Ο κορυφαίος παραμυθάς του σινεμά, Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο, επιστρέφει με τη «Μορφή του Νερού», μία απόκοσμη ιστορία αγάπης που έχει μαγέψει τους θεατές όπου κι αν προβλήθηκε και προορίζεται να μείνει κλασική. Χρυσός Λέοντας στο Φεστιβάλ της Βενετίας, δύο Χρυσές Σφαίρες και 13 υποψηφιότητες για Όσκαρ, μεταξύ των οποίων Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, Σκηνοθεσίας και Α’ Γυναικείου Ρόλου.
Λίγα λόγια για την ταινία
Εγκλωβισμένη σε μια μοναχική, μονότονη ζωή, η Ελάιζα (Σάλι Χόκινς) εργάζεται ως καθαρίστρια σε ένα μυστικό κυβερνητικό εργαστήριο υψηλής ασφαλείας. Η ζωή της αλλάζει δραματικά όταν η ίδια και η συνάδελφός της, η Ζέλντα (Οκτάβια Σπένσερ), ανακαλύπτουν μία αυστηρά απόρρητη κυβερνητική υπόθεση: ένα αμφίβιο πλάσμα (Νταγκ Τζόουνς) που είναι καταδικασμένο να μείνει φυλακισμένο στις εγκαταστάσεις ώσπου να αρχίσουν τα πειράματα πάνω του.
Η Ελάιζα θα νιώσει έναν ισχυρό δεσμό με το αλλόκοτο πλάσμα και θα αποφασίσει να το σώσει, ενάντια στις προσπάθειες του αδίστακτου πράκτορα Στρίκλαντ (Μάικλ Σάνον), σε μια υπέροχη ιστορία αγάπης που εξερευνά τις φαντασιώσεις που δημιουργούμε, τα μυστήρια που δεν μπορούμε να ελέγξουμε και τα τερατουργήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε.
Το παρασκήνιο
«Η Μορφή του Νερού» γεννήθηκε σαν ιδέα το 2011 όταν ο Ντελ Τόρο και ο Ντάνιελ Κράους, με τον οποίο ο Ντελ Τόρο γράφει τη σειρά παιδικών βιβλίων «Trollhunters», συναντήθηκαν για πρωινό. Ο Κράους ανέφερε μια ιδέα που είχε ως έφηβος για μια καθαρίστρια που δουλεύει σε ένα κυβερνητικό εργαστήριο και γίνεται φίλη ενός αμφίβιου άνδρα, τον οποίο αποφασίζει να απελευθερώσει. Ο Ντελ Τόρο ενθουσιάστηκε με την ιδέα και αποφάσισε ότι θα είναι η καινούργια του ταινία, χρηματοδοτώντας μάλιστα με δικά του χρήματα τη δημιουργία concept art και ομοιωμάτων, έτσι ώστε να παρουσιάσει την ιδέα όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένα στο στούντιο και να τους ζητήσει το πράσινο φως για την παραγωγή της ταινίας.
