Πάρις Δημητριάδης
Είναι η γειτονική µας µητρόπολη που συνεχώς περιγράφεται ως µία τεράστια «φούσκα» τόσο από τους ίδιους τους κατοίκους της χώρας στην οποία ανήκει όσο και από τους παροδικούς ή τακτικούς επισκέπτες της. Το Τελ Αβίβ, γνωστό και ως «Τελ Αβίβ-Γιάφα», όπως είναι η επίσηµη και ολοκληρωµένη ονοµασία της πολυπληθέστερης, παραθαλάσσιας πόλης του Ισραήλ, είναι σίγουρα µία πολύ ιδιάζουσα περίπτωση µητρόπολης, καθότι µιλάµε για ένα εντελώς δυτικού τύπου αστικό κέντρο που βρίσκεται κυριολεκτικά στην καρδιά της Μέσης Ανατολής. Σαν µία µικρογραφία της Νέας Υόρκης µε µεσογειακό κλίµα και παραλίες!
Η πόλη βρίσκεται φυσικά και πολύ κυριολεκτικά δίπλα στην Κύπρο, αφού µε την προσγείωση και την απογείωση µαζί, η πτήση από το αεροδρόµιο της Λάρνακας διαρκεί λιγότερο από µία ώρα. Κι αν τυχόν έχετε οποιαδήποτε αµφιβολία αν το Τελ Αβίβ αξίζει επίσκεψης, καλό θα ήταν µε ανοιχτόµυαλο και προοδευτικό πνεύµα να εξαφανίσετε έστω και το τελευταίο ίχνος µίας ενδεχόµενης τέτοιας αµφιβολίας, αφού µιλάµε για έναν πολλαπλώς ενδιαφέρον ταξιδιωτικό προορισµό, ολοζώντανο, πολύ µοντέρνο και πληθωρικό.
Με λίγη… φαντασία
Εάν αγαπάτε καλοκαίρι, αστικές παραλίες, ανοιχτόµυαλη νοοτροπία, καθηλωτική αρχιτεκτονική, έντονη νυχτερινή ζωή και νόστιµο παραδοσιακό φαγητό, το Τελ Αβίβ απλώς οφείλει να µπει ψηλά στη λίστα των προτεραιοτήτων σας.
Η πολυπληθέστερη και µεγαλύτερη πόλη του σηµερινού Ισραήλ διαφέρει αισθητά από τις αραβικές χώρες που την περιτριγυρίζουν, ενώ είναι και πάρα πολύ διαφορετική και από την πρωτεύουσα και της ίδιας χώρας στην οποία ανήκει, της αρχαίας πόλης της Ιερουσαλήµ.
Με λίγη… φαντασία, θα µπορούσε να ειπωθεί κιόλας ότι βάζοντας τα πράγµατα στο… κυπριακό συγκείµενο, µε τα αρχαία της τείχη και τη γεµάτη µε χρώµατα, πολιτισµούς και µυρωδιές εντός των τειχών πόλη, η Ιερουσαλήµ θυµίζει ίσως τη δική µας εντός των τειχών πρωτεύουσα Λευκωσία ενώ το παραθαλάσσιο Τελ Αβίβ, το πολύ πιο σύγχρονο και µοντέρνο, µε τους ουρανοξύστες στην ακτογραµµή και τη δραστήρια τεχνολογική και οικονοµική κοινότητα θυµίζει κάπως τη δική µας παραθαλάσσια Λεµεσό. Με λίγη φαντασία, ωστόσο, καθότι µιλάµε για πολύ διαφορετικά µεγέθη, διαφορετικές συγκυρίες και καταστάσεις. Τα κοινά, ωστόσο, µε την Κύπρο υπάρχουν και είναι πολλά, πράγµα απολύτως φυσικό για δύο χώρες που απέχουν µόνο µερικά χιλιόµετρα.
