Παρόλο που ζούμε σε μια εποχή που τα διαζύγια έχουν αυξηθεί αισθητά, μια εποχή που τα ζευγάρια κατηγορούνται πως δεν προσπαθούν για τις σχέσεις τους και πως χωρίζουν με το «παραμικρό», εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που επιλέγουν να παραμένουν σε τελματωμένες σχέσεις παρά να χωρίσουν. Οι λόγοι μπορεί να είναι από πρακτικοί μέχρι συναισθηματικοί, εγωιστικοί ή αλτρουιστικοί. Σε κάθε περίπτωση όμως το αποτέλεσμα παραμένει ένα: Αν η σχέση έχει τελειώσει και παρόλα αυτά κανείς επιλέγει να παραμένει, η κατάσταση έχει την τάση να φθείρει το άτομο ψυχικά και συναισθηματικά.
Ένας από τους κύριους λόγους αφορά φυσικά την ύπαρξη παιδιών και την αγωνία των γονιών πως ένα διαζύγιο θα τα τραυματίσει. Περιμένουν λοιπόν την «κατάλληλη» στιγμή, που θα είναι αρκετά μεγάλα, αρκετά ανεξάρτητα, που δεν θα στενοχωρηθούν, δεν θα επηρεαστεί η σχολική τους επίδοση και ούτω καθεξής. Εδώ τίθενται τρία σημαντικά ζητήματα: πρώτο, δεν υπάρχει κατάλληλη στιγμή και όσο την αναζητούμε απλά παρατείνουμε το πρόβλημα. Δεύτερο, ένα διαζύγιο δεν διαλύει απαραίτητα τον συναισθηματικό κόσμο του παιδιού, η διαχείριση των γονιών σε σχέση με το διαζύγιο είναι αυτή που θα καθορίσει την επίδρασή του στο παιδί. Τρίτο, ο «καλός» γονιός δεν είναι απαραίτητα εκείνος που θυσιάζεται άνευ όρων για τα παιδιά του και εις βάρος του εαυτού του. Ένας γονιός που παραμένει δυστυχισμένος σε ένα γάμο «για τα παιδιά του» πιθανά τα ζημιώνει παρά τα φροντίζει.
Τα συναισθήματα για τον σύντροφο και η δυσκολία να «χρεωθεί» κανείς την απόφαση του χωρισμού φαίνεται να είναι σημαντικό κριτήριο για αρκετούς ανθρώπους.
«Τον/την αγαπώ», «…είναι πολύ καλός άνθρωπος και δεν θέλω να τον πληγώσω!». Δεν σημαίνει πως σε κάθε χωρισμό οι άνθρωποι μισούν ο ένας τον άλλον ή πως έχουν μετατρέψει το σπίτι τους σε ρινγκ. Πολλές φορές η ερωτική σχέση τελειώνει χωρίς όμως να σημαίνει πως δεν νοιαζόμαστε για τον άλλο, πως δεν νιώθουμε τρυφερά συναισθήματα απέναντί του. Παρόλα αυτά, έτσι είναι οι σχέσεις, έτσι είναι και οι χωρισμοί! Συνήθως ένας αποφασίζει πρώτος πως για εκείνο/η «τελείωσε» και τουλάχιστον ένας πληγώνεται. Είτε λοιπόν θα δούμε την πραγματικότητα με ρεαλισμό, είτε θα καταλήξουμε να παραμένουμε στη σχέση ελπίζοντας πως ο άλλος θα μας χωρίσει και θα μας βγάλει από τη δύσκολη θέση, «…μακάρι να γνωρίσει κάποιον άλλο και να ερωτευτεί!», λένε κάποιοι. Σε πολλές από αυτές τις περιπτώσεις υπάρχουν συναισθήματα εξάρτησης, έντονη ενοχοποίηση για εκείνον που θέλει να φύγει από τη σχέση και χειριστική χρέωση από εκείνο που θέλει να τη διατηρήσει.
Τα πρακτικά ζητήματα, κυρίως τα οικονομικά, είναι ένας εξίσου σημαντικός λόγος που οι άνθρωποι επιλέγουν να μην χωρίζουν.