Έχοντας δρομολογήσει την παραγωγή, ο Ντελ Τόρο στράφηκε στην αναζήτηση της πρωταγωνίστριάς του, που εξελίσσεται από ένα μοναχικό και φαινομενικά ανήμπορο πλάσμα σε μια ηρωίδα που τολμά να πάρει τεράστια ρίσκα - ή, μάλλον, στην εξασφάλιση της ηθοποιού που ήταν στο μυαλό του από την πρώτη στιγμή: της υποψήφιας για Όσκαρ Σάλι Χόκινς («Happy Go Lucky», «Θλιμμένη Τζάσμιν»). «Η Ελάιζα δεν είχε μια απαίσια ζωή μέχρι που γνώρισε το πλάσμα», εξηγεί ο Ντελ Τόρο. «Δεν είχε την πιο συναρπαστική ύπαρξη φυσικά, αλλά ήταν ικανοποιημένη. Χρειαζόμουν κάποια που να εκπέμπει αυτό το είδος ευτυχίας, με ένα πρόσωπο που να μπορεί να αποτυπώσει διάφορες αποχρώσεις δίχως μία λέξη. Η Σάλι έχει αυτήν τη μοναδική ενέργεια, είναι η πιο αυθεντική και αληθινή ηθοποιός». Η Χόκινς θυμάται την αγωνία που ένιωσε όταν διάβασε το σενάριο, το οποίο και αγάπησε βαθιά. «Ήταν τόσο συγκινητικό. Μου φαίνονταν περίεργα οικείο και ταυτόχρονα εντελώς διαφορετικό από οτιδήποτε είχα ποτέ διαβάσει. Ένιωσα σαν η Ελάιζα να ήταν κομμάτι μου ή σαν να την ήξερα σε μια άλλη ζωή. Μου φάνηκε, επίσης, σαν το απόλυτο ρομαντικό παραμύθι. Αρχικά ήμουν σίγουρη ότι ο Γκιγιέρμο έκανε λάθος που με διάλεξε: είναι το είδος ρόλου που δεν πίστευα ποτέ ότι μπορούσα να παίξω, ήταν το απόλυτο δώρο για μένα. Σπάνια έχεις την ευκαιρία να παίξεις έναν ρόλο που σου ζητά να τα δώσεις όλα. Όταν πρόκειται για αγνή, ανόθευτη έκφραση, χωρίς λόγια, όταν έχεις την ελευθερία να εκφράσεις τόσα με τα μάτια, την αναπνοή, το σώμα. Αυτό είναι η Ελάιζα».
Στον ρόλο του τέρατος, που ισορροπεί ανάμεσα στον άνθρωπο, το ζώο και τον μύθο, εμφανίζεται ο Νταγκ Τζόουνς, μόνιμος συνεργάτης του Ντελ Τόρο και βετεράνος ρόλων αντίστοιχης φύσης και απαιτήσεων. Χρησιμοποιώντας το φυσικό του χάρισμα για σωματική έκφραση και μεταμφιέσεις, ο Τζόουνς έχει ζωντανέψει πλάσματα στον «Λαβύρινθο του Πάνα», το «Hellboy» και το «Crimson’s Peak», αλλά, όπως και η Σάλι Χόκινς, δεν φαντάζονταν ποτέ ότι θα πρωταγωνιστούσε σε μια ιστορία αγάπης. «Είναι φοβερά μόνος επειδή είναι ο τελευταίος του είδους του», λέει ο Τζόουνς για τον αμφίβιο άνδρα που υποδύεται. «Δεν έχει ποτέ βγει από το ποτάμι του, οπότε δεν καταλαβαίνει πού είναι ή γιατί. Έχει κάτι το αγγελικό. Μπαίνει στις ζωές των ανθρώπων και μοιάζει να μεγεθύνει ό,τι συμβαίνει μέσα τους». Για να χτίσει φυσιογνωμικά τον χαρακτήρα, ο Τζόουνς βασίστηκε σε μια εικόνα που του έδωσε ο Ντελ Τόρο: «Μου είπε ότι το πλάσμα έχει τη δυναμική ενός σέξι, επικίνδυνου ταυρομάχου με την χάρη και ευελιξία ενός ψαριού στο νερό».