Μια πόλη - θάλασσα
Πίσω στο Τελ Αβίβ, να πούµε ότι πρόκειται για µία πόλη που καταρχάς προσφέρεται πολύ για καλοκαιρινή επίσκεψη, καθώς έχει απίθανες αστικές και καµπυλωτές παραλίες µε ωραία αµµώδη, ανοιχτόχρωµη αµµουδιά κατά µήκος της οποίας έχει αναπτυχθεί ο βασικός όγκος της πόλης. Χειµώνα - καλοκαίρι, η παραλιακή λεωφόρος Tayelet είναι γεµάτη κόσµο και το σουλατσάρισµα εκεί σου δηµιουργεί µία αίσθηση… Κύπρου και Καλιφόρνιας ταυτόχρονα. Το σκηνικό µε τους κυµατοθραύστες, την ωραία, γνώριµη θάλασσα της Μεσογείου και τους χιλιάδες παραθεριστές φέρνουν οικείες εικόνες στο µυαλό, ενώ η µοντέρνα και πολύ ανάλαφρη, χρωµατιστή ανθρωπογεωγραφική σύνθεση παραπέµπει σε πολύ καλιφορνέζικες δονήσεις και vibes. ∆εν πρέπει να αποτελεί έκπληξη που η πόλη θεωρείται η γκέι καθώς και η φεµινιστική πρωτεύουσα της Μέσης Ανατολής. Εδώ οι άνθρωποι µπορούν να εκφραστούν εντελώς ελεύθερα ανεξαρτήτως φύλου και σεξουαλικού προσανατολισµού. Μία συνθήκη, που, δυστυχώς, δεν ισχύει για τις τριγύρω χώρες και κράτη.
Μητρόπολη των startups, της καινοτοµίας και της τεχνολογίας, το Τελ Αβίβ περιγράφεται τακτικά και ως το αντίπαλο δέος του Silicon Valley στη Μέση Ανατολή, αφού ως επιχειρηµατικό κέντρο προσελκύει τεράστιο ενδιαφέρον για νεοφυείς επιχειρήσεις τεχνολογίας από ολόκληρη την υφήλιο. Σίγουρα µιλώντας για το ισραηλινό start up nation στο Τελ Αβίβ αναφερόµαστε και όχι στην Ιερουσαλήµ, αφού εδώ υπάρχει µια εξαιρετικά ενεργή και δραστήρια τεχνολογική κοινότητα, που ειδικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες έχει γίνει σηµείο αναφοράς και πρότυπο. Ολόκληρες περιοχές έχουν καταληφθεί από µέλη της κοινότητας και η ψηφιακή καινοτοµία αποτελεί πια αναπόσπαστο ταυτοτικό κοµµάτι της πόλης.
Η Λευκή Πόλη
Το Τελ Αβίβ είναι όµως και πολύ ενδιαφέρουσα πόλη και για τους λάτρεις της ωραίας αρχιτεκτονικής µε τις bauhaus, τις λευκές της πολυκατοικίες που ξετρυπώνουν µέσα από τροπική βλάστηση και προσδίδουν µεγάλη γοητεία στον αστικό ιστό, εξ ου και ο χαρακτηρισµός «Λευκή Πόλη» που επίσης χρησιµοποιείται συχνά.
Από πού όµως προήλθε αυτή η παράδοση στην αρχιτεκτονική και πότε χτίστηκαν τα υπέροχα κτήρια που κατά µήκος της λεωφόρου Ben-Gurion ξεχωρίζουν σαν τεράστια γλυπτά στο τόσο κεντρικό αυτό σηµείο της πόλης;
Πεταγόµαστε πίσω στο ταραχώδες πρώτο µισό του προηγούµενου αιώνα, όταν κατά τις δεκαετίες του 1930 και 1940 ως ολοκαίνουρια πόλη το Τελ Αβίβ ήταν το όνειρο κάθε αρχιτέκτονα, αφού ήταν µια ολοκαίνουργια πόλη, που έπρεπε να αναπτυχθεί για να στεγάσει τη συνεχή ροή αφίξεων πληθυσµού που χρειαζόταν προσβάσιµη και λειτουργική στέγαση και υποδοµή.
Η σχολή Bauhaus που προέκρινε τον µινιµαλισµό και τη λειτουργικότητα ως βασικά στοιχεία της κρίθηκε τότε ως η ιδανικότερη λύση για την ανέγερση νέων κτηρίων στο Τελ Αβίβ. Πρόκειται για ένα πασίγνωστο κίνηµα στην αρχιτεκτονική που είχε ξεπηδήσει από τη Γερµανία του µεσοπολέµου µε πρωτεργάτη τον τιτάνα Walter Gropius, ο οποίος είχε πολλούς Εβραίους µαθητές στους οποίους µεταλαµπαδεύτηκαν οι πολύτιµες γνώσεις του.
Στις µέρες µας, καµία άλλη πόλη στον κόσµο δεν έχει µεγαλύτερη και σηµαντικότερη συλλογή κτηρίων Bauhaus από το Τελ Αβίβ. Το κλασικό αυτό στιλ εντοπίζεται µεγαλοπρεπές και στην περιοχή γύρω και επί της λεωφόρου Rothschild.