Ένα ζευγάρι που δύσκολα τα βγάζει πέρα, πως θα τα καταφέρει να ανταπεξέλθει με δύο νοικοκυριά; Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι που βλέπουμε ζευγάρια να έχουν αποφασίσει να ζουν μαζί, έχοντας επίγνωση πως η συντροφική σχέση έχει λήξει. Καταλήγουν λοιπόν σε μια «συμφωνία» όπου ως συγκάτοικοι μοιράζονται τις ευθύνες και τα έξοδα. Το οικονομικό είναι και το ζήτημα που κρατά πίσω τις γυναίκες που, είτε ως οικοκυρές είτε ως εργαζόμενες χαμηλού εισοδήματος, εξαρτώνται από σύζυγο.
Ο κοινωνικός και οικογενειακός περίγυρος αποτελούν συχνά το τροχοπέδη στην απόφαση του χωρισμού.
Ιδιαίτερα σε πιο κλειστές κοινωνίες αυτή η δυσκολία παρουσιάζεται πολύ πιο έντονα. Οι γονείς που είτε θα διαφωνήσουν, είτε θα στενοχωρηθούν, είτε θα το απαγορέψουν, η γειτονιά που θα σχολιάσει, οι φίλοι που έχουν άποψη.Στην πραγματικότητα η εμπειρία του χωρισμού είναι λιγότερο επώδυνη για τους ανθρώπους που έχουν υποστηρικτικό περιβάλλον. Όσο σημαντική όμως και να είναι η στήριξη των γύρω μας, στο τέλος της ημέρας ο καθένας επιλέγει το δρόμο του και μόνο εκείνος ζει με τις συνέπειες.
Τέλος, για αρκετούς το εμπόδιο δεν είναι άλλο από το φόβο του αύριο και τις προσωπικές τους ανασφάλειες.
Όταν κανείς θέλει να φύγει από μια σχέση που έχει τελειώσει, δεν μπορεί να έχει εγγυήσεις πως θα βρει μια άλλη σχέση που θα τον γεμίζει περισσότερο, ίσως μάλιστα να είναι και «χειρότερα». Δεν μπορεί να ξέρει πως δεν θα το μετανιώσει, ούτε αν στην «ηλικία» του/της θα βρει κάποιον να ενδιαφερθεί για να μπορέσει να ξαναφτιάξει τη ζωή του. Από την άλλη πλευρά η ρουτίνα της σχέσης, ακόμα και αν δεν μας ικανοποιεί, είναι μια κατάσταση γνώριμη, οικεία, που μας προσφέρει ασφάλεια, ενώ το άγνωστο μπορεί να είναι τρομακτικό.
Η απόφαση του χωρισμού δεν είναι εύκολη και φυσικά δεν θα πρέπει να λαμβάνεται παρορμητικά. Οι σχέσεις θέλουν δουλειά και για όσους πιστεύουν πως υπάρχει νόημα να προσπαθήσουν θα πρότεινα να το κάνουν. Υπάρχουν και εκείνα τα ζευγάρια που ξέρουν πως η σχέση έχει τελειώσει και από κοινού έχουν συμφωνήσει να παραμείνουν μαζί για τους δικούς τους λόγους. Στο βαθμό που αυτό μπορεί να λειτουργεί χωρίς να πληγώνει και να προκαλεί δυσφορία σε κάποιον από τους συντρόφους, τότε η διαχείριση της κατάσταση έγκειται στη δική τους διαθεσιμότητα.Από εκεί και έπειτα, δεν θα πρέπει να καταδικάζουμε το χωρισμό ως «κακή λύση» αφού σε πολλές περιπτώσεις είναι πραγματικά η μοναδική υγιής λύση. Προφανώς θα έχει κόστος, κόστος όμως έχει και το να παραμένω σε μια σχέση χωρίς μέλλον. Και φυσικά ας μην ξεχνάμε πως ένας χωρισμός, όσο δύσκολος ή επώδυνος και αν είναι, ακολουθείται πάντα από την επόμενη μέρα. Για όσους νιώθουν πως χρειάζονται βοήθεια για να ξεκαθαρίσουν που βρίσκονται, είτε στήριξη στο δρόμο του χωρισμού, υπάρχει πάντα η καρέκλα της ψυχοθεραπείας.
Δρ. Θάνος Ε. Ασκητής Νευρολόγος
Ιατρικό Κέντρο Σεξουαλικής Υγείας Θάνου Ασκητή
Αθαλάσσας 62, Στρόβολος, Λευκωσία
Τηλ.: 22459555
www.askitis-cy.com
Δωρεάν Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας
Δευτέρα-Παρασκευή 12.00-16.00
Τηλέφωνο 77.77.28.77
