Δημήτρης Λοττίδης
Σίγουρα δεν είναι για όλα τα γούστα. Αν στις διακοπές ή στη φάση που περνάτε θέλετε ολυκοσμία, γραμμωτούς κοιλιακούς και socializing, δεν πρέπει να είναι η πρώτη σας επιλογή. Αν όμως τα βαρεθήκατε αυτά ή έστω θα θέλατε να τα συνδυάσετε, πιο κάτω είναι ο οδηγός μου για διακοπές στην ορεινή Πάφο. Ναι, η Αγία Νάπα έχει την καλύτερη θάλασσα και ο Πρωταράς είναι σαν να ήρθε η θάλασσα στη Λευκωσία. Η Λεμεσός για τους Λεμεσιανούς είναι η καλύτερη πόλη στο κόσμο. Είτε όμως είσαι από την Πάφο είτε είσαι από αλλού, σίγουρα η ορεινή επαρχία προσφέρει κάτι διαφορετικό από τα πιο πάνω. Καταρχάς, να ξεκαθαρίσουμε τι εννοούμε με τον όρο ορεινή Πάφος. Είναι ένα τετράγωνο αρκετών χιλιομέτρων που ξεκινά από το χωριό Στρουμπί, επεκτείνεται μέχρι την Παναγιά και καταλήγει στον Πωμό και επεκτείνεται μέχρι τη μύτη του νησιού στο ανατολικό άκρο.
Στην καρδιά αυτής της περιοχής είναι η χερσόνησος του Ακάμα, ίσως το πιο νησιώτικο σε χαρακτήρα κομμάτι της Κύπρου. Δεν είναι τυχαίο που ο σύγχρονος οραματιστής του ποιοτικού τουρισμού και της αισθητικής της Κύπρου, Αλέκος Μιχαηλίδης, σχεδίασε και ανέπτυξε πριν είκοσι χρόνια στο Λατσί ένα από τα ομορφότερα ξενοδοχεία της Ευρώπης. Στην περιοχή όλα ξεκινούν και τελειώνουν στα χωριά, τα οποία αλλάζουν χρόνο με τον χρόνο, διατηρώντας τα περισσότερα τον υψηλής αισθητικής χαρακτήρα της πέτρας και του ξύλου. Θα μπορούσε κάποιος σήμερα να χαρακτηρίσει την περιοχή ως την «Τοσκάνη της Κύπρου», αφού ο Κάθηκας, οι Αρόδες, η Ίνεια, η Δρούσια, η Κρήτου Τέρρα, η Ακουρδάλεια και η Μηλιού έχουν δημιουργήσει -άθελά τους, πιστεύω- ένα σύμπλεγμα στο οποίο συνυπάρχουν σε μικρογραφία αυτά που θα βρεις στην Τοσκάνη και την Προβηγκία: αναπαλαιωμένα χωριά με πλακόστρωτα, αρχοντικά, πλατείες, αμπέλια, ελιές και καλό φαγητό. Αλλά και καλό κρασί, αφού στην περιοχή λειτουργούν τουλάχιστον πέντε οινοποιεία επιπέδου: Βασιλικό και Στέρνα στον Κάθηκα, Έζουσα στην Κανναβιού, Βουνί στην Παναγιά και λίγο πιο πάνω, το Κολιός στον Στατό-Άγιο Φώτιο.