Αξίζει να σηµειωθεί ότι το 2003 η λεγόµενη «Λευκή Πόλη», µε τα φωτεινά λευκά διαµερίσµατα, ορίστηκε ως µνηµείο παγκόσµιας πολιτιστικής κληρονοµιάς της UNESCO.
Στις µέρες µας οι τουρίστες στο Τελ Αβίβ µπορούν να κάνουν και tours που διοργανώνονται από το Κέντρο Bauhaus του Τελ Αβίβ, µε επισκέψεις σε ορισµένα από τα πιο διακεκριµένα κτήρια της Λευκής Πόλης της δεκαετίας του 1930 και του 1940.
Για φαγητό και ποτό
Το Τελ Αβίβ είναι και η µητρόπολη των αντιθέσεων, αφού από τα πολυτελή και πολυώροφα παραλιακά ξενοδοχεία και ουρανοξύστες σύντοµα µπορείς αµέσως να βρεθείς σε παραδοσιακά στενοσόκακα τρώγοντας χούµους και φαλάφελ και λίγο αργότερα να ψωνίζεις από ακριβές µπουτίκ ή αρτίστικ γκαλερί στην περίφηµη λεωφόρο Rothschild.
Ιδιαίτερα ανθηρή είναι και η κοινότητα του καφέ στην πόλη, µε τα χιπστεροµάγαζα και τις new age τάσεις να γίνονται ολούθε διακριτές και να δηµιουργούν µία ακραία δυτική ατµόσφαιρα που τίποτα δεν θυµίζει τη Μέση Ανατολή όπως ίσως στερεοτυπικά έχει κανείς στο µυαλό του. Η νυχτερινή ζωή είναι επίσης πολύ έντονη µε δρόµους, όπως η οδός Shabazi στην πανέµορφη γειτονιά Neve Tzedek, να σφύζουν συνεχώς από ζωή.
Αν βεβαίως ψάχνεσαι για καλό φαγητό, στην ισραηλινή µητρόπολη δεν θα απογοητευτείς, αφού πέραν των διαχρονικών παραδοσιακών εδεσµάτων που µοιάζουν εξαιρετικά µε τα δικά µας και τα λιβανέζικα, το Τελ Αβίβ θεωρείται ταυτοχρόνως και ένας από τους ανερχόµενους γαστρονοµικούς προορισµούς παγκοσµίως.
Εσάνς ιστορίας
Με λίγα λόγια εάν η Ιερουσαλήµ είναι η ιστορική πόλη που έχουµε ταυτίσει µε αυτό που συχνά λέµε «Άγιοι Τόποι» και αποτελεί τον κατεξοχήν προορισµό για παγκόσµιο θρησκευτικό τουρισµό, το Τελ Αβίβ είναι για όλους όσοι αρέσκονται στη χαλαρή, απολαυστική και ηδονιστική πλευρά της ζωής, χωρίς βεβαίως αυτό να σηµαίνει ότι δεν υπάρχει καθόλου ιστορικό ενδιαφέρον.
Αντιθέτως, χιλιάδες είναι τα χρόνια ιστορίας που µετράει το αρχαίο λιµάνι της Γιάφα, που είναι η παλαιστινιακή πόλη που προϋπάρχει στην περιοχή από το Τελ Αβίβ και που σήµερα αποτελεί πια κάτι σαν ένα νότιο προάστιό του. Μία περιοχή που οπωσδήποτε οφείλετε να επισκεφθείτε κατά τη διάρκεια της διαµονής σας στο Τελ Αβίβ για να περιηγηθείτε στα γραφικά στενοσόκακα, να απολαύσετε την ακαταµάχητη γοητεία του αρχαίου λιµανιού από όπου Φοίνικες, Σαρακηνοί, Πέρσες, Έλληνες και Τούρκοι, όλοι έχουν περάσει στο βάθος των αιώνων και φυσικά να χαθείτε στο υπαίθριο παλιό παζάρι, το οποίο είναι καθηµερινά ανοιχτό εκτός Σαββάτου. Σε αυτό εδώ το σηµείο καλό είναι να υπενθυµιστεί ότι η Κυριακή είναι εργάσιµη µέρα στο Ισραήλ και το σαββατοκύριακο είναι ουσιαστικά η Παρασκευή και το Σάββατο.
Στο υπαίθριο παζάρι της Παλιάς Γιάφα, θα βρείτε κάθε λογής θησαυρούς – από βιβλία και αντίκες µέχρι υφάσµατα, πικ απ και αρχαίους χάρτες.
∆ικαιωµατικά και καταληκτικά, το Τελ Αβίβ είναι µία εξόχως συναρπαστική επιλογή για σύντοµη απόδραση. Κυριολεκτικά σύντοµη!