Απέναντι στην Ελάιζα και το πλάσμα στέκεται ο Στρίκλαντ, ένας κυβερνητικός πράκτορας που, τυφλωμένος από τη δήθεν ενάρετη ηθική του και την αμείλικτη φιλοδοξία του, βλέπει στο πλάσμα ένα τέρας που οφείλει να υποτάξει αλλά και μια εξαιρετική ευκαιρία για προαγωγή. Τον ρόλο φέρνει στη ζωή ο υποψήφιος για Όσκαρ Μάικλ Σάνον («Ο Δρόμος της Επανάστασης», «Midnight Special»), ο οποίος, σύμφωνα με τον Ντελ Τόρο, μπόρεσε να κάνει πιο ανθρώπινο και κατανοητό έναν χαρακτήρα που θα μπορούσε εύκολα να θεωρηθεί απλώς ο «κακός» της ιστορίας. «Ήθελα σχεδόν να λυπηθεί κανείς τον Στρίκλαντ», λέει ο Ντελ Τόρο, «είναι και ο ίδιος θύμα του συστήματος και της εποχής στην οποία ζει. Ήθελα να ζήσει κανείς μαζί του στιγμές που δεν περιμένεις από έναν ‘κακό’: στιγμές αμφιβολίας, απελπισίας, στοχασμού. Είναι ένας θλιβερός χαρακτήρας: ξεκινά με μια άκαμπτη πίστη στην πατρίδα του και σιγά-σιγά συνειδητοποιεί πόσο εύκολα τον αντιπαθούν και εγκαταλείπουν οι άνθρωποι». Αρπάζοντας την ευκαιρία να δουλέψει με τον Ντελ Τόρο σε αυτήν την ταινία-όνειρο ζωής, ο Σάνον αγάπησε την ατμόσφαιρα δημιουργικότητας και φαντασίας που κυριαρχεί στο σετ του Ντελ Τόρο: «ο Γκιγιέρμο σε βάζει μέσα στη δημιουργική διαδικασία, δεν σταματά ποτέ να δουλεύει. Όταν δεν γυρίζει σκηνή, μοντάρει ή ακούει τους συνεργάτες του ή σκέφτεται την επόμενη σκηνή. Κάθε κύτταρό του μονίμως ψάχνει για ιδέες, δεν παίρνει τίποτα δεδομένο. Αυτή η νοοτροπία μού ταιριάζει - έτσι λειτουργώ κι εγώ».
Το κεντρικό τρίγωνο της ιστορίας πλαισιώνουν οι δύο καλύτεροι φίλοι της Ελάιζα, ο Ζιλ και η Ζέλντα, τους οποίους ενσαρκώνουν οι Ρίτσαρντ Τζένκινς και Οκτάβια Σπένσερ. Για τον Ντελ Τόρο αυτοί οι τρεις χαρακτήρες είναι σαν μια μονάδα: «Μαζί τους, οι τρεις τους είναι ένας και μοναδικός χαρακτήρας, σαν να είναι διαφορετικά κομμάτια του ίδιου μυαλού. Και οι τρεις είναι στο περιθώριο για διαφορετικούς λόγους - λόγω φυλής, λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, λόγω αναπηρίας - και ενώνουν τις δυνάμεις τους για να πάρουν την εκδίκησή τους. Το εργαστήριο νομίζει ότι έχει να κάνει με σοβιετικούς κατασκόπους, αλλά στην πραγματικότητα τα έχουν βάλει με δύο καθαρίστριες και έναν γκέι καλλιτέχνη!».
Όλοι οι ηθοποιοί εκφράζουν πάνω από όλα ευγνωμοσύνη που είχαν την ευκαιρία να ταξιδέψουν στον φανταστικό κόσμο του Ντελ Τόρο - και, το κυριότερο, να πουν μια ιστορία που ο κόσμος σήμερα έχει ανάγκη. Όπως λέει ο Μάικλ Σάνον: «Με προσέλκυσε η ταινία γιατί αισθάνθηκα ότι είχε ένα μήνυμα ελπίδας που ίσως ενέπνεε τους θεατές να είναι πιο τρυφεροί με τους άλλους ανθρώπους – κάτι που μας λείπει πολύ στα χρόνια που ζούμε. Είναι μια ιστορία για το πώς αξίζει να έχεις την αγάπη στη ζωή σου με κάθε κόστος. Μερικές φορές η αγάπη σε αναγκάζει να αντιμετωπίσεις τους φόβους σου ή να κάνεις θυσίες. Στο τέλος, όμως, πάντα αξίζει». Και ο Ντελ Τόρο συμπληρώνει: «Το νερό παίρνει την μορφή του δοχείου που το περιέχει και παρόλο που το νερό μπορεί να είναι τόσο μαλακό, είναι επίσης η πιο μεγάλη και εύπλαστη δύναμη στο σύμπαν. Αλλά αυτό δεν είναι και η αγάπη;».