Για τα προσωπικά μου γούστα η περιοχή έχει αναπτύξει την καλύτερη γαστρονομία της χώρας. Πέραν του κρασιού, θα βρείτε μικρά τυροκομεία που δουλεύουν με φανταστική πρώτη ύλη κι έχουν υψηλές προδιαγραφές υγιεινής. Σε αυτά προσθέστε τα herb gardens με βότανα μαγειρικής και ροφημάτων. Όλες αυτές οι σπουδαίες πρώτες ύλες δημιουργούν ένα περιβάλλον, όπου οι μερακλήδες εστιάτορες μπορούν να φτιάξουν πιάτα και μενού παίζοντας με διάφορες αισθήσεις. Για κυπριακή κουζίνα το χωριό Κάθηκας είναι πλέον γαστρονομικός παράδεισος, με επτά εστιατόρια που παίζουν από κλασικά σουβλακερί (ο Φύτος) μέχρι παραδοσιακές ταβέρνες (Γιάννης, Στέκκι του Παναή, Αραούζος, Πετραδάκι, Κυπάρισσος), ελληνικό ουζερί (Imogen’s Inn) και Asian Fusion (Farm Yard). Σε κανένα από τα πιο πάνω δεν θα φάτε πατάτα από το microwave και χαλούμι από τη Δανία. Το ποιο είναι το καλύτερο είναι θέμα γούστου και διάθεσης. Εγώ είμαι τακτικός στον Ιμμογενή, αν και τώρα άλλαξε το μενού του και ανυπομονώ να δοκιμάσω τη νέα του προσέγγιση στην αυλή με τη συκιά. Τακτικός είμαι και στο Gin Bar της πλατείας - δεν πρέπει να σας ξεγελάσουν τα μέτριας αισθητικής έπιπλα, τα οποία είναι κατάλοιπα της εποχής όταν ο χώρος ήταν ένα τουριστικό καφέ.
Εκεί θα βρείτε ογδόντα διαφορετικά gin απ’ όλο τον κόσμο και δεκάδες διαφορετικά tonic με βότανα. Αν πάλι σας «έπεσε το ζάχαρο», ο Σάββας προσφέρει τέλειο black forest και carrot cake μαζί με παγωτό Παπαφιλίππου. Κάτω από τον Κάθηκα, στη νοτιοανατολική πλευρά του Ακάμα, σ’ ένα ύψωμα που βλέπει την παραλία της Τοξεύτρας, θα ανακαλύψετε το Βικλάρι. Μία οικογενειακή mega-taverna που κάνει σούπερ σούβλα μεσημεριού. Παλιά ήταν γνωστή μόνο στους ξένους και τους ντόπιους, αλλά πες από δω, πες από κει έχει γεμίσει πλέον με Λευκωσιάτες. Μην ζητήσετε οτιδήποτε πέρα από σούβλα, πατάτες, σαλάτα και μπύρα. Η οικογένεια είναι ευλαβικά πιστή στο concept της. Κάτι σαν shushi bar για σούβλα. Για ταβέρνα είναι διάσημη όσο η Τασία στο Φισκάρδο και η Κατερίνα στη Μηλιού - ιδιοκτήτρια και μαγείρισσα στην ταβέρνα Παγκράτιος.
Σε αντίθεση με την Τασία, η Κατερίνα δεν ψωνίστηκε από τη δημοφιλία της και συνεχίζει να μαγειρεύει μία από τις καλύτερες κυπριακές κουζίνες με πολλή αγάπη και υψηλή αισθητική. Εδώ θα πιείτε και το κρασί Μύστης, από έναν μικρό αμπελώνα υψηλής ποιότητας που τα χίλια μπουκάλια παραγωγής του είναι δυσεύρετα. Δοκιμάστε το ροζέ. Στον Παγκράτιο αγαπημένα μου πιάτα είναι οι ραβιόλες με σπανάκι και τυρί ριγκότα αλλά και το χαλίτζι, το λευκό τυρί της περιοχής που μοιάζει, αλλά δεν είναι φέτα. Στην απέναντι πλευρά, στο χωριό Σίμου, θα φάτε στον Τριμιθιά σε μια όμορφη πλατεία καθισμένοι κάτω από το μαστιχόδεντρο των πεντακοσίων χρόνων. Για ψάρι προσωπικά επιλέγω το Περιγιάλι μετά το Λατσί, όπου ο βαρκάρης βγάζει και κωλοχτύπες. Στο Περιγιάλι θα καθίσετε πάνω στη θάλασσα (σχεδόν), με λευκή νησιώτικη αισθητική χωρίς πλαστικές καρέκλες. Θα φάτε κάτι λίγο διαφορετικό από τα κλασικά των γενικά μέτριων κυπριακών ψαροταβέρνων. Αγαπημένα πιάτα είναι η μακαρονάδα με γαρίδες, οι τηγανιτές μελιτζάνες, η σκορδαλιά και ο χειροποίητος ταραμάς.
