Δημήτρης Λοττίδης
Πάθαμε, αλλά δεν μάθαμε; Μόνο έτσι μπορεί κάποιος να περιγράψει τη ζωή μας αυτή τη στιγμή. Βγήκαμε πανηγυρικά από το μνημόνιο, ιδιωτικοποιήσαμε τα λιμάνια, κλείσαμε τις κυπριακές αερογραμμές, μειώσαμε τη θητεία, απελευθερώσαμε ωράρια και όρους εργασίας. Επί της γενικής αρχής, κάναμε όσα έπρεπε για να σωθούμε από τον γκρεμό του Χριστόφια.
Κάποια φίλη, περιγράφοντας την κηδεία του καθ’ όλα ευπρεπή και σεβαστού Σόλωνα Τριανταφυλλίδη, μου είπε: «Είναι σαν να βλέπεις την κηδεία της παλιάς Κύπρου». Ήταν όλοι εκεί, τα τζάκια, τα τραπέζια, οι κουρεμένοι και το σύστημα. Δεν ήταν βέβαια οι κουρείς, ο Ηλιάδης, ο Σταυράκης, ο Αριστοδήμου, αυτοί δηλαδή που ρούφηξαν την εύνοια του μαθουσάλα του τραπεζικού συστήματος, τη σοφία του οποίου δεν κληρονόμησαν. Η φίλη μου όμως έχει άδικο. Δεν ήταν η κηδεία της παλιάς Κύπρου, ήταν η επίσημη τελετή λήξης της παλιάς Τράπεζας Κύπρου. Αυτής που έπαιρνες τηλέφωνο και σου έβαζαν τα λεφτά του δανείου σου στον λογαριασμό σου την επομένη. Αυτής που δάνειζε τους κολλητούς, τα μέλη του Δ.Σ., τους μετόχους μ’ ένα SMS. Αυτής που χρέωνε τον απλό κόσμο 12% στις πιστωτικές κάρτες για να καλύπτει τα δάνεια των οικογενειών που την διοικούσαν. Αυτή ήταν η κηδεία του Σόλωνα. Γιατί η κηδεία του συστήματος δεν έχει γίνει ακόμη. Θα γίνει όταν αποφασίσουμε δύο βασικά πράγματα: Τον έλεγχο των ανεξάρτητων αξιωματούχων και τον έλεγχο του δικαστικού συστήματος.
Δύο θεσμοί στην Κύπρο δεν ελέγχονται από κανένα κι έχουν το αλάθητο του Πάπα: Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας που ελέγχεται από τη Βουλή, η Βουλή που ελέγχεται από το Ανώτατο Δικαστήριο και τα ΜΜΕ που ελέγχονται από όλους μαζί. Οι «αξιωματούχοι» και οι δικαστές από ποιους ελέγχονται; Όταν μας έδωσαν οι ξένοι το Σύνταγμα του 1960, που τόσο αγαπούν πλέον κάποιοι, το Ανώτατο Δικαστήριο ελεγχόταν από το Συνταγματικό, και ανάποδα. Τα σμίξαμε για το «δίκαιο της ανάγκης» (ημισιμού), αλλά τώρα δεν ξέρω ποιο δίκαιο και ποια ανάγκη επιτάσσει να μην ελέγχει κανείς τους δικαστές.
Ο διαχωρισμός των δικαστηρίων και ο αυτοέλεγχος, μαζί με τον διορισμό δικαστών του Συνταγματικού Δικαστηρίου (ακόμη και ξένους, γιατί όχι;), είναι ανάγκη για να καθαρίσουμε, ή να το θέσω πιο ήπια, να υπάρχει η εικόνα πως είμαστε καθαροί. Γιατί η εξουσία φθείρει τους πάντες και κανείς δεν μπορεί να είναι υπεράνω του κοινού καλού. Ούτε οι πολιτικοί, ούτε οι δικαστές, ούτε τα ΜΜΕ. Το κοινό καλό υπερέχει όλων. Πάμε τώρα στα πιο απλά.
Ο Γενικός Ελεγκτής ορθώς λέει πως δεν χρειάζονται βοηθοί σε κάθε ανεξάρτητο αξιωματούχο. Φαντάζομαι όμως πως συμφωνεί πως στη βάση ελέγχου του έργου του θα πρέπει κάποιος να έχει τη δυνατότητα να τον παύσει, αν δεν κάνει καλά τη δουλειά του. Με λίγα λόγια, οι Άγγλοι, οι Αμερικάνοι, οι Γάλλοι και οι Γερμανοί έχουν βάλει κάτω διαδικασίες όπου όλοι οι αξιωματούχοι τους είναι ίσοι απέναντι στον νόμο.
Πώς γίνεται στην Κύπρο καμιά δεκαριά τύποι (μαζί με τους επιτρόπους) να έχουν το αλάθητο και ασυλία για ό,τι κάνουν; Να μην είναι εύκολο να τους αγγίξεις, αλλά να μπορεί κάποιος να τους διώξει αν δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους, με τη σύμφωνη γνώμη της Βουλής και του Προέδρου. Κανείς δεν είναι υπεράνω του κοινού καλού, κανείς δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από τον διορισμό του και να γίνεται Ρωμαίος αυτοκράτορας, όπως έλεγε και ο Πουργουρίδης.
Θα δείξουμε πως μάθαμε μετά που πάθαμε, αν φτιάξουμε τον κόσμο μας όπως οι σοβαρές κοινωνίες και τα σοβαρά κράτη. Όταν θα βάλουμε ασφαλιστικές δικλείδες, έτσι ώστε να μην μπορεί μια παρέα να καταστρέψει ξανά τη χώρα και να μένει ατιμώρητη. Θα δείξουμε πως μας ενδιαφέρει το μέλλον μας, αν κλείσουμε τις τρύπες του συστήματός μας, οι οποίες φάνηκαν πως υπάρχουν πριν, αλλά και μετά το 2013.
Προσωπικά είμαι από αυτούς που πιστεύουν πως οι βασικές μας αδυναμίες φάνηκαν μετά το 2013, όπου όλη η κοινωνία κωπηλατούσε σε μια κατεύθυνση και κάποιοι μπορούσαν να κωπηλατούν στην αντίθετη χωρίς να έχουν συνέπειες. Και βέβαια, αναφέρομαι στους δικαστικούς που δεν δέχθηκαν τη μείωση μισθού που έπληξε τους δημόσιους υπαλλήλους, όπως επίσης και τους διπλοθεσίτες και τριπλοθεσίτες αξιωματούχους, όπως η Χρυστάλλα, οι οποίοι κατάφεραν να μην τους συμψηφίζονται οι συντάξεις, αλλά να προσθέτονται σαν να είναι άνθρωποι ανώτερου Θεού.
Από αυτές τις σελίδες, αμέσως μετά την καταστροφή του 2013, γράψαμε πως η επιστροφή της Κύπρου στην οικονομική ευμάρεια και την πολιτική σοβαρότητα θα είναι πιο γρήγορη από αυτό που περίμεναν κάποιοι. Και αυτό έγινε, αλλά δεν είναι αρκετό. Η δουλειά μας για κάθαρση, αφού δεν θα πληρώσουν αυτοί που φταίνε, είναι να καθαρίσουμε το μέλλον μας από κινδύνους σήψης και αλαζονείας, που φέρνουν οι υπερεξουσίες. Γιατί κανείς δεν είναι υπεράνω από το κοινό καλό.
Καλή ελευθερία χωρίς μνημόνιο και με τον νου μας!
