλλες οικογένειες Εβραίων για να γλιτώσει από τους αιμοσταγείς Ναζί. Στο σπίτι αυτό ήταν που η έφηβη Άννα έγραψε το περίφημο ημερολόγιό της, και μια επίσκεψη και ξενάγηση μέσα εκεί θεωρείται εμπειρία ζωής. Τα μουσείο σύγχρονης τέχνης Moco και φυσικά το μουσείο του Βαν Γκογκ είναι ακόμη δύο πολύ καλές επιλογές για επίσκεψη, ενώ για τους λάτρεις της μπύρας η Ολλανδία είναι αναντίρρητα ένας μικρός παράδεισος, με την περίφημη Heineken και το ζυθοποιείο της να αποτελούν ακόμη ένα bullet point στην τουριστική σας λίστα.
Επίσκεψη όμως αξίζει να πραγματοποιήσει κανείς και στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, το πολύ πιο μοντέρνο στην όψη και industrial Ρότερνταμ, με τα μπρουταλιστικά, μοντερνιστικά κτήρια του εικοστού αιώνα και τους σύγχρονους ουρανοξύστες να προσφέρουν μια εντελώς διαφορετική εμπειρία από το γραφικό Άμστερνταμ με τα κτίσματα του 17ου αιώνα. Στη διαδρομή από την μια πόλη στην άλλη εύκολα διαπιστώνει κανείς γιατί η Ολλανδία είναι τόσο πυκνοκατοικημένη, αφού σχεδόν ολόκληρη η χώρα είναι λες και είναι ένα μεγάλο σύμπλεγμα από πολλές πόλεις μαζί. Καθοριστικό γεγονός στη σύγχρονη ιστορία του Ρότερνταμ είναι το ότι κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η πόλη ισοπεδώθηκε πλήρως. Στη συνέχεια και αφού ανοικοδομήθηκε, απέκτησε αυτή την πιο μοντέρνα όψη από την υπόλοιπη χώρα, που όμως παρουσιάζει επίσης μεγάλη γοητεία. Το χαρακτηριστικό, κίτρινο μοντερνιστικό κτίριο με τους κύβους, θεωρείται τοπόσημο του Ρότερνταμ και η πόλη διαθέτει επίσης μεγάλη ποικιλία σε επιλογές σε ψυχαγωγία, εστίαση και διασκέδαση.
Τουλίπες,ανεμόμυλοι και γίγαντες
Από άποψη φυσικού τοπίου, η Ολλανδία είναι γενικώς μια επίπεδη χώρα, με τα πολύ λίγα μικρά βουναλάκια να μοιάζουν αόρατα στις αχανείς της πεδιάδες, εάν τύχει όμως να βρεθείτε εκεί την κατάλληλη εποχή, θα έχετε την ευκαιρία να χαρείτε από κοντά το εκθαμβωτικό χρώμα που δημιουργούν τα λιβάδια από τις πολύχρωμες τουλίπες της, σήμα κατατεθέν και εξαγώγιμο προϊόν. Τέλος, οι σχεδόν δύο χιλιάδες ανεμόμυλοι και οι… πανύψηλοι ντόπιοι, με μέσο όρο ύψους 1.80, είναι δύο ακόμη πράγματα που χαρακτηρίζουν την Ολλανδία!
ΕΞΤΡΑ ΤΙΠ
Στο ταξίδι σας στην Ολλανδία βρείτε λίγο χρόνο να δείτε από κοντά την εντυπωσιακή πόλη - µινιατούρα Madurodam, που βρίσκεται πολύ κοντά από το κέντρο του Άµστερνταµ και όπου έχουν συγκεντρωθεί σε µικρογραφία όλα τα βασικά αξιοθέατα της χώρας.