Καλή και η λίστα των κρασιών και ποτών. Για κάτι πιο μοντέρνο αλλά και φανταστικά κοκτέιλ, το Οniro by the Sea είναι σίγουρη επιλογή. Αποφύγετε τα ηλιοβασιλέματα όπου ο ένας πατά πάνω στον άλλο και προτιμήστε το για το σπουδαίο μπέργκερ του. Για ηλιοβασίλεμα με boho διάθεση το Sea You στην παραλία των σέρφερ πριν την Πέγεια είναι πολύ χαλαρωτικό. Καλός και ο ουζομεζές του, ενώ για ηλιοβασίλεμα με διάθεση μπύρας κτυπάς στην άλλη πλευρά της περιοχής, στην Αργάκα, το Fly Again. Εκεί έχει και πολύ καλή μπριζόλα. Το θέμα του κρασιού είναι μία διατριβή από μόνο του. Η περιοχή το καλοκαίρι είναι καταπράσινη, μιας και οι ντόπιοι ανακάλυψαν ξανά τους αμπελώνες και κάθε χρόνο τα τελευταία χρόνια παρατηρώ να φυτεύονται περισσότερα χωράφια με ντόπιες ποικιλίες, όπως Ξυνιστέρι, Μωροκανέλλα, Μάλαγα, Μαραθεύτικο και εσχάτως Γιαννούδι. Και τα πέντε οινοποιεία που ανέφερα πιο πάνω είναι αξιοπρεπή και κάποια από αυτά βγάζουν συγκεκριμένα σπουδαία κρασιά, όπως το Μέθυ του Βασιλικού, το Γιαννούδι στο Βουνί Παναγιάς και το ροζέ από το Έζουσα.
Τα πιο φιλικά για επίσκεψη οινοποιεία είναι πρώτα απ’ όλα το Στέρνα μέσα στους αμπελώνες του Κάθηκα κι έπειτα το Βουνί στην Παναγιά, με ένα από τα πιο φαντασμαγορικά σε θέα σποτ στην Κύπρο. Για τη Στέρνα θα οδηγήσετε σ’ ένα παράδρομο του Κάθηκα, κυριολεκτικά σαν να είστε στην Τοσκάνη, με τους αμπελώνες και τα κυπαρίσσια να στολίζουν τις πλευρές του δρόμου. Το οινοποιείο δεν φημίζεται γενικά για το ποιοτικό του κρασί, αλλά περισσότερο λειτουργεί σαν κατάστημα σουβενίρ. Ωστόσο, η φυσική του σπηλιά όπου παλαιώνει το καλό Μαραθεύτικο δικής του παραγωγής είναι όλα τα λεφτά. Αυτό το κρασί είναι μικρής παραγωγής και πολύ ξεχωριστό. Ο κυρ Αντρέας στο Βουνί Παναγιάς, από την άλλη, είναι η επιτομή του φιλότιμου και φιλοπρόοδου Κύπριου νοικοκυραίου. Έφτιαξε το πρώτο μικρό ιδιωτικό οινοποιείο πριν χρόνια και σήμερα είναι ένας ποιοτικός οργανισμός με επένδυση στις τοπικές ποικιλίες. Στα υπόγειά του φυλάει σε δρύινα βαρέλια και την πιο παλαιωμένη ζιβανία που έχω δοκιμάσει, κάτι σαν single malt whisky με χρυσό χρώμα και μυρωδιά ξύλου.
Αν τον πετύχετε σε καλή διάθεση την ώρα της δύσης του ήλιου, ο κυρ Αντρέας θα σας πει την αγάπη του για την κυπριακή γη, το όραμά του και τις απλές αξίες της ζωής που είναι πλέον οι πιο δύσκολες να βρεις. Όσο θα πίνετε και θα μιλάτε με τη θάλασσα του Ακάμα να βρέχει νοερά τα πόδια σας, τόσο θα ανοίγει και το κελάρι του να σας φιλέψει με νέα προϊόντα, με τα οποία ακόμη πειραματίζεται και δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμη. Μία πανδαισία ομορφιάς και ισορροπίας. Ο κυρ Αντρέας αντιπροσωπεύει και όλη την περιοχή. Όπως είναι αλλά και όπως πρέπει να τη δείτε. Η πραγματική Κύπρος που αγαπάμε.
Δημήτρης Λοττίδης
demetris@sppmedia.com
Twitter: @dlottides